Terugblik Dag van het Fantastische boek 2017 deel 1
Het is alweer even geleden, de Dag van het Fantastische boek. Als leden van de Sciencefiction en Fantasy club van 10 mochten we daarbij zijn. In deel 1 de belevenissen van de clubleden die deelnamen aan het programma, in deel 2 een kijkje achter de schermen van clublid Kim die met de vrijwilligers ervoor zorgde dat alles soepel verliep.
Met een gezonde spanning vertrek ik met de trein in de richting van Amsterdam. Het is zaterdag 8 april, de Dag van het Fantastische boek. Andere leden van de Club van 10 zijn al onderweg. Ik kijk er naar uit om een aantal van hen nu eens in het echt te zien.
Op het station ontmoet ik clublid Yvette. Het voelt meteen vertrouwd en we gaan lopen in de richting van het theater. Heerlijk om met een andere boekliefhebber te kletsen.
Bij het theater aangekomen ontmoeten we al snel de anderen. We krijgen van Hebban een tas vol spullen en richten een tafel bij de ingang in. Dat blijkt een goede zet te zijn. We zien er uit als de entree en er lopen dan ook regelmatig mensen langs.
Naast onze tafel hebben we als Club van 10 de ruimte gekregen om twee programmaonderdelen te vullen.
Panel
Na niet al te lange tijd start ons eerste onderdeel: het panel. Niet mijn sterkste kant, zo in de spotlight. Gelukkig mag ik meeschrijven voor een verslag en nemen Marc, Kim en Saskia de honneurs waar. We worden begeleid door Frank Norbert Rieter. Hij is een schrijver in het fantastische genre en is nog een jaar recensent geweest bij Hebban tot andere werkzaamheden al zijn tijd opeisten. Frank stelt het panel voor aan het publiek. Helaas is het niet zo heel druk, maar gelukkig zijn er wel een aantal fijne toehoorders.
Kim vertelt dat ze Nederlands studeert en stage loopt bij de Stichting ter bevordering van het Fantastische Genre dat deze Dag organiseert, Saskia vertelt over haar twee passies, zingen en lezen, en Marc spreekt de mooie woorden dat het ergste wat hem kan overkomen is de laatste bladzijde van een boek omslaan en geen nieuw boek klaar hebben liggen. Om het publiek beter te leren kennen vraagt Frank welk boek men aan het lezen is. Het zijn diverse titels: Kluuns DJ, een boek over Tolkien, Slaap zacht Johny Idaho en boeken van Nathalie Koch. Van het panel is Kim Titus Broederland aan het lezen, Saskia het tweede deel van de boeken van Nathalie Koch en Marc het elfde deel van het Rad des Tijds.
Het gesprek gaat daarna verder over de Club van 10 die op dat moment nog niet compleet is, Kim vertelt dat we ons nu wel redden, maar dat we het heel gezellig vinden als er een tiende lid bij komt die ook een passie heeft voor lezen en graag boeken van het Fantastische genre leest.
Frank Norbert Rieter, Kim, Saskia en Marc tijdens het panel.
© Foto's: Kees Stravels
Dan komen we aan bij de verkiezingen. Frank stelt ons de vraag, Als jullie in de jury zouden zitten, waar had je dan opgelet? Panel: Het taalgebruik is erg belangrijk, daarnaast natuurlijk ook de opbouw van een verhaal, dat de personages je aanspreken en dat je kan nagenieten van een boek. Het publiek vult aan meegesleept worden in de wereld van het boek, dat het boek je een andere blik geeft op de wereld, dat een verhaal goed en coherent geschreven is en een origineel fantastische element.
We komen dan aan bij de genomineerde boeken. Het panel geeft aan dat het boek Vind ik leuk van Lena Miller leest als een kinderboek. Het publiek merkt op dat het verhaal raakvlakken heeft met de tv-serie Black Mirror. In het verhaal neemt de realiteit gebeurtenissen over die in de online wereld door de hoofdpersoon worden beschreven. Het is een actueel boek dat jongeren zal aanspreken.
Het boek Vanbinnen en vanbuiten van Corina Onderstijn gaat over de innerlijke leefwereld waarin de hoofdpersoon in een identiteitscrisis belandt en dit in een wereld in haar hoofd probeert op te lossen. Het is vergelijkbaar met de film Binnenstebuiten. Dit boek past binnen het slipstreamgenre.
