Voor de buddy read van deze week, lazen Helma en Marieke een boek van de Zuid-Afrikaanse schrijfster Irma Joubert. Een boek met een stukje Nederlandse geschiedenis, dat niet bij het grote publiek bekend is. Haar nieuwste boek is: Het meisje uit het verscholen dorp en de schrijfster kwam 'on tour' naar Nederland voor haar boekpromotie. Wij waren bij haar lezing in Ermelo en kregen zo een hoop extra informatie over het boek.

Wat vonden wij ervan?

Marieke: Toen ik dat boek zag, was ik gelijk verliefd op de cover. mooie kleuren, mysterieus en een vrij lange titel. Ik wist nog niet eens waar het over ging en had toen al bedacht dat ik het graag samen met jou wilde lezen. Wat dacht je toen ik je vroeg om dit samen te gaan lezen?

Helma: Ik dacht direct: ja! Ik heb al zo vaak met de boeken van Irma Joubert in mijn handen gestaan, maar elke keer kreeg toch een ander boek voorrang. De cover is inderdaad sfeervol en ondanks dat het boek zich voornamelijk tijdens de Tweede Wereldoorlog afspeelt en hele verdrietige momenten kent, haal je dit absoluut niet uit de cover. Ik vond het verhaal prachtig en zo mooi geschreven vanuit deels de denkwereld van een 11-jarig meisje dat door de oorlog geen kind meer kan zijn. Ik voelde bijna de wanhoop, de pijn, boosheid en angst die ze voelt als andere mensen besluiten voor haar nemen, zonder dat ze daar zelf iets over te zeggen heeft. Had jij dat ook?

Marieke: Absoluut. Het kwam direct binnen. Je realiseert je als volwassene niet hoe dat bij een kind aankomt. Nu zat Mentje ook wel in een heel bijzondere situatie, maar die beslissingen die over haar werden genomen, dat hakte er wel in.
Op het moment (wat verderop in het boek) toen ze werd weggestuurd nadat ze zo'n beetje dat hele gezin door de oorlog heen had gesleept, O echt, mijn hart brak en de tranen liepen over mijn wangen (en dat gebeurt niet zo snel).

Kende jij het Pas-op kamp al? En heb jij Het verscholen dorp nog opgezocht op internet? Ik was werkelijk verbaasd, het was voor mij een totaal onbekend stukje Nederlandse geschiedenis. Ik vond het ook prachtig in het boek verwerkt.

Helma: Ik had er nog nooit van gehoord en ik heb het inderdaad op internet opgezocht omdat ik wilde weten hoe het er uitzag. Het bijzondere is dat alle personages in het Pas-op kamp die Irma in het boek opvoert ook echt in het kamp hebben gewoond. En ook de mensen die in het boek een rol in het verzet speelden hebben echt bestaan. Zij heeft deze mensen aan de hand van getuigenverklaringen een karakter gegeven. Alleen de persoon Mentje heeft zij zelf verzonnen. Zo heeft ze non-fictie en fantasie prachtig in elkaar verweven.

En ja, die tante! Wat een nare vrouw. Ze verbiedt haar eigen kinderen om tijdens de gevechten rondom Arnhem de straat op te gaan, maar zonder blikken of blozen stuurt ze Mentje op boodschappen uit. Onbegrijpelijk. En dat gezeur en het volkomen buiten de werkelijkheid staan! Nu weet je natuurlijk nooit wat jezelf in zo'n situatie zou doen, maar als moeder wil je toch alle kinderen die aan je toevertrouwd zijn een zo veilig en beschermd mogelijk leven geven. Ook in oorlogssituaties.

Irma schrijft vanuit een Christelijke overtuiging. Dit laat ze slechts sporadisch en volkomen natuurlijk in het verhaal terugkomen. Het is geen lofzang op de Heer omdat ze ook de, voor mij volkomen logische, twijfels die Mentje over het geloof krijgt, verwoordt. Wat vond jij daarvan?

