Persoonlijk ben ik geen fan van de zoveelste lijst ditjes of top datjes, maar als ik in de Week van het Beeldverhaal mijn top tien van strips mag geven word ik toch best blij. Als stripliefhebber was het ontzettend lastig om een keuze te maken. Ik kon wel blijven schuiven met mijn favorieten. Om het mezelf makkelijker te maken was mijn eerste regel dat het origineel een strip moest zijn. Verstrippingen van boeken worden buiten beschouwing gelaten. Mijn tweede regel was dat er zoveel mogelijk fantasy en sciencefiction in moest staan. Een regel die ik vrijwel meteen heb gebroken.

10 Een verhaal van Robbedoes en Kwabbernoot door… 5, 7 en 11 - Schwartz & Yann

Naast de hoofdreeks over de avonturen van Robbedoes en Kwabbernoot verschijnt met enige regelmaat een los album uit een aparte reeks Een verhaal van Robbedoes en Kwabbernoot door… Hierin nemen schrijvers en tekenaars met een passie voor Robbedoes (en wie heeft dat nou niet) een verhaal voor hun rekening. Deel 5, 7 en 11 vormen samen een trilogie die ons meeneemt naar België en Belgisch-Congo tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. De titels zijn respectievelijk Piccolo in veldgroen, De luipaardvrouw  en De meester van de zwarte hosties. Natuurlijk is alles fictief en neemt in het laatste deel magie/bijgeloof een bijrol in, maar we krijgen vooral een briljante inkijk in het leven in de Marollen en het koloniaal verleden van België. Voor de oplettende lezer zijn overal verwijzingen naar andere, veelal Vlaamse strips verstopt.

9 Een Deken van Sneeuw – Craig Thompson

Ik heb dit boek gelezen onder de titel Blankets. Het is een autobiografische liefdesgeschiedenis met simpel, maar prachtig penseelwerk. Waarom dit zo goed is? Toen ik de laatste bladzijde omsloeg was mijn hart gebroken.

8 Hellboy 1 t/m 13 – Mike Mignola en anderen

In Hellboy volgen we de avonturen van een demon die tijdens een occult ritueel door de nazi’s uit de hel is opgeroepen. Hij werd liefdevol opgevangen door de geallieerden en groeide op als een van hen. De enorme rode duivel maakt de meest fantastische dingen mee, maar blijft daarbij lekker stoïcijns. De verhalen over Hellboy verdienen een plek in mijn top tien, omdat Europese mythen en sagen op een logische wijze samenkomen in een overkoepelend verhaal. Het geeft je het gevoel dat achter de sluier van onze wereld een compleet andere wereld schuilgaat, voor wie maar durft te kijken. Mike Mignola nam niet het tekenwerk van alle verhalen voor zijn rekening, maar als hij het doet zijn de tekeningen ongekend. Hij legt het contrast erg hoog. Schaduw is pikzwart. Wie vluchtig leest heeft soms moeite te zien wat allemaal in een afbeelding speelt. Voor wie nogmaals kijkt gaat een hele wereld open.

(In 2018 gaat regisseur Neil Marshall een poging doen om Hellboy succesvol te verfilmen.)

7 Persepolis – Marjane Satrapi

Persepolis is weer een autobiografie in deze top tien en er komt geen fantasy of sciencefiction aan te pas. Marjane Satrapi vertelt met humor en inzicht over haar jeugd in Iran, waar ze de Iraanse Revolutie meemaakt. Wat het meest bijblijft van Persepolis is hoe vrijgevochten, intelligente, vrolijke gezinnen van de een op de andere dag onderdrukt worden. Het boek is nog steeds relevant, omdat het laat zien dat er onder elke hidjab een individu schuilgaat en dat het woord moslim slechts een holle frase is.

6 Scott Pilgrim - Bryan Lee O'Malley

Scott Pilgrim is een twintiger die verliefd wordt op Ramona Flowers. Helaas wordt hij uitgedaagd door haar zeven kwaadaardige exen. Scott zal deze moeten verslaan om Ramona voor zich te winnen. O’Malley schrijft en tekent vol humor over het moeilijke leven van twintigers, die de innerlijke onzekerheid van de puberteit verruilen voor een leven waarin ook de buitenwereld onzeker is. Werk, vriendschap, liefde. De hoofdpersonen worstelen met de levensfase waarin het “volwassen zijn” nog vorm moet krijgen. Scott Pilgrim zet dit gevoel niet alleen sterk weg, maar zit ook tjokvol heerlijke popcultuurverwijzingen naar games, films en muziek. Zeer herkenbaar voor kinderen uit de jaren negentig.