Het boek Seance van Kevin Valgaeren speelt zich af in London ten tijde van de industriële revolutie. Hoofdpersoon is een "mislukte" uitvinder die zichzelf verliest in spiritisme. Het panel vindt het boek beeldend geschreven en een beetje voorspelbaar. Het is een fantasyboek met literaire elementen. Hoewel het niet een favoriet voor de prijs is, word je wel door het verhaal meegesleept.
Een favoriet van het panel is En ik herinner me Titus Broederland van Auke Hulst. In een dystopische setting beschrijft de naamloze hoofdpersoon herinneringen aan zijn broer Titus. Het is het meest literaire boek van de vijf. Saskia vindt de emotionele diepere laag mooi en de verstikkende relaties zijn realistisch beschreven.
Een andere favoriet is De stad van de alchemist van Natalie Koch. De reeks De verborgen universiteit, waar dit het derde deel van is, is vergelijkbaar met Harry Potter. Ook in deze serie bestaat er een geheime toverwereld naast de huidige maatschappij, alleen zijn de personages hier geen kinderen maar studenten. Het boek is mooi opgebouwd en de personages zijn levendig beschreven. Je wilt verder lezen. Al snel is de tijd op en loopt het panel ten einde. Voor ons als Hebbanclub was dit de eerste keer in een panel, maar wat is het leuk om over onze passie te praten.
Post-it-plezier
Aan onze Hebbantafel verschijnen steeds meer post-its van bezoekers op het raam. De vragen die we stelden waren: welk fantasyboek heeft de meeste impact gehad en wat was het eerste fantasyboek dat je las? Onze tafel vormde al een leuk kleurrijk geheel dankzij mooie Ready to Readtijdschriften, gratis kaarten en paspoorten van Hebban en natuurlijk onze artikelen, maar dankzij de post-its werd het nog levendiger. Er werden veel van onze eigen favorieten genoemd, zoals Momo en de tijdsspaarders van Michael Ende (genoemd door organisator Heidi van der Vloet en ook een jeugdfavoriet van Adinda), Het zwaard van de waarheid (genoemd door bezoekster Ann) dat het eerste deel is van De Wetten van de Magie van Terry Goodkind, de favoriete serie van Cindy, en uiteraard een paar keer Tolkiens In de Ban van de Ring en Rowlings Harry Potter. Uiteraard werden er ook wat minder bekende en voor de hand liggende boeken opgeschreven, wat iedereen weer op nieuwe ideeën kan brengen voor verhalen om de lijst met nog te lezen boeken mee aan te vullen.
Time to play a game
Om 16.00 was het tijd voor ons tweede programmaonderdeel. Clublid Yvette heeft een pubquiz gemaakt. Na heel wat uurtjes werk heeft ze een mooie set vragen samengesteld. In kleine teams werd er op fluistertoon hevig gebrainstormd. De winnaars waren... Bill & friends!
.
Een leuke prijs speciaal voor geeks werd hen toebedeeld. De deelneemster met de origineelste teamnaam en het minste aantal punten ontving de rode lantaarn als aanmoedigingsprijs. Kijk zelf eens of je ook wat antwoorden weet op deze quiz.
De echte kennismaking
Na de quiz trekken we met een klein clubje Amsterdam in om een hapje te eten. Tijdens het eten is er gelegenheid om elkaar nog beter te leren kennen. Kim kan er helaas niet bij zijn omdat zij als vrijwilligerscoördinator de vrijwilligers aan moet sturen.
Gezellig praten we over ons Clubje, over boeken en over ons leven. Helaas houdt het na het eten voor Yvette en mij op.
Wij vertrekken richting Amsterdam centraal om weer huiswaarts te gaan. Marjolein, Marc en Saskia gaan wel terug om de spannende uitreiking te volgen.
Van Links naar rechts: Marc, Saskia, Marjolein, Yvette en Vanessa. Kim ontbreekt op de foto.
