Hou je van spelen met taal?
Dan zijn Opperlans & Oulipo zeker iets voor jou!

OPPERLANS

Opperlans is een term die uitgevonden werd door de Nederlandse schrijver en wetenschapper Hugo Brandt Corstius.
Hij omschreef het zelf als “Nederlands met vakantie”. Het is eigenlijk spelen met taal, zonder veel belang te hechten aan de betekenis van de woorden.

In 1981 publiceerde hij onder de naam Battus het boek “Opperlandse taal- en letterkunde”.
Later besloot hij dat de ‘d’ in Opperlands overbodig was en maakte hij er Opperlans van.
In 2002 verscheen het boek “Opperlans” dat eigenlijk een herwerkte versie is van zijn eerste boek, of zoals Battus het op de cover zo mooi weet te verwoorden “tweede, geheel herziene, aangevulde, gesystematiseerde, van nieuwe fouten voorziene, absoluut allerlaatste internet-editie, voor u gedownload in 676 gedrukte bladzijden” ;-)

Enkele voorbeelden van Opperlans zijn:

• de medeklinkerstapeling waarbij je zoveel mogelijk medeklinkers na elkaar plaatst (vb: angstschreeuw, slechtstschrijvend)
• isogrammen oftwel woorden waarin elke letter slechts eenmaal voorkomt (vb: dampkringslucht, prachtsymboliek)
• palindromen oftewel woorden of zinnen die zowel van links naar rechts als van rechts naar links kunnen gelezen worden (vb: koortsmeetsysteemstrook; er is daar nog onraad, Sire)
• ...

OULIPO

Oulipo kan in feite beschouwd worden als een soort Franstalige tegenhanger van Opperlans.

Het woord staat voor “OUvroir de LIttérature POtentielle” oftewel “werkplaats voor potentiële literatuur”. De officiële website vind je terug op http://www.oulipo.net/

Oulipo werd in de herfst van 1960 opgericht door Raymond Queneau en François Le Lionnais, samen met een tiental geestverwanten. Deze groep Franse schrijvers en wiskundigen legt zichzelf beperkingen op bij het schrijven van teksten. Deze beperkingen kunnen betrekking hebben op letters, klanken, woorden, stijlen,…

Enkele voorbeelden van Oulipo zijn:

• schrijf een tekst waarin slechts 1 klinker is toegelaten (monovocalisme)
• schrijf een tekst waarin 1 bepaalde klinker niet mag voorkomen
• schrijf een tekst waarin elk woord één letter langer is dan het vorige
• …

In 1967 sloot ook Georges Perec zich aan bij de Oulipo-beweging.
Eén van zijn gekendste werken is “La disparition” uit 1969 (in het Nederlands vertaald als “’t Manco”), een literaire thriller rond de verdwijning van de letter “e”.
Drie jaar later deed hij net het omgekeerde en publiceerde hij het boek “Les revenentes” waarin énkel de klinker “e” voorkwam.
Mijn recensie van zijn boek “Tips en wenken voor wie zijn afdelingschef om opslag wil vragen” kan je hier terugvinden.

Had jij ooit al gehoord van Opperlans en/of Oulipo?
Zo nee, spreekt het je aan?
Zo ja, beoefen je het ook zelf en wie zijn jouw favoriete woordkunstenaars?