Boekenweekgeschenk 2018: Gezien de feiten – Griet Op de Beeck
Het boekenweekgeschenk werd dit jaar geschreven door Griet Op de Beeck. Deze Vlaamse auteur bestormde met haar debuut Vele hemels boven de zevende de Vlaamse én Nederlandse literaire wereld. Ook bij de leden van WLL is Griet Op de Beeck geen onbekende. Behalve Natalie lazen we allemaal wel al een of meerdere boeken van haar.
Harriet was erg onder de indruk van het debuut: "Ieder op zoek naar geluk en het niet echt kunnen vinden om vervolgens ieder ook zijn eigen uitweg te zoeken. Heel mooi. Recent heb ik het toneelstuk gezien van dit boek, als eerste opvoering, nog in de try-out fase. Een echte aanrader."
Het expliciet Vlaamse taalgebruik blijkt voor Nederlandse lezers geen barrière te zijn. De boeken doen het goed en de auteur wordt ook uitgenodigd in Nederlandse talkshows als Zomergasten en DWDD. Dat deze optredens hun doel niet voorbij schieten, blijkt uit de reactie van Gigi: "Ooit begon ik enthousiast in Kom hier dat ik u kus. Het begin vond ik erg mooi maar opeens lukte het me niet om er in verder te lezen, alle enthousiaste reacties ten spijt. Totdat ik maanden later Griet op de Beeck bij Zomergasten zag en ik haar geëngageerdheid proefde, haar geweldige Vlaams hoorde en haar sprankelende verschijning zag. Toen heb ik het boek er weer bij gepakt en het in één adem uitgelezen. Ik hoorde de klank van haar stem en haar Vlaamse accent tijdens het lezen. Ik kon toen niet meer begrijpen waarom ik ergens halverwege het boek moest stoppen. Ik vond het prachtig. Op de een of andere manier maakt het horen spreken van een auteur dat je een beeld krijgt van de denkwereld, het geeft een boek context."
Jan vat perfect de essentie van de boeken van Griet Op de Beeck samen: "Als je op de website van de schrijfster kijkt dan springt prominent het motto ‘Het leven is van u’ naar voren. En misschien is dit wel de rode draad in haar werk. In ‘Vele hemels boven de zevende’ (0verigens prachtig verfilmd door Jan Matthys en in november 2017 in première gegaan) gaat het over vijf personages die allemaal hun eigen verhaal hebben, bij elkaar horen, met zichzelf bezig zijn en vooral alleen zijn. Het gaat om gewone mensen die er niet in slagen een ‘mooi’ leven te leiden. Ze lijken er soms onder door te gaan, dan weer hun leven te herpakken. Ellende, tegenslag staan tegenover hoop en troost. Griet op de Beeck toont de mensen in hun kwetsbaarheid.
Al deze aspecten zijn ook terug te vinden in het boekenweekgeschenk Gezien de feiten. Ine vindt – net als de overige leden – dat de novelle goed binnen het ruimere oeuvre van de auteur past: Opnieuw gaat het over iemand die een keuze moet maken in haar leven: een vrouw van 71 die net weduwe is geworden, overkijkt haar leven en snakt ernaar om het over een andere boeg te gooien. Het is niet makkelijk om als individu die knoop eventueel zo door te hakken dat je je hele bekende leven moet achterlaten. Nog moeilijker wordt het als je weet dat je eventuele beslissing daarbij ook de levens van je naasten overhoop haalt.
“Ge weet toch wat mensen als ze gaan sterven het meest betreuren? De dingen die ze onuitgesproken hebben gelaten, de keuzes die ze niet hebben gemaakt, de mooie kansen die ze zichzelf hebben ontzegd, de foute constructies die ze in stand hebben gehouden, meestal omdat ze bang waren en dat niet eens durfden te onderkennen.”
De novelle is vlot leesbaar en de spanning wordt geleidelijk aan opgebouwd. Harriet kon de subtiele humor van het verhaal wel smaken. Sigried is dan weer onder de indruk van de mooie beelden en poëtische zinswendingen: “ Al die jaren was ze haar eigen schuilkelder geweest, maar nu stonden alle ramen en deuren open, nu wist zij wat er ook nog kon.” De mogelijkheid van een tweede kans en welke gevoelens dat bij verschillende partijen teweeg brengt, worden met veel gevoel beschreven. Voor Natalie was dit een aangename kennismaking met Op de Beeck, al was ze niet volledig overrompeld toen ze het boekje uitgelezen had.
Hoewel er in het algemeen veel enthousiasme is over de thematiek en vlotte schrijfstijl, zijn de leden wel kritisch over de manier waarop de auteur deze keer haar personages heeft uitgewerkt. Zo merkt Nathalie op dat het is alsof Op de Beeck haar personages wel 'body' wil geven, maar daar – anders dan in haar verhalenbundel – net niet voldoende in slaagt. De personages krijgen niet de diepgang die we van de auteur gewoon zijn, waardoor het verhaal een aantal van ons minder raakt.
Volgens Gigi komt het er vooral op aan om de novelle na het lezen even weg te leggen en te ‘herkauwen’. Op die manier komt de kracht van het verhaal volledig tot zijn recht. Ook Helena vindt de ontwikkeling die Olivia doormaakt knap beschreven.
Ook het einde van het boekje geeft veel aanleiding tot discussie. Sommigen vonden het voorspelbaar, anderen te abrupt, weer anderen vonden het net heel sterk en indringend. We willen natuurlijk niets verraden en wijden hier daarom niet verder over uit. Lees de novelle zelf en laat ons weten hoe jij het verhaal en vooral het einde ervaren hebt.
Sigried