Reizen doen we al lang niet meer vlakbij huis. En met de Hebban Landen Challenge kan je nog makkelijker op reis in je hoofd, want verhalen vertellen, doet men in de hele wereld. Met een aantal artikels willen we je voor de landen challenge in het tweede deel van het jaar uitdagen om wat romans (literatuur) te lezen buiten ons eigen continent. Gezondheidsadvies voor op reis is één ding (zoals we op mijn werkplek doen, even wat reclame maken..), hier volgt wat boekenadvies voor op reis! De komende weken geef ik je graag wat boekentips uit de volgende regio’s:

1.       Latijns-Amerika
2.       Subsaharaans Afrika
3.       Noord-Afrika en Midden-Oosten (grosso modo de Arabischtalige landen, Turkije, Iran, Israël)
4.       Azië
5.       Noord-Amerika en Oceanië

Latijns-Amerika is het eerste continent waar we halt houden. Met de term Latijns-Amerika spreek je eigenlijk over het noorden van Mexico tot en met het zuidelijkste puntje van Chili. Mexico mag dan wel tot het noordelijk halfrond behoren, cultureel gezien heeft het natuurlijk meer gemeenschappelijk met haar zuidelijke buren. En hoe moeilijk is het niet een keuze te maken tussen die veelheid die zich dan ontvouwt... 

Een eerste categorie binnen Latijns-Amerikaanse auteurs zijn wel de iconen uit deze regio: auteurs die de literatuur uit hun continent mee op de kaart zetten, Nobelprijswinnaars, linkse activisten en journalisten die ten tijde van de gewelddadige dictaturen uit deze regio werden vervolgd, experimentele schrijvers, enz. Lees hieronder aan welke namen ik dan denk. 

Gabriel García Márquez (Colombia): Gabriel García Márquez (6 maart 1927 – Mexico, 17 april 2014), ook Gabo genoemd, was een Colombiaans schrijver en winnaar van de Nobelprijs voor Literatuur. Hij was tevens een publicist, journalist en politiek activist. García Márquez werd het gezicht en de belangrijkste exponent van het magisch realisme, hoewel zijn schrijfstijl daar niet helemaal in valt te plaatsen. Liefde in tijden van cholera en Honderd jaar eenzaamheid zijn waarschijnlijk de bekendste titels onder zijn werken. Natalie las al van hem dit eerste werk, maar het tweede werk ligt nog steeds op haar ooit-te-lezen-stapel. Waarmee gemakkelijker te beginnen valt van zijn boeken, is het kortere De kolonel krijgt nooit post of misschien wil je wel ineens Alle Verhalen (1947-1982) van hem lezen? 

Pablo Neruda (Chili): Pablo Neruda (Parral, 12 juli 1904 – Santiago, 23 september 1973) was een Chileens dichter en Nobelprijswinnaar (1971). Neruda werd geboren onder de naam Ricardo Eliecer Neftalí Reyes Basoalto. Hij noemde zich Pablo Neruda naar de door hem bewonderde Tsjechische dichter Jan Neruda (1834-1891). Neruda werd behandeld in een ziekenhuis voor prostaatkanker toen hij 12 dagen na de gewelddadige dood van Salvador Allende, de democratisch verkozen president in Chili bij de coup van generaal Pinochet, overleed aan problemen met zijn hart vlak voordat hij zinnens van plan was het land te verlaten en in ballingschap verder te gaan schrijven. Zijn begrafenis groeide uit tot één van de eerste massa-manifestaties tegen Pinochet die verboden werden. Neruda was geliefd voor zijn gedichten en vooral voor zijn Canto General, één van zijn grootste werken, een gedichtenbundel waarin hij beschrijft hoe de indiaanse voorouders in Noord-en Zuid-Amerika onder de voet worden gelopen door de Europese ‘ontdekkingsreizigers’. De nieuwste vertaling van deze Canto General door Bart Vonck en Willy Spillebeen dateert van 2014. Nathalie heeft deze vertaling 2 jaar geleden volledig gelezen. Ook heel wat andere van zijn gedichten werden naar het Nederlands vertaald.

