Wat gebeurt er wanneer twee personen, twee vrouwen met enkel een letter verschil in de voornaam, een Antwerpse en een Haagse, twee dezelfde boeken lezen? De Nat(h)alies lezen voor We Love Lit zowel Rivieren van Martin Michael Driessen als Oksana van Donald Niedekker, beide genomineerd voor de Fintro Literatuurprijs. Lees hieronder wat ze vonden van Rivieren van Martin Michael Driessen.

Onze leesgewoonten

Natalie legde al eerder uit hoe haar leesgewoonten er uit zien. 

Maar hoe doet Nathalie dit?

Ik ben geen ‘studiehoofd’ zoals Jan! Aantekeningen heb ik bijna nog nooit gemaakt als ik een boek aan het lezen ben, alleen voor school lang geleden, maar soms duid ik wel iets aan met potlood en post-its als ik het echt nodig heb of als het een e-book is, ‘markeer’ ik bepaalde stukken. Een papieren boek "vermassacreren" kan ik echter niet. Dat is bij mij een no go... ;-)

Ik begin een boek gewoon met veel ‘goesting’ te lezen en probeer dan achteraf wel te analyseren hoe ik de schrijfstijl, het verhaal, de personages, de achtergrond, enz. vond. Ik probeer er ook een aantal thema’s uit te halen en ik let er ook graag op hoe relevant een roman is voor mezelf, mijn omgeving of onze samenleving in het algemeen. Al deze facetten verwerk ik dan tegenwoordig in een recensie en ik baseer er ook mijn sterren op.

Ik ga deze boeken natuurlijk wel lezen met in het achterhoofd dat ik nu als lid van de lezersjury mee mag kiezen voor de winnaar van de Lezersprijs! Ik weet nu ook al dat het niet gemakkelijk zal worden want de boeken van de shortlist die ik al las, zijn al allemaal heel verschillend tot nu toe.

Ik sta er natuurlijk voor open om van anderen te leren hoe een boek wat systematischer aan te pakken. Of ik dit zou volhouden, is een open vraag…

Natalie: Ik heb ditmaal gelezen met de opmerking van Kris in mijn achterhoofd  "En ook 'Rivieren': een heel bijzonder boek. Eentje om héél langzaam en grondig te lezen".  Zijn suggestie zie ik als een leesopdracht.

En nu over Rivieren

Nathalie: Rivieren bevat eigenlijk drie novelles waarin de taal het ritme van de rivieren volgt en ook dat van het boek bepaalt volgens mij. Het is één van die boeken die me helpen mijn gedachten op een rij te zetten en even in een ander ritme terecht te komen dan die van alledag. Ik weet niet of jij dit ook zo voelde?

Natalie:  Ik heb het niet zo gevoeld zoals jij het beschrijft.  Wel is het zo dat ik door de mooie zinsopbouw, de stijl toch even ergens anders verkeerde.  Tijdens mijn lunchpauze op werk, ben ik gewoon om ergens in leuk zaakje te zitten en een half uurtje te lezen onder het genot van cappuccino.  Met Rivieren vergat ik (bijna) de tijd.

Nathalie: Misschien bedoelen we uiteindelijk dan toch ongeveer hetzelfde. De tijd blijft even stil staan, en dat kan al eens helpen in deze hectische tijden. Het middelste en ook het langste verhaal, getiteld “Reis naar de maan” over twee Duitse ‘vlotters’, een beroep waarvan ik nog nóóit had gehoord, jongens die samen zijn opgegroeid maar gescheiden door rang en stand, sprak me eigenlijk het meeste aan. Is het toevallig dat dit het langste en dan ook het meest uitgewerkte is? Maar ook de twee andere verhalen vond ik zeker de moeite, één over een aan de drank verslaafde acteur die gaat kano varen in de Ardennen onder de titel “Fleuve sauvage”, en één over twee Franse families aan weerszijden van een Bretonse beek die al generaties lang ruzie maken, “Pierre en Adèle”. Welk verhaal beviel jou het meest? Misschien vond ik dat verhaal over die dronken acteur toch het minste omdat daar op het einde minder ‘open’ gelaten werd. Ik wil zeker nog meer van dergelijke novelles lezen!

