Afgelopen zaterdag was het Zin boekenevent in Amsterdam in het Polanentheater, met schrijvers en voor lezers. Marieke van We love Feelgood en Harriet van We love Lit hadden zich beide opgegeven voor deze middag. Hoe het is geweest kun je lezen in deze Spot van Marieke. In deze Spot kun je lezen wat Harriet heeft opgestoken van de workshop: “Hoe lees ik kritisch?”

Persis Bekkering (1987) is recensent bij de Volkskrant voor literatuur en muziek. Zij heeft klassieke talen gestudeerd in Groningen en wilde altijd al graag bij de krant werken. Boeken en recensies lezen was haar grote hobby. Als student lag ze op vrijdag onder de brievenbus te wachten op de boekenbijlage van de NRC. Naast boeken lezen voor haar werk, leest ze ook nog graag boeken als hobby. Persis leest zo’n 2 à 3 boeken per week en wie zou dat nu ook niet willen: eindelijk die grote stapel Nog Te Lezen Boeken flink kunnen weg werken. In de workshop vertelde zij hoe ze dit deed, waar je beter op let als je kritisch wil lezen en hoe het zit met recensies in de krant.

Hoe kun je leren meer te lezen?

1. Belangrijk is je concentratie. Een open deur maar zet je telefoon uit, liefst geen muziek en zoek een plek op waar je ook door huisgenoten niet gestoord wordt.
2. Ga langere tijd achter elkaar lezen (ook nodig om goed in de leesflow - lees concentratie – te komen. Maar lees ook weer niet te lang. Ongeveer een uur achter elkaar (tip zet een wekker) en ga dan even 10 minuten iets anders doen, bijvoorbeeld een kopje thee zetten of als je niet anders kan, je telefoon checken of je iets belangrijks hebt gemist.

Persis zelf las het liefst een uur in bad. Bijkomend voordeel van een uur lezen is dat je je leessnelheid per uur kunt volgen en zien of je steeds sneller wordt. Natuurlijk hangt de leessnelheid af van het soort boek wat je leest maar het geeft wel een idee.

1. Lees in een leesclub. Lezen is toch een bezigheid die je alleen doet. Lees je in een leesclub, dan haal je vaak meer uit een boek en lees je ook vaak wat aandachtiger. Dit kan natuurlijk in een leesclub die fysiek bij elkaar komt. (Maar denk ook eens aan een leesclub bij Hebban, erg leuk om te doen. –tip Harriet-.)

Hoe kun je nu kritischer leren lezen?

1. Lees elke week een boek: hoe meer je leest, hoe meer je weet.
2. Leer iets van de literatuurgeschiedenis. Dit kan je scherper maken en een boek meer in zijn context plaatsen. Het nodigt je vaak ook uit om meer te gaan lezen.
3. Lees nooit een recensie van het boek dat je gaat lezen. Benader het boek zonder vooroordelen. Lees daarna wel de recensie want daar kan je dan weer veel van leren.

Wat maakt een boek nu mooi/goed? Vaak is dit een gevoel dat je als lezer hebt. Vraag je dan af: waarom vind ik het mooi/goed?

Hoe is de stijl: Hoe worden bijvoorbeeld emoties overgebracht? Dit zegt iets over de structuur. Het gevoel kan bij jou blijven als de schrijver bijvoorbeeld de emoties van een personage niet zelf opschrijft.

Wat is de toon: is het melancholiek of treurig? Raakt het je en waarom dan? Wordt er iets uitgebeeld op een manier die je nog nooit gezien hebt?

Soms is het ook handig je mening over een boek even “los te koppelen” om na te denken over iets wat je bijvoorbeeld slecht vindt en probeer te bedenken of de schrijver mogelijk iets bedoelt of zegt de stijl misschien iets over de personages? Worden vorm en inhoud met elkaar verbonden? (Als voorbeeld gaf ze Wessel te Gussinklo, schrijfstijl past erg bij de personages in zijn boek.)

Als laatste ging het nog even over de sterren die in recensies vaak toegekend worden aan boeken. Sterren maken er soms een soort consumentengids van voor de lezer. Het maakt boekenbijlagen van kranten wat overzichtelijker. Bij één ster en 5 sterren komt veel meer emotie bij kijken van de recensent. De recensie wordt minder genuanceerd, wat het ook wel weer leuk maakt om te lezen.

Kortom een leerzame en leuke workshop, samengevat in:

Veel lezen zorgt ook voor meer kritisch kunnen lezen.

Harriet