-Vanessa-
De winnaars van de Dag van het Fantastische Boek
Het hoogtepunt van de Dag van het Fantastische Boek was natuurlijk de uitreiking van de Ready to Read publieksprijs en de Harland Awards. Ik kwam zowat als laatste binnen omdat ik samen met de andere vrijwilligers moest zorgen dat alles goed liep, dus de zaal zat al bijna helemaal vol. Samen met een andere vrijwilliger zocht ik een plaatsje helemaal achteraan waar we goed uitzicht hadden op de gespannen deelnemers aan de Harland Award Verhalenwedstrijd en geïnteresseerde bezoekers die nieuwsgierig de uitslag afwachtten. Marieke Frankema presenteerde sprakelend en vol humor. Ze vertelde over schrijven, zingen (dat een andere passie van haar bleek te zijn) en inspiratie (en het nachtelijke ongemak waarmee dat gepaard kan gaan als je éven een zin op wil schrijven en je man vervolgens niet meer kan slapen omdat hij wakker werd van het licht van je mobiel terwijl hij rustig doorsnurkt als het bezoek van de muze resulteert in een schrijfsessie van een paar uur) en haar eigen ervaringen met schrijfwedstrijden. In 2016 zat ze zelf in de zaal bij de prijsuitreiking en had ze zich voorgenomen dit jaar zelf op het podium te staan, maar ze had nooit verwacht dat dat als presentatrice zou zijn. Ze stelde dat iedereen al een winnaar is door het schrijven van een verhaal en het mee durven doen aan de wedstrijd en sprak de hoop uit dat de deelnemers die teleurgesteld zouden zijn over hun resultaat veel zouden hebben aan het commentaar van de jury.
Voorzitter Martijn gaf een vlammende speech over de doelstelling van de Stichting ter bevordering van het Fantastisch Genre, dat deze dag organiseerde, en kroop vervolgens net zo makkelijk in zijn rol als redacteur van Hebban om de Ready to Read publieksprijs uit te reiken. Na zijn uitleg over deze nieuwe prijs kregen we een filmpje te zien waarin de kaften van de boeken die op de shortlist stonden werden getoond, ondersteund door een opzwepend muziekje waar iedereen de kriebels van kreeg. Dit filmpje is hier te bekijken (en beluisteren). A Court of Mist and Fury van Sarah J. Maas bleek de overtuigende winnaar. Dit boek kreeg twee keer zoveel sterren als het boek dat op de tweede plaats eindigde, Fool's Quest van Robin Hobb. Helaas was de webcam van Sarah J. Maas stuk waardoor ze geen filmpje op had kunnen nemen om de fans te bedanken voor het stemmen.
De uitreiking van de Harland Award Verhalenwedstrijd had geen opzwepend muziekje nodig om spannend te zijn. Organisatoren Floris Kleijne en Esther Scherpenisse betraden het podium en telden van de nummer 25 terug tot de nummer 1, waarbij tussendoor stukjes uit het juryrapport voorgelezen werden en enkele winnaars naar voren werden geroepen om hun prijs in ontvangst te nemen. Bij enkele namen en titels was er een onderdrukte gil of een ander geluid van ongeloof of opgetogenheid te horen. Van de prijswinnaars was alleen de winnaar van de Feniksprijs voor de hoogste stijger sinds de vorige editie er niet (Hendrik Visser, De Aasgier). De debuutprijs die uitgereikt wordt aan de schrijver van het best geplaatste verhaal van een schrijver die voor het eerst meedoet ging naar een auteur die meteen bij zijn eerste deelname vierde werd (Jeffrey Dionet, Remora). Een knappe prestatie!
De top-3 bestond uit Cornelie Moolhuizen (Plankenkoorts) en Lena Miller (Diafragma), die ook genomineerd was voor de Romanprijs, en uiteraard de grote winnaar van de wedstrijd: Roderick Leeuwenhart met het sciencefictionverhaal Sterrenlichaam, die nauwelijks kon geloven dat hij gewonnen had. Het was fantastisch om hun enthousiasme en ongeloof te zien. Roderick deed zijn best om in zijn verwarring een samenhangende speech te houden, wat - zeker gezien de omstandigheden - wonderwel goed lukte. Hij vertelde dat hij bezig was dit verhaal uit te werken tot een roman en dat het winnen van deze prijs een fantastische bevestiging van de potentie van zijn verhaalidee was.