Natalie:  Bij mij waren het twee verhalen die mij het meest aanpraken: De reis naar de maan (het langste verhaal) en Pierre en Adèle. Het eerste verhaal Fleuve Sauvage met de aan drank verslaafde acteur, die met zijn zotte kop een stommiteit begaat , irriteerde mij. Wat een vervelende man!  Maar juist daarom waardeer ook dit verhaal.  Ik hou wel van verhalen waarbij sommige personages emoties bij mij wakker maken. Het mag best wel een beetje schuren.

Wat mij verder opviel in de drie novellen was het thema strijd en verlangen :

Verhaal 1: het verlangen naar - en de strijd tegen drank .  Verhaal 2: Verlangen naar op reis gaan, de weide wereld in maar ook het verlangen van Julius . Verhaal 3 : De oude strijd tussen beide families, de familievete.  De rivier als onbetwiste grens.   Het deed mij een beetje denken aan het verhaal van Romeo  en  Julia.

Wat is jou opgevallen in de drie novellen?

Nathalie: Ja, ik moest ook direct denken aan Romeo en Julia bij het laatste verhaal! De taal en de sfeer die in de drie verhalen geschetst wordt, zijn voor mij wel de belangrijkste facetten die in dit boek naar boven komen. Er zitten ook een aantal mooie metaforen in. Soms heb ik bij vergezochte beeldspraak wel eens het gevoel dat het wat overdreven is, maar in dit boek stoorde dit me niet echt. De schrijfstijl van Driessen past gewoon ook heel goed bij de verhalen, vind ik. Ik geef deze prachtige verhalenbundel eigenlijk de volle 5 sterren! 

Natalie: Je hebt het over aantal mooie metaforen.  Heb je daar een voorbeeld van?

Nathalie:

Over de vlotten met de vlotters er op bijvoorbeeld: “Zij waren een land dat op weg was naar een ander land.”

of ook

"Tot nog toe had hij niet veel bewerkstelligd, vond hij. Hij was geboren, net als Napoleon, Beethoven en Jules Verne, maar daar hield de overeenkomst op."

"we waren knapen aan de beek, jongelingen op de Main, mannen op de Rijn. Ik heb van hem gehouden, ik heb hem verraden, mijn hele leven draaide om hem. Maar we zijn elkaar nooit nader gekomen dan nu, en over een paar uur bereiken we als oude mannen de zee, zonder elkaar te kennen."

Natalie: Ik sluit me helemaal aan bij wat Nathalie schrijft over de taal en de sfeer. Prachtige schrijfstijl. Net als bij het boek van Joost van Driel vind ik het prettig lezen, niet te vlot geschreven. Daar hou ik wel van. En belangrijk voor mij: het boek heeft verschillende laagjes,  ik kan het op verschillende manieren  interpreteren.  Rivieren krijgt van mij 4 sterren.

Daarbij wil ik opmerken dat Rivieren in Nederland al in 2016 in de prijzen is gevallen. Het heeft de ECI Literatuurprijs ontvangen van zowel van de jury als de lezersjury. De ECI literatuurprijs is denk ik een beetje te vergelijken met de Fintro. Het enige verschil is dat de ECI literatuurprijs pas sinds 2016 een lezersjury kent.

Het is leuk dat Rivieren wederom is genomineerd en ditmaal voor een Vlaamse literatuurprijs. Net als poëzie zijn verhalenbundels een genre dat geen groot publiek kent.

Nathalie: Ik wil Natalie nog graag bijtreden bij dit laatste. Verhalenbundels bevatten soms échte pareltjes. In Vlaanderen maakten trouwens ook heel veel boekenwinkels reclame voor dit boek. Maartje Swillen van de Leuvense boekhandel Boekarest heeft zich voor dit boek bijvoorbeeld enorm ingezet. Zowel online als in haar boekenwinkel deed ze een heuse campagne voor dit boek!