Op 15 mei verscheen bij Uitgeverij Moon het boek De Geur Van Groen van Pamela Sharon. Pamela werd tweede bij de schrijfwedstrijd van deze uitgeverij en haar boek werd uitgegeven. De winnares van deze wedstrijd was Rima Orie en de bespreking van De Zwendelprins vind je in deze One-Word-Challenge. Vandaag bespreek ik dus De Geur Van Groen en dat gaat even iets anders dan normaal. Ik kan niet anders dan een persoonlijk tintje aan dit artikel meegeven. Laat ik voorop stellen dat iedere visuele beperking anders is en dat iedereen anders met een visuele beperking omgaat. De een heeft veel meer moeite met dingen als mobiliteit dan de ander. Dit artikel is daarom uitsluitend gebaseerd op de ervaringen van Raaf in het boek en op mijn persoonlijke ervaringen.

Dit artikel is geschreven door Laurie

Over het boek

Raaf is een gewoon meisje van zestien. Ze houdt van verhalen en is dol op haar beste vriendin May-Lin. Het enige wat haar leven anders maakt dan dat van de meeste tieners, is dat ze blind is.
Gelukkig vertelt May-Lin haar hoe kleuren ruiken en voelen. Zij creëert daarmee een wereld voor hen samen. Dan gebeurt er op een dag iets wat Raafs leven helemaal op zijn kop zet en alle kleuren laat verdwijnen. In een wereld die niet alleen haar kleur maar ook haar glans kwijt is, moet Raaf haar eigen weg zien te vinden.

Visuele beperkingen

Zoals gezegd zijn er visuele beperkingen in allerlei soorten en maten. De een is helemaal blind, de ander ziet slecht of heeft een beperkt gezichtsveld. Dit is heel kort door de bocht, maar zo houd ik het begrijpelijk. Raaf uit De Geur Van Groen is volledig blind, zelf heb ik nog een kleine restvisus (volgens de metingen minder dan 1%). Dat houd in dat ik nog wel wat zie, maar om optimaal te kunnen werken maak ik gebruik van spraak en braille. Dat beetje zicht zet ik in waar het kan, soms iets te vaak, soms ben ik gewoon eigenwijs.

Voelen van emoties

Raaf kan in De Geur Van Groen door een aanraking van May-Lin haar emoties peilen. Zelf kan ik dat niet en ik heb het eerlijk gezegd ook nog nooit eerder gehoord. Het zou best kunnen zijn dat andere mensen met een visuele beperking dat wel kunnen, maar in ieder geval niemand die ik ken.

Hulpmiddelen

In De Geur Van Groen worden een aantal hulpmiddelen genoemd die Raaf en ik beiden gebruiken. Zo loopt Raaf met een stok, net als ik. Het enige verschil tussen Raaf en mij is dat Raaf de stok niet gebruikt op bekende routes als ze alleen op pad gaat. Ik kan dat niet, ik vind dat levensgevaarlijk. Je bent immers onherkenbaar als blinde voor andere weggebruikers. Op dat punt merk je wel dat Raaf nog een eigenwijze puber is. Ze wil zo normaal mogelijk overkomen, maar daar gaat gevaar voor eigen leven je niet bij helpen. Die stok heb je nodig, niets aan te doen.

Verder maakt Raaf gebruik van een laptop met spraak en een brailleleesregel. Dat is een gewone laptop waar je software op installeert die alles wat er op het scherm gebeurt vertaald in spraak en/of braille. Bijna alles, afbeeldingen niet. Met een USB-kabel koppel je daar dan je brailleleesregel aan. Nog een verschil tussen Raaf en mij: ik typ op het toetsenbord van de laptop en Raaf op de brailleleesregel. Dat kan tegenwoordig bij de meeste regels, maar ik ben sneller op het toetsenbord van de laptop.

Wat Raaf en ik wel gemeen hebben is het hebben van de schoolboeken in braille. Postzakken vol. Op de middelbare school was dat nog te doen, ook al namen de boeken drie volledige Pax-kasten in beslag. In braille bestaat een boek namelijk uit meerdere "banden", en hoe dikker het boek, hoe meer banden. Schoolboeken waren vaak tussen de 10 en 20 banden, Harry Potter en De Vuurbeker 43. Een boek beslaat dus meerdere planken en braille neemt dus veel ruimte in. Ik lees nu heel soms nog een boek in braille, maar zo min mogelijk. Lang leve ebooks, die weer worden voorgelezen.

Als laatste nog de grote zonnebril. Ja, die speciale brillen zijn enorm groot en dat is totaal niet modieus. Raaf lijkt hem altijd te dragen, ik alleen buiten omdat ik last heb van de lucht. Ook als de zon niet schijnt heb ik daar last van, dus buiten gaat die bril op. Ik had zo'n grote, maar nadat er voor de zoveelste keer een poot afbrak ging ik voor iets stevigers. Brillen met een kleine lichtdoorlaatbaarheid kunnen ook modieus. Gewoon glazen laten maken, montuur uitzoeken en klaar. Weg met die grote, niet-modieuze en bovenal niet stevige zonnebril.

