Ierland: land van de groene heuvels, potten met goud, leprechauns, elfjes en de shamrock. Het is bij uitstek geschikt voor settings van fantasyboeken, zeker omdat de verhalen vaak gebaseerd zijn op de vele mythes, legendes en volksverhalen die het land rijk is. Van de cottages in Galway, de winderige Cliffs of Moher en van de vissersdorpen van Donegal tot in de levendige pubs van Dublin: overal worden er verhalen verteld onder het genot van een lekkere pint of whiskey. Wij van de Scifi & Fantasyclub vertellen die verhalen natuurlijk wel op onze eigen manier. Een toost aan Eire met zijn vele (sterke) verhalen en hun karakters:

Saint Patricksday

Iers: Lá Fhéile Pádraig, de nationale Ierse feestdag op 17 maart. Internationaal vieren ze graag dit van oudsher Katholieke feest ook mee. Een populaire legende over Saint Patrick is dat hij de slangen van het eiland verdreef waardoor er nu geen slangen meer te vinden zijn en hoe hij de shamrock ( een op een klaver lijkend plantje met 3 bladeren op een steel) gebruikte als voorbeeld voor de goddelijke drie-eenheid van het Katholieke geloof. Lees er meer over samen met Curious George van H.A. Rey.

Leprechauns

Iers: leipreachán, kleine mannetjes met baarden en een hoge hoed. Ze weten de weg naar een regenboog en de pot met goud. Ze kunnen echter ook als plaaggeesten fungeren, zeker bij dronken mensen, dan heten ze cluricauns. Uiteraard zijn er verschillende interpretaties, maar dat draagt juist bij aan de mythe. In een geluksbrenger met een klavertje vier kunnen we toch wel geloven?

Leprechauns spelen een kleine rol in het bekende Artemis Fowl boek #1 van Eoin Colfer. Een verhaal met die-hards en gekidnapte elfjes afkomstig van de LEPrecon-unit. Disney maakte een film met Sean Connery over Darby O'Gill and the good People naar het gelijknamige boek van Herminie Templeton Kavanagh. Typische folklore verhaaltjes met ook banshees en sprites erin. Ook Neil Gaiman besteedde aandacht aan de leprechaun; als een van de excentrieke (gespierde!) figuren die Shadow tegenkomt in zijn boek en (binnenkort) serie: Amerikaanse goden. Als je meer geïnteresseerd bent om de donkere kant van de leprechaun op te zoeken, kies dan voor Curse of the red leprechaun van Shahryar Niazi.

Feeën, pixies en goden

Iers: Sidhe of Daoine sídhe. Wel eens gehoord van de Pixies? Buiten het feit dat het een band is, zijn pixies ook elfjes. Soms heten ze feetjes, nachtelfjes, gnomen, het goede volk of zeer kleine mensen. Ze zouden afkomstig zijn uit een bovennatuurlijke wereld die onder andere te bereiken zou zijn via de zogenaamde elfenheuvels of toverterpen. De sídhe zijn naar het schijnt, afstammelingen van de Tuatha Dé Danann, de Ierse goden en worden over het algemeen beschreven als mooi en goed gekleed met vaak bepaalde bovennatuurlijke talenten. Dieren van de sídhe zijn in de literatuur meestal te herkennen aan hun witte huid en rode oren. Juliet Marillier schrijft in haar Zeven waterenreeks en Verboden magie-boeken veel over het volk in de andere wereld, een feeëriek rijk dat alleen speciale mensen kunnen waarnemen of binnengaan. Iets meer YA-gericht , maar ook over feeën en koningen lees je in De ijzerkoning van Julie Kagawa uit de serie Iron Fey (betekent fee). Katherine Kerr schreef over het mythische natuurvolk in het eerste boek Zilverdolk van de reeks Deverry.

Ierland kent ook het verhaal van de wisselbaby, “fairy child” of “changeling”.  Verhalen over kinderen die naar het schijnt met een beperking geboren werden, niet geaccepteerd konden worden en vervolgens als wisselkind in het bos gelegd werden, omdat ze onmogelijk van henzelf konden zijn. In de Trylle trilogie van Amanda Hocking leef je mee met changeling Wendy en haar keuzes. Een moderne variant op het thema wordt beschreven in het boek Het wisselkind van Keith Donohue. Heb je liever trek in boeken met dit thema die iets verder van je bed zijn, lees dan Roger Zelazny’s adaptatie in zijn boek De Wisselkinderen.

Het kooltje in de knol

Eén van de bekendere volksverhalen is toch wel Jack O’Lantern. Katherine Tegen schreef er haar boek The story of Jack O'Lantern over en hij komt ook voor in Washington Irving zijn boek: De legende van Sleepy Hollow.  Als een man, genaamd Jack,  op een nacht de duivel ontmoet die zijn ziel wil afnemen, is deze man de duivel steeds te slim af. Na zijn dood was Jack niet welkom in de hemel omdat zij dachten dat hij met de duivel had geheuld en in de hel was hij niet welkom omdat de duivel hem uiteindelijk had beloofd met rust te laten. Jack was gedoemd om eeuwig rond te zwerven. De duivel gooide hem nog een gloeiend kooltje na toen hij Jack wegstuurde bij de hellepoort. Hij stak het kooltje in een knol die hij aan het eten was en sindsdien dwaalt Jack met de lantaarn in zijn hand door het duister.

Donker en grimmig

Lees je graag meer over de donkere kant van Ierland, lees dan eens de verhalenbundel: Irish tales of terror door editor Peter Haining.  Bijdragen zijn geleverd  van o.a. Ray Bradbury, Lord Dunsany, H.P. Lovecraft, Daniel Defoe and James Joyce. Misschien niet lezen als je alleen thuis bent.

Ierland kent ook andere macabere verhalen en niet voor niks komen er drie meester-schrijvers van horrorverhalen uit Dublin alleen al: Abraham (Bram) Stoker, geestelijke vader van Dracula, Robert Maturin, auteur van de gotische horrorroman Melmoth the Wanderer en Joseph Sheridan Le Fanu van de vampierklassieker Carmilla.

Lees je graag Ierse mythologie vol heksen en andere gruwelen met een apolacyptisch tintje, probeer dan Bridget Wood's Heer der wolven.

Alles-in-één

Heb je weinig tijd en wil je toch eens graag duiken in grote Ierse fantasyverhalen, lees dan de verhalenbundel Emerald Magic. Een paar van de beste scifi/fantasyauteurs schrijven hun kijk op de vele mythes of pimpen ze op tot hedendaagse verhalen. Van de grote Keltische bard Taliesin tot de verschrikkelijke Morrigan of de held Cuchulain.

Je kunt ook de vele boeken van Tolkien lezen, want veel van zijn werk is gebaseerd op Ierse mythologie. Leuk feitje: hij vond het Gaelic zo een lelijke taal, dat hij de Nazgûl een variant hierop liet spreken.

Voor vandaag kozen we deze verhalen, maar natuurlijk zijn er nog vele anderen. Weet jij ook nog een mooi verhaal rondom deze feestdag? Laat het ons weten. Voor nu: Happy Saint Patricksday!