De experimenten van Marion Pauw was Blind Date #1 tijdens de Week van de Leesclub in 2019. Op basis van een piepklein stukje tekst, samen met een woordwolk vol steekwoorden mochten geïnteresseerden aangeven dat zij dit - verder onbekende - pas uitgekomen boek wel zouden willen lezen in leesclubverband. Tea, Paul Wormsbecher, *wil*, Ellen Rodrigo, EliJos, Annemieke de Jong, Melissa RP, Sabrina, Marina, Karin, Elma Hafkamp, The_Cat, Marloes, Evajagt en Gerrie Oreel gaven zich er onder andere voor op. Allemaal werden ze geselecteerd, behalve Gerrie. Maar die liet zich niet kisten, schafte zelf alsnog het boek aan en deed vol enthousiasme alsnog mee. 

Het boek
Vijftig jaar nadat Charlie haar ouderlijk huis is ontvlucht, neemt ze het op zich om haar zieke stiefmoeder een weekend lang te verzorgen. Niet geheel vrijwillig, maar omdat er niemand anders beschikbaar is om Alma, zoals haar stiefmoeder heet, te helpen. En hulp heeft Alma nodig want ze is bedlegerig en op geen enkele manier in staat om ook maar iets zelf te doen.

Na vijftig jaar stilte krijgt Charlie dus weer met Alma te maken, maar dit keer zijn de rollen omgedraaid. Charlie is niet langer degene die zorg nodig heeft, maar Alma. Kan Charlie zich over haar - zoals we uitvinden, terechte - wrok heenzetten? Is ze in staat om Alma te vergeven als ze er achter komt wat deze allemaal heeft meegemaakt in het beruchte Blok 10 van Auschwitz? En welke rol speelt Sofia, Charlie's dochter, eigenlijk? 

De discussie
De discussie hebben we deze keer anders dan anders gevoerd. Niet alleen omdat het simpelweg leuk is om het een keer anders dan anders te doen, maar vooral omdat de inhoud van het boek erom vroeg om het eens niet over de plot, of 'de ontwikkeling' van de personages of de thema's van dit boek te hebben. Want als er iets duidelijk is bij dit soort verhalen, dan is het wel dat ze verteld moeten worden opdat Auschwitz nooit meer mag gebeuren!

Elke deelnemer kreeg de opdracht om tijdens, of na het lezen, een stelling te formuleren waarop alle andere deelnemers vervolgens geacht werden te reageren. Dat leverde 15 pratenswaardige stellingen op, die zowel inhoudelijk, als op de manier waarop het verhaal verteld is door Marion Pauw ingingen, maar soms ook letterlijk uit het boek kwamen; stellingen zoals Alma haar gedrag (zoals het perfect overkomen) is een overlevingsmechanisme. Het is de enige manier voor haar om zich staande te houden na al het gruwelijke te overleven (inhoudelijk) via Marion Pauw heeft beide verhaallijnen in de tegenwoordige tijd geschreven om het verhaal meer indringend en confronterend te laten zijn (vertelwijze) via Het is onmogelijk om medelijden te hebben met iemand die je haat. Of is het onmogelijk om iemand te haten met wie je medelijden hebt? (uit het boek overgenomen) gaven veelvuldig aanleiding tot doordachte, integere maar lang niet altijd overeenkomende reacties. Het blijft boeiend om te merken hoe anders mensen naar dezelfde situaties kijken, en hoe anders dezelfde gedragingen geïnterpreteerd kunnen worden. En hoe belangrijk context is. Niet alleen bij het lezen, maar (vooral) in de omgang met elkaar.

Paul was niet alleen erg actief bij de diverse stellingen; hij legde ons niet alleen meerdere stellingen voor, en vroeg naar onze mening over de afbeelding op de kaft, waarbij hij ons van allerlei extra informatie over paarden en waar ze symbool voor staan, voorzag. Marion Pauw, die niet alleen op de pagina Stel een vraag aan Marion Pauw actief was en daar vragen beantwoordde maar ook op diverse stellingen reageerde, was zo vriendelijk om op de 'officiële' Leesclubdiscussiepagina  waar Paul de vraag had gesteld, uit te leggen waarom zij gekozen had voor deze cover. 

De Experimenten werd zeer gewaardeerd door de deelnemers. Dat is niet alleen te zien aan de waardering (zie hieronder), maar is ook te zien aan het zeer bescheiden aantal 'verbeteringssuggesties' als antwoord op de vraag van Marion Pauw. Is dat dan ook te zien aan de inhoud van de recensies? Jawel, een blik hieronder - op de quotes - geeft al een prima indruk, maar wie alleen kijkt naar de titels van de recensies weet al voldoende: Indrukwekkend zegt Sabrina, Toegankelijke, eerlijke vertelwijze van verhaal oorlogsslachtoffers en tweedegeneratieslachtoffers meldt Evajagt, Boeiend verhaal over de oorlog, maar vooral over keuzes zette *wil* boven haar recensie. 
Mooi verhaal wat je niet koud laat is de titel die EliJos koos, terwijl Marloes koos voor Een prachtig verhaal over de oorlog en de impact op de volgende generatie. Elma meldt, net als Sabrina, kort en krachtig indrukwekkend! 

Anderen kozen voor meer inhoudelijke titels, zoals Marina, die koos voor Impact op volgende generaties ... omdat het boek daar nadrukkelijker over gaat, dan over de gebeurtenissen in Auschwitz. Datzelfde geldt voor Paul, Annemieke de Jong, Karin en The_Cat want zij kiezen respectievelijk voor Oorlogstrauma in meerdere generaties, De invloed van oorlogstrauma op de jeugd, Oorlogstrauma's heden en verleden en De pijn van het verleden wordt ook de pijn van het heden. Ook Marloes laat zich niet onbetuigd met Een prachtig verhaal over de oorlog en de impact op de volgende generaties. 

Tea kiest voor een andere aanpak: De titel van deze bespreking/recensie is niet voor niets ‘Heen en weer geslingerd tussen dader en slachtoffer’. Als lezer identificeer je je graag met een personage en ik heb er het hele boek mee geworsteld. Want wanneer je je met de ene identificeert, wat is dan de rol van de andere? 

Zo laten niet alleen de sterren, de stellingen, de quotes en de inhoud van de recensies, maar zelfs de gebruikte recensietitels duidelijk zien dat de laatste woorden van Charlie 'heel best' in de titel van het eindoordeel kunnen worden gebruikt. Want dat is op zijn minst de conclusie die je mag trekken als elke deelnemer vier sterren uitgedeeld heeft, nietwaar? 

Waardering
De experimenten ontving gemiddeld 4 sterren van de deelnemers. 

Ik denk dat ik namens Marion Pauw spreek, als ik jullie uit de grond van mijn hart bedank voor de enthousiaste wijze waarop jullie het boek gelezen hebben én op elkaars stellingen hebben gereageerd. Buitengewoon graag tot weerspreeks!