Afhankelijkheid

Waar ik altijd een beetje huiverig voor ben met boeken waarin iemand met een visuele beperking een rol speelt, is dat deze persoon erg afhankelijk wordt neergezet. Dat is in De Geur Van Groen gelukkig niet het geval. Wel vind ik de moeder van Raaf overdreven beschermend, tot op het frustrerende af. Door een ontwikkeling in het verhaal neemt dat gelukkig af, maar dat mocht ook wel. Zelf ben ik niet zo opgevoed en hoefde ik ook niet met een psycholoog over mijn blindheid te praten. Ik ben niet anders gewend, ik ben er mee geboren dus ik weet niet beter. Raaf gaat naar een reguliere middelbare school en redt zich prima. Ik ging ook naar het regulier onderwijs en daar ben ik blij om. Ik leefde (en leef) niet in een klein wereldje wat ik helaas vaak zie bij mensen die speciaal onderwijs hebben gevolgd en die bijna alleen omgaan met andere visueel beperkten. Raaf heeft dat ook niet, ook al is haar wereld op een andere manier klein. Ook dat gaat gedurende het verhaal veranderen.

Karakterontwikkeling

Zoals hierboven gezegd is Raaf haar wereld op een andere manier klein. Haar moeder is enorm beschermend en verder gaat ze alleen met May-Lin om. Raaf neemt de wereld die May-Lin voor hen samen creëert voor waar aan. Na die noodlottige gebeurtenis moet Raaf in haar eentje door de wereld navigeren en dan blijkt die ene klasgenoot toch veel leuker te zijn dan ze eerst dacht en blijkt Roan toch wel een hele leuke jongen. Zowel Raaf als haar moeder maken in De Geur Van Groen een grote karakterontwikkeling door. Haar moeder was overdreven beschermend, maar durft Raaf steeds meer haar eigen weg te laten gaan.

Vlakkere bijfiguren

Roan had ik echter iets meer uitgewerkt willen zien worden. Hij is een sleutelfiguur, maar blijft nu wat op de vlakte. We weten weinig over hem. Dat geldt overigens ook voor de familie van May-Lin, de broer en vader van Raaf en andere bijfiguren in het verhaal. Ik snap wel waarom Pamela Sharon dat zo heeft gedaan, het verhaal draait immers om Raaf en May-Lin en de door May-Lin gecreëerde wereld. Toch vind ik dit jammer, want het had uitstekend in het verhaal gepast. Het gaf het verhaal nog net dat beetje meer diepgang. Tevens vond ik de insta love tussen Roan en Raaf een beetje uit de lucht komen vallen. De twee knallen tegen elkaar aan, vervolgens bezorgd Roan de boodschappen en worden ze een stel. Dat gaat mijns inziens een beetje te snel.

Als laatste is er nog May-Lin. Ik weet niet goed wat ik van haar moet vinden. Ze spijbelt veel en neemt Raaf daarin mee. Ze doet nog meer dingen die niet kunnen en ze heeft heel snel een oordeel klaar over anderen. Ze doet niet eens haar best om mensen beter te leren kennen en daardoor Raaf dus ook niet. May-Lin maakt Raaf haar wereld wat dat betreft kleiner, maar wat betreft het voelen en ruiken van de kleuren weer groter. Zelf heb ik daar overigens niet zoveel mee, met kleuren.

Oordeel

De Geur Van Groen is voor mij een boek met twee gezichten. Ten eerste is er de goede representatie van een blind iemand, maar ten tweede vond ik de bijfiguren die toch een belangrijke rol spelen in het verhaal wat oppervlakkig. Het verhaal las vlot en dat kwam zowel door de schrijfstijl als de dikte van het boek. Binnen een paar uur had ik het uit. Ieder hoofdstuk heeft een kleur en dat is goed gevonden. De kleur representeert ook de gebeurtenis en/of emotie die in dat hoofdstuk naar voren komt. Het tempo in het verhaal ligt hoog, maar de karakterontwikkeling die zowel Raaf als haar moeder doormaakt is groot. Ook zijn de inside jokes tussen Raaf en May-Lin vermakelijk, al vond ik May-Lin een twijfelachtig personage. Ik vond haar niet echt leuk van wat ik te zien kreeg. Al met al beoordeel ik De Geur Van Groen met 4 sterren en raad ik het boek wel aan, al is het maar om meer bewustwording te creëeren voor mensen met een beperking en dat mensen met een (in dit geval) visuele beperking niet anders zijn. Onze ogen doen het niet, maar we zijn echt niet anders dan anderen.

Tips voor boeken met een blinde hoofdpersoon

Ten slotte wil ik jullie nog twee tips meegeven voor andere boeken waarin de hoofdpersoon blind is en waarin de representatie goed is gelukt.

• Wat Jij Niet Ziet van Eric Lindström; Dit is een Young Adult waarin Parker de hoofdpersoon is. Ook zij is blind, maar onafhankelijk en ook een beetje eigenwijs.
• Toen Het Donker Werd van Simone van der Vlugt; Dit is een volwassen thriller waarin hoofdpersoon Sasha plotseling blind wordt. Het boek is spannend tot op de laatste letter.

Ben jij bekend met een visuele beperking of heb je een van deze boeken gelezen?