Neruda had overigens een belangrijke link met Nederland: Neruda was in 1930 met de Indisch-Nederlandse Maria Antonia Hagenaar getrouwd voordat hij diplomaat werd in Madrid, met wie hij in 1934 een dochter kreeg. Haar naam was Malva Marina, en ze leed aan hydrocefalie. Malva werd ondergebracht bij een pleeggezin in Gouda, waar ze ook jong stierf. In 2010 is er een boek verschenen over het leven van zijn eerste vrouw onder de titel En het vergeten zo lang van Pauline Slot. In 2015 gevolgd door Malva, een roman door Hagar Peeters waarin zij de dode dochter de pen laat opnemen. Het was Neruda’s enige kind hoewel hij nog twee keer getrouwd is geweest. 

Mario Vargas Llosa (Peru): Jorge Mario Pedro Vargas Llosa (Arequipa, 28 maart 1936) is een Peruaans journalist en schrijver met tevens de Spaanse nationaliteit, en is ook één van die leidende Zuid-Amerikaanse literatoren en denkers. Hij was gedurende enkele jaren politiek actief en was presidentskandidaat met een liberaal programma in 1990 tegen vroeger Peruaans president Alberto Fujimori. Hij legde zich terug toe op het schrijven, en won de Nobelprijs in 2010. Enkele van zijn meest bekende werken zijn De stad en de honden (1963), Het groene huis (1965), De oorlog van het einde van de wereld (1981 - tip van Jan K) en Het feest van de bok (1996), dat eigenlijk gaat over de dictatuur onder Rafael Trujillo in de Dominicaanse Republiek. 

Eduardo Galeano (Uruguay): Eduardo Hughes Galeano (Montevideo, 3 september 1940 – 13 april 2015) was een Uruguayaans journalist en schrijver. In zijn boeken combineert Galeano fictie, journalistiek, politieke analyse en geschiedschrijving. Hij was een uitgesproken criticus van de globalisering vanwege de effecten voor de minderbedeelden. Hij was een beroemdheid in Latijns-Amerika en bij zijn dood beschreven de kranten hem als een van de belangrijkste antikapitalistische stemmen van zijn continent. Bij de eerste Pan-Amerikaanse top van VS-president Barack Obama in 2009 kreeg deze door Hugo Chavez één van Galeano’s bekendste werken De aderlating van een continent (1971) in de handen gedrukt. Een ander beroemd werk van hem is de trilogie Kroniek van het vuur (1986), over de geschiedenis vanaf de precolumbiaanse tijd tot in de jaren ’80 van de 20ste eeuw. Het eerstgenoemde werk staat nog ongelezen in de boekenkast van Nathalie.

Jorge Luis Borges (Argentinië): Jorge Luis Borges (Buenos Aires, 24 augustus 1899 – Genève, 14 juni 1986) was een Argentijns dichter, essayist en schrijver van korte verhalen. Hij wordt gerekend tot de belangrijkste schrijvers van de twintigste eeuw. Nobelprijswinnaar Mario Vargas Llosa noemde hem 'de grootste Spaanstalige schrijver sinds Cervantes’. Zijn werk is van bepalende invloed geweest op de opkomst van de Latijns-Amerikaanse literatuur in de tweede helft van de twintigste eeuw. Enkele voorbeelden van zijn werken: De Aleph en andere verhalen (1998) waaronder Wereldschandkroniek (1970), Alle gedichten (2011). 