Marieke: Om heel eerlijk te wezen wist ik dat niet van te voren, en ik weet ook niet of ik dit boek zo enthousiast had gekozen als ik dat had geweten. Religie en geloof in een boek vind ik prima, zeker als het goed in het verhaal past, maar ik ben huiverig voor een overdosis in het verhaal. Maar wat was het in dit boek mooi verwerkt! Mentje is Christelijk opgevoed en leeft volgens die normen en waarden en haalt kracht uit haar geloof, maar twijfelt ook. Hoe kan dat ook anders als je leest wat ze moet doorstaan. Ik vond de verwerking van het geloof dus heel goed passen in dit verhaal en heb het op geen enkel moment als teveel ervaren.

Het eerste boek van deze oorlogstrilogie Hildegard heb ik ook gelezen, maar deze twee verhalen kunnen los van elkaar worden gelezen. De tijdlijn loopt parallel. Ga jij Hildegard ook nog lezen? Ik ga het derde deel als het uitkomt zeker ook lezen. Het is zo mooi dat Irma Joubert in beide boeken al lijntjes heeft uitgezet naar het laatste boek. 

Wat ik ook bijzonder vind, is dat Irma Joubert haat boeken deels situeert in Europa en in (Zuid) Afrika. Ik heb dat echt als een pluspunt ervaren. Hoe vind jij dat?

Helma: Hildegard staat al op mijn nog te lezen lijst. En het derde deel komt daar zeker ook op zodra het uitkomt. Ik ben echt blij verrast door Het meisje uit het verscholen dorp.

Ik vind het net als jij interessant dat het verhaal zich op verschillende continenten afspeelt. De twee landen hebben een andere dynamiek, een ander soort leven. Ik had bijvoorbeeld nog nooit gehoord van bijwoners op een Zuid-Afrikaans boerenbedrijf. Irma beschrijft trouwens met verstand van zaken het leven in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze is zelf geen Nederlandse dus daaruit blijkt voor mij dat ze veel tijd in haar research heeft gestoken.

Het verhaal wordt deels vanuit de Zuid-Afrikaanse Tinus en deels vanuit Mentje verteld. Had jij nog voorkeur voor een van de verhaallijnen of vond je ze net als ik allebei even interessant?

Ik vond het trouwens ook erg leuk dat we haar persoonlijk ontmoet hebben. Wat een enthousiaste, spontane vrouw! Vond je ook niet?

Marieke: De verhaallijn van Tinus vond ik eerst wat verwarrend. De hoofdstukken wisselden de verhaallijn van Mentje af, maar ik kon het niet goed plaatsen en ‘bijwoners’ was voor mij ook totaal nieuw (wat een geheim zit daar nog achter!) Pas toen de verhaallijnen samen kwamen viel alles op zijn plek en genoot ik van beide. Maar ik vond het verhaal van Mentje toch het mooiste. Wel heeft het verhaal van Tinus het boek compleet gemaakt. De visie vanuit een geallieerde soldaat was bijzonder origineel en zeer indrukwekkend.

Irma Joubert is een van mijn favoriete auteurs geworden, door het boek, maar ook zeker doordat we bij haar lezing zijn geweest en we haar hebben mogen ontmoeten. Wat een powervrouw!

ik heb genoten van het boek en van ons avondje uit. Deze buddy read maakt het helemaal af. Ik hoop dat deel drie volgend jaar al verschijnt, maar gezien de hoeveelheid research die vooraf gaat aan de boeken vraag ik me af of dat gaat lukken. Maar ze heeft nog meer series geschreven. Het meisje uit de trein heb ik al op de ereader klaar staan.

Helma: Dat boek maakt ook onderdeel uit van een serie, dus voorlopig kunnen we tot deel 3 van de trilogie uitkomt, nog even voort met genieten van Irma's boeken.

Conclusie

Het zal duidelijk zijn: we hebben er allebei van genoten. De wetenschap dat Irma vanuit een Christelijke overtuiging schrijft, zorgde in eerste instantie voor enige reserve. Maar dat bleek volkomen onnodig. Ook als je helemaal niets met religie hebt, is het een aanrader en zeker geen reden om het boek niet te lezen. Sterker nog, je mist dan een prachtig verhaal over een stukje onbekende geschiedenis van Nederland in de Tweede Wereldoorlog.

We hebben Irma ontmoet tijdens een lezing over dit boek. Het verslag van deze interessante avond is hier te lezen.
De recensies van Helma en Marieke staan ook online.