Omdat de inzendingen die gestrand waren in de eerste ronde niet genoemd werden bleef het tot het einde spannend voor alle deelnemers die in de zaal zaten - en natuurlijk ook voor de deelnemers die thuis gespannen afwachtten. Lang hoefden zij echter niet te wachten op de uitslag en het commentaar van de juryleden op hun verhaal. Zelfs als je geen vriend in de zaal had zitten die je kon vertellen op welke plek jouw verhaal geëindigd was (zoals ik zelf deed bij een vriendin wiens verhaal ik gelezen had) dan wist je dat één minuut na afloop van de uitreiking al dankzij het geweldige systeem dat de organisatoren in staat stelde met één druk op de knop live het juryrapport te versturen naar alle deelnemers. Het zag wat potsierlijk uit omdat er na het drukken op de knop ogenschijnlijk niets gebeurde, maar het werkte uitstekend. De volledige ranglist is inmiddels ook online terug te vinden op de site van de organisator.
De deelnemers in de zaal moesten de waarschijnlijk bijna onbeheersbare drang tot het bekijken van hun mail nog even onderdrukken (of stiekem een snelle blik op hun mobiel werpen), want meteen na de uitreiking van de Verhalenprijs werden de juryleden van de Romanprijs naar voren geroepen om de laatste winnaar van de avond bekend te maken. Er werd kort stilgestaan bij het feit dat er maar liefst 47 boeken werden aangemeld voor deze prijs. Al deze fantastische boeken zijn in 2016 uitgegeven. Dat betekent dat er per jaar gemiddeld bijna elke week een boek in dit genre gepubliceerd wordt in het Nederlands taalgebied. Toch zeker niet slecht voor een genre dat bekendstaat om de vele vertalingen.
De Harland Awards Romanprijs werd voor de tweede keer uitgereikt. De Romanprijs 2015 ging naar Slaap zacht, Johnny Idaho van Auke Hulst. Het is maar goed dat de organisatie hem niet als jurylid gevraagd heeft voor de shortlist, want voor de editie van 2016 was hij wederom genomineerd, nu met zijn nieuwste boek En ik herinner me Titus Broederland. Nadat de jury voorgesteld was aan het publiek besprak jurylid en 3fm-presentator Eva Koreman kort alle boeken die de shortlist gehaald hadden - uiteraard ook al een prestatie op zich. De spanning steeg. Om welk boek had de jury nou echt niet heen gekund? Welk boek had de eer gekozen te worden tot beste genreboek van het afgelopen jaar? De jury draaide er niet langer omheen en maakte er maar een grapje van: ze had best willen voorkomen dat Auke Hulst de prijs opnieuw zou winnen, maar dat is niet gelukt. "En ik herinner me Titus Broederland is zo overweldigend mooi geschreven en beitelt zich zo diep in de ziel van de lezer dat we niks anders konden dan de Harland Awards Romanprijs 2016 uit te reiken aan Auke Hulst." Iets waar onze Club het helemaal mee eens was. Omdat Hulst niet verwacht had de prijs voor een tweede keer te winnen had hij geen dankwoord voorbereid. In plaats daarvan bracht hij een korte ode aan de verbeeldingsliteratuur.
Benieuwd naar wat de jury precies van alle shortlistboeken vond? Je leest het in het juryrapport.
Het was een fantastische dag waarop we zelfs kennis maakten met de persoon die ons nieuwe tiende Clublid zou worden! Met dank aan Hebban voor het promotiemateriaal, aan Frank Norbert Rieter voor het modereren van het panel, aan Kees Stravers voor het maken en mailen van onze groepsfoto en uiteraard aan de Stichting ter bevordering van het Fantastisch Genre voor het organiseren van de volledige dag en de kans om zoveel mee te helpen. Daarnaast willen we alle genomineerden, winnaars en net-niet-winnaars natuurlijk van harte feliciteren. Volgend jaar zijn we er natuurlijk weer bij. Zien we jou dan ook/weer?
-Kim-
Was jij ook op de Dag van het Fantastische Boek? Welke programmaonderdelen heb jij bezocht en wat vond je ervan? En wat vond je van de uitreiking van de Ready to Readaward en de Harland Awards Verhalenprijs en Romanprijs? Had je verwacht dat deze boeken zouden winnen en vind je het terechte winnaars? Laat het ons weten! Misschien hebben we je zelfs wel gesproken. Natuurlijk praten we graag nog even na.