Julio Cortázar  (Argentinië): Cortázar (Elsene, 26 augustus 1914 - Parijs, 12 februari 1984) werd geboren in België, toen zijn vader op de Argentijnse ambassade in Brussel werkte en zag pas op zijn 4 jaar zijn eigen land. Hij was een Argentijns intellectueel en schrijver van een aantal experimentele romans en vele korte verhalen. In 1966 uitte hij kritiek op de dictatuur van Videla in zijn geboorteland. Daardoor werd hem verboden Argentinië nog te betreden. Hij nam het Franse burgerschap aan en had zo de vrijheid zijn politieke mening te uiten. Hij zou tot het einde van zijn leven in Frankrijk blijven wonen. Tot zijn bewonderaars behoorden Gabriel García Márquez en Mario Vargas Llosa. Zijn meesterwerk is vertaald naar het Nederlands als Rayuela, een hinkelspel (1966). 

Over deze namen kan je echt heel veel schrijven. Het is echt moeilijk om het kort over hen te houden... (Met dank aan Wikipedia voor de meeste feiten hierbij genoemd). 

Hieronder vind je door elkaar nog enkele andere al dan niet bekende Latijns-Amerikaanse namen met boeken die zich in Latijns-Amerika afspelen: 

• Aura Xilonen (Mexico) - Tip van Guy: De cowboykampioen. Hier vind je zijn Hebban-recensie.
• Paulo Coelho (Brazilië) - Tip van Jan K: “De alchemist, niet bijzonder, en De winnaar staat alleen, dat vond ik wel een aardig boek”
• Frances des Pontes Peebles (Brazilië) -Tip van Natalie: De naaister van Pernambuco
• Clarice Lispector: Het uur van de ster (Brazilië)
• Diego Zúñiga (Chili): Camanchaca
• Isabel Allende (Chili): Het huis van de geesten, Liefde en Schaduw, Eva Luna, Het oneindige plan (tip van Kris), De Japanse minnaar, enz.
• Roberto Bolaño (Chili) - Tip van Guy: De wilde detectives. Hier vind je zijn Hebban-recensie. 
• Juan Gabriel Vásquez (Colombia): De vorm van ruïnes
• Tomas Gonzalez (Colombia) - Tip van Jan K: “Eerst was er de zee. Dat is wel een sterk boek, met veel plezier gelezen.”
• Sylvia Iparraguirre (Argentinië): Een wintervertelling uit Buenos Aires
• Antonio di Benedetto (Argentinië) - Tip van Natalie:  Zama (klassieker uit 1957)
• Juan Gómez Bárcena (Peru): The sky over Lima (geen Nederlandse vertaling)
• Karin Amatmoekrim (Suriname): Tenzij de vader
• Marlon James (Jamaica): Een beknopte geschiedenis van zeven moorden
• V.S. Naipaul (Trinidad): Een huis voor meneer Biswas
• Carolina Trujillo (Uruguay, Trujillo woont in Nl): Meisjes in blessuretijd (verhalenbundel over Uruguay en Nederland – zie blog Guy en Nathalie) De bastaard van Mal Abrigo (Uruguay)

Tot slot nog enkele boeken van niet Latijns-Amerikaanse schrijvers die er zich wel afspelen:

• Jonathan Franzen: Zuiverheid (rondreis door Zuid-Amerika)
• Roxane van Iperen: Schuim der aarde (Brazilië)          
• Pauline Slot: En het vergeten zo lang (biografische roman over Maria (Maruca) Reyes-Hagenaar, de eerste vrouw van Pablo Neruda). 
• Hagar Peeters: Malva (roman over Malva, dochter van Pablo Neruda), getipt door Jan S en Helena. En bij Nathalie staat het hoog op de nog-te-lezen-lijst.

Aan welke romans denken jullie bij dit werelddeel?

Om af te sluiten nog een kleine waarschuwing/geruststelling over de volgende artikels: zoveel titels zijn er niet bij elke regio te vinden hoor. De lengte van de andere artikels zal zeker niet zo lang meer uitvallen! :-) 

Muchos saludos,

Nathalie