5 V for Vendetta – Alan Moore & David Lloyd

‘Remember, remember, the fifth of November.’ Op 5 november 1605 werd een aanslag op het Hogerhuis (Londen) voorkomen doordat Guy Fawkes gevangengenomen werd. Op dat moment was hij bezig tonnen buskruit en lonten in een kelder van het gebouw te plaatsen. De hoofdpersoon in V for Vendetta, genaamd “V”, draagt een iconisch masker dat gebaseerd is op het gezicht van Guy Fawkes. Ook hij strijdt tegen een overheid, die volgens hem totalitair en corrupt is. We zien hier goed de anarchist in auteur Alan Moore doorsijpelen. V for Vendetta is overigens een feest voor mensen die van intertekstualiteit houden.

4 Watchmen – Alan Moore & Dave Gibbons

Op de vierde plek staat nóg een verhaal dat geschreven is door Alan Moore. (Lees hier waarom: In de ban van Alan Moore.) Watchmen heeft de beeldroman op de kaart gezet, door zijn vertelling en unieke tekenstijl. De stroming tussen afbeeldingen is bijna vloeibaar en voorwerpen ontstijgen het papier, waarbij ze geheel natuurlijk een verbinding tussen de losse kaders vormen. Niet eerder was op deze manier en op deze schaal een stripverhaal ter wereld gekomen. We zien hoe doodgewone burgers zich gaan verkleden om, uit pure noodzaak, misdaden te bestrijden. De maatschappij vraagt zich af of zij wel voor eigen rechter mogen spelen. Dan staat er een echte superheld op, het gevolg van een ongeluk in een laboratorium (gevaarlijke plaatsen in stripland). Dr. Manhattan is met zijn krachten een god onder de mensen. Heeft hij dezelfde rechten? Wie houdt god tegen als hij eigen rechter gaat spelen?

Er verschenen onlangs vervolgen en prequels van Watchmen, zonder de goedkeuring van Alan Moore. De kwaliteit is wisselend.

3 Saga – Brian K. Vaughan & Fiona Staples

De Saga-reeks is nog niet afgelopen en tóch staat hij al in mijn top drie. Deze wereld combineert sciencefiction en fantasy en maakt dat totaal ondergeschikt aan de personages. We volgen meerdere verhaallijnen, maar de verteller is Hazel. Dit meisje is de dochter van Marko en Alana en werd geboren in oorlogstijd. Ze is het product van twee tegenpartijen en een gevaarlijk symbool. Tijdens de vlucht van dit gezin door het heelal komen ze wezens tegen in allerlei vormen en maten. Toch heb je nog nooit zoveel menselijkheid in één strip gezien.

2 Sandman – Neil Gaiman en anderen

Neil Gaiman is de koning Midas onder de schrijvers, scripts, boeken, comics, wat hij aanraakt verandert in goud. Toch staat Sandman niet op één. De verhalen over Morpheus, ook wel Droom genoemd, kennen een moeizame start. Ook Gaiman geeft dat toe. De reeks werd in opdracht geschreven van DC Comics (ook wel bekend van Batman en Superman), waardoor Neil Gaiman het gevoel had dat zijn wereld een raakvlak moest hebben met die van de superhelden. Hij was zoekende, maar zodra hij vrij spel kreeg van DC nam het Sandmanuniversum een sprong naar de top. Ook Gaiman is gek op verwijzingen naar andere verhalen. Zo neemt Midzomernachtdroom een belangrijke rol in. De familie van Morpheus is een moeilijk stel dat steeds nader tot elkaar komt. Zijn zus Death draag ik het meest een warm hart toe. Over haar viel ook te lezen in Kick-off & Kick-ass.

1 Maus – Art Spiegelman

Art Spiegelman vertelt in Maus over de worsteling met zijn vader, een moeilijke man die gevormd is door de Tweede Wereldoorlog. Het is een biografie en autobiografie in een. Tekeningen uit Maus hebben in het Museum of Modern Arts in New York gehangen. Het is de eerste strip die een Pullitzer Prijs won. Moet ik nog meer zeggen? In Maus worden de verschillende bevolkingsgroepen weergegeven als dieren. De Joden zijn muizen, de Duitsers katten, enz. Het is moeilijk personages te onderscheiden, waarmee Spiegelman bereikt wat propaganda in de Tweede Wereldoorlog probeerde. Het enige wat overblijft van identiteit is groepsidentiteit.

(Lees hier de recensie: Maus: Een stripcultuur waardig)

Een eervolle vermelding is voor Mooi Duister van Kerascoët & Vehlmann. Een ogenschijnlijk lief verhaaltje met kleurrijke figuurtjes. Het decor is het lijk van een meisje dat langzaam vergaat in een bos. Mooi Duister laat je huiveren tot op het bot. Ik denk dat ik getraumatiseerd ben door dit verhaal.

Ben je het er niet mee eens? Wil je laten weten welke strips in jouw top drie of top tien staan? (Het is best lastig.) Laat het me weten in de comments!

Twitter/Instagram: @toonvanmiert / @TvMiert