Een jaar geleden mochten Laurie en Maartje De bijzondere woorden van Gioia van Enrico Galiano lezen voor deze spot. Dit boek maakte indruk, dus toen bleek dat zijn nieuwste boek Sterker dan elk afscheid ook in het Nederlands zou worden vertaald, spraken zij af om dit boek samen te lezen en te bespreken. 

Over het boek

De 18-jarige Michele was ooit een veelbelovende keeper. Nu moet hij zijn weg zoeken met een blindenstok. Door een auto-ongeluk raakte hij in één klap zijn zicht kwijt. Nina is 17 jaar en is hoogsensitief. Sinds haar vader is overleden, woont ze alleen met haar strenge moeder.

De twee ontmoeten elkaar tijdens hun dagelijkse treinrit naar school en raken verliefd op elkaar. Maar op een dag verbreekt Nina alle contact en Michele is radeloos. Terwijl Nina in een tattooshop een tattoo laat zetten, vertelt ze aan Flo, de oudere, ruige eigenaar, over de ontmoeting. Al snel ontdekt Flo dat Nina iets achterhoudt.

Verwachtingen

Maartje: 'Ik hoop op eenzelfde poëtische schrijfstijl als bij Enrico's vorige boek. Ik hoop op een aangrijpend verhaal waarin jonge mensen op een wijze en integere manier aan het woord komen, omdat ik dat in De bijzondere woorden van Gioia, het sterkste punt van de schrijver vond.'

Laurie: 'Ik verwachtte wederom een bijzonder boek dat ik in één ruk uit zou willen lezen. Ik kreeg dit wel, maar ik had met dit boek iets meer moeite dan met Gioia.'

Schrijfstijl

'Gelukkig kan ik direct zeggen dat mijn verwachtingen zijn uitgekomen', zegt Maartje. 'Het poëtische, het filosofische, de mooi doordachte zinnen, alles kwam voorbij. Ik heb eindeloos veel zinnen en stukken tekst overgeschreven, omdat ik ze zo mooi gevonden vond.'

Ik begreep ineens dat stilstaan de enige manier was om pijn helemaal te vermijden. Niets doen. Je opsluiten in een veilig harnas en de wereld zo ver op afstand houden dat die je niet kan raken. Heel mooi allemaal, ware het niet dat het helaas ook de meest effectieve methode is om geluk voorgoed vaarwel te zeggen.

Laurie kan zich wel in de mening van Maartje vinden. 'Ik vond de schrijfstijl ook wel mooi, maar ik heb niets overgeschreven. Ik ben echt slecht in het onthouden van quotes, zo ook nu. De schrijfstijl was wel dezelfde als in De bijzondere woorden van Gioia, maar waar ik meer moeite mee had waren de verschillende vertelvormen. Nina vertelde haar verhaal aan de eigenaresse van de tatooshop en werd daarom nogal vaak onderbroken. Michele was continu alleen aan het woord en hij had geen gesprekspartner waardoor hij niet onderbroken werd. Ik vond de stukken van Michele daardoor prettiger lezen.'

Personages

'Omdat het boek vanuit zowel Michele als Nina verteld wordt, leer je ze allebei goed kennen', zegt Maartje. 'Michele is wel het meest open van de twee en met hem had ik daardoor ook veel eerder een klik. Hij is de filosoof van de twee met het hart op de tong. Nina is gesloten en duidelijk onzekerder over zichzelf. Wel heel mooi hoe zij door tatoeëerder Flo langzaam steeds meer uit haar schulp kruipt. Twee personages in het verhaal vond ik minder goed uitgewerkt. De vriend van Michele die een spraakgebrek had. Doordat ieder woord met spraakprobleem werd opgeschreven, voelde ik me wat ongemakkelijk. De leraar scheikunde van Michele was echt een foute man, gelukkig werd hier naar het einde toe wel commentaar op geleverd.'

'Ja, aan de manier waarop Carlo was uitgewerkt stoorde ik mij ook.', vult Laurie aan. 'Als iemand een  spraakgebrek heeft is dat voor die persoon al heel vervelend en dan hoeft het wat mij betreft niet continu te worden uitgeschreven. Daar kunnen mensen die hier echt mee te maken hebben zich gekwetst door voelen. Daarnaast las het niet fijn.'Wat betreft de andere personages is Laurie het met Maartje eens. 'Ik had ook sneller een klik met Michele en ik vond Nina wat apart. Later kom je erachter waardoor dit komt en stelt zij zichzelf ook steeds meer open waardoor je haar eindelijk leert kennen. Dit duurt alleen wel tot de helft van het boek.'

Plot

Maartje: Als je een spannend plot verwacht, zit je niet goed met dit boek. Het is vooral een zoektocht naar innerlijke drijfveren, een boek over hoe omstandigheden en ontmoetingen de karakters van mensen kunnen vormen. En een verhaal over jonge mensen die hun weg moeten vinden in een wereld die hen niet steeds even goed gezind is.'

Laurie: 'Nee, als je op zoek bent naar een boek met spanning en sensatie is Sterker dan elk afscheid geen boek voor jou. Het is een verhaal dat draait om karakterontwikkeling. Toch had ik met dit boek meer moeite om het te lezen. Doordat er van perspectief en vertelvorm wordt gewisseld zat ik niet lekker in het verhaal. Perspectiefwisselingen vind ik niet zo erg, maar wisselingen in vertelvorm vind ik toch minder geslaagd. Het plot is klein en daarom kun je er eigenlijk weinig over vertellen zonder alles weg te geven. Als je houdt van een verhaal dat puur en alleen draait om karakterontwikkeling is Sterker dan elk afscheid zeker een aanrader.'

Eindoordeel

'Ik heb weer enorm genoten van dit nieuwe boek van Enrico Galiano', aldus Maartje. 'Ik vind het respect waarmee de schrijver verhalen vertelt over jonge mensen en hun moeilijkheden heel mooi en kan, zeker ook als moeder van kinderen op de middelbare school, zijn wijsheid gebruiken om als opvoeder te groeien. Ik denk dat jongvolwassenen zich zeker zullen herkennen in zijn personages. Ik hoop dus ook dat dit niet het laatste boek van de schrijver/leraar zal zijn en dat Luitingh Sijthoff zijn boeken zal blijven vertalen, want lezen in het Italiaans gaat helaas niet lukken. Ik heb trouwens over dit boek ook een leesdagboek geschreven dat je ook kunt lezen als je het boek nog niet hebt opgepakt. Ik geef het boek een 8.5.

'Ik keek ook erg uit naar dit nieuwe boek van Enrico Galiano', vertelt Laurie. 'Dit is alleen wel een boek dat mij minder bij zal blijven dan De bijzondere woorden van Gioia. Dit heeft met een aantal personages te maken, maar ook met de manier van vertellen. Ik zat er gewoon minder lekker in. Ik ben het wel met Maartje eens dat veel jongeren zich in de personages kunnen herkennen. Ik beoordeel Sterker dan elk afscheid met een 7,5 en ik ben ook zeker benieuwd naar andere boeken van deze auteur.'

Sterker dan elk afscheid van Enrico Galiano krijg van ons een 8.

Heb jij wel eens een boek van deze auteur gelezen?