Naar topics

D-boeken (15+) op lezen voor de lijst 12-15 jaar

Arjette

24-03-2025 2 reacties

Algemene vraag

D-boeken (15+) staan op lezen voor de lijst ingedeeld bij 12-15 jaar. Leerlingen van 15+ mogen geen D-boeken lezen voor hun lijst. Waarom is dit?

Op https://www.lezenvoordelijst.nl/ kunnen leerlingen boeken zoeken die ze 'voor hun lijst', dus voor hun eindexamen Nederlands kunnen lezen. Het valt mij op dat alle D-boeken (voor 15 jaar en ouder) getipt worden aan leerlingen van 12-15 jaar. Leerlingen vanaf de 4e klas (15+) krijgen alleen volwassen literatuur getipt. Zelf vind ik D-boeken niet altijd geschikt voor leerlingen van 12-15 jaar...waarom hebben ze anders een D-label gekregen? En als leerlingen van 15 jaar en ouder alleen volwassen literatuur mogen lezen, wie lezen dan de D-boeken nog? Kan iemand mij dit uitleggen?

Zie bijvoorbeeld Het meisje met de vlechtjes van Wilma Geldof; in de 'gewone' bibliotheek een D-boek, maar op lezen voor de lijst getipt aan leerlingen van 12-15 jaar.

Plaats een nieuwe opmerking

Reacties op: D-boeken (15+) op lezen voor de lijst 12-15 jaar

1534973

25 maart 2025

2025-03-25T09:58:36+01:00

Vuurvogeltje

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/20220215_143400_klein.jpg

https://www.hebban.nl/!/Vuurvogeltje

356053

Gisteravond vergeten toe te voegen, maar: de D/15+ categorie is vrij nieuw. Het is een ontwikkeling van pakweg de laatste 15 jaar die aansluit op een veranderende markt en een geconstateerd probleem. Een geschiedenislesje: Het literatuuronderwijs zoals we het nu kennen, is ontstaan in de jaren 80. Voor die tijd was literatuuronderwijs vooral een klassikale aangelegenheid met een grote focus op de auteurs en literatuurgeschiedenis. Gedateerd en onpersoonlijk. De leeslijst en het literatuurdossier is ontstaan uit de wens om leerlingen zelf een weg te laten kiezen door het literaire landschap. Ondertussen zouden ze hun ontwikkeling vastleggen in een dossier, van eerste klas tot aan eindexamen. Het dossier is jammer genoeg zo goed als verdwenen, maar de leeslijst is gebleven. Met leeslijst bedoelt men overigens niet een standaard lijst waaruit gekozen moet worden, maar een lijst van eisen betreffende aantal, streefniveau etc. Toen ging het mis. Door veranderingen in het voortgezet onderwijs was er steeds minder tijd voor literatuur. De focus verschoof namelijk naar het begrijpend lezen, als in, dat trucje dat wat je moet kunnen om je eindexamen te maken. Dit was een panische reactie op de ontlezing van de samenleving. De ironie: juist door het literatuuronderwijs te ontmantelen daalde de taalvaardigheid nóg verder. Nu probeert men panisch het literatuuronderwijs weer op te bouwen, maar er is zoveel schade dat dit nog wel een generatie kan duren. Ondanks die ontlezing binnen en buiten de school, zijn lezende jongeren nooit helemaal verdwenen. Sterker nog, door economische veranderen hadden die jongeren opeens meer te besteden dan ooit. Auteurs en uitgevers zagen het gat in de markt. Deze doelgroep las voorheen gewoon de algemene literatuur (plus veel uit genres zoals fantasy en SF), dus boeken kopen deden toch wel, maar stel je eens voor hoeveel meer boeken ze zouden kopen als er met scherp voor hen geschreven werd! Boekhandels zagen de fantastische verkopen van bepaalde titels en begonnen te experimenteren met complete kasten voor deze doelgroep. Bibliotheken konden natuurlijk niet achterblijven. Het was al lang zo dat lezende jeugd niet automatisch de weg naar de algemene literatuur vond. Een overbrugging in de vorm van een nieuwe categorie, zou hen kunnen helpen. Bovendien was er duidelijk gelabeld aanbod, wat het makkelijk maakte om die kasten ook daadwerkelijk te vullen. In het geval van uitgevers en bibliotheken is het trouwens belangrijk om te beseffen dat de labels gebaseerd zijn op marketing en advies. Uitgevers en boekhandels willen verkopen, dus ze marketen hun boeken richting de hoogstwaarschijnlijke kopers. Het gaat meer om geld dan om logica. Grappig voorbeeld: 'De waterschapsheuvel', het wereldwijd geliefde jeugdboek over een groep konijnen dat een nieuw onderkomen probeert te vinden, kreeg van de Nederlandse uitgever een 300 NUR code. Met andere woorden, het is in Nederland gecategoriseerd als een boek voor volwassenen. Bibliotheken categoriseren hun kinder- en jeugdboeken op basis van een leeftijdsadvies. Vaak wordt de NUR code als leidraad genomen, maar bibliotheken zijn niet verplicht deze te volgen. Een goede bibliotheek maakt beslissingen op basis van wat nuttig is voor hun bezoekers. Het kan dus best zijn dat een boek in meerdere categorieën belandt en het ene exemplaar een C-label krijg en het andere een D-label. En dan zijn we weer terug bij de scholen: lezenvoordelijst.nl is een initiatief gekoppeld aan bibliotheken, dus het gebruikt de indelingen van bibliotheken (12-15 jaar, 15+). Maar ja, dat sluit niet goed aan bij wat scholen doen. Bibliotheken zijn een gevolg. Een gevolg van de vraag vanuit de omgeving, een gevolg van het aanbod van uitgevers. Scholen zijn een oorzaak, een reden voor waarom lezers zijn zoals ze zijn, zowel positief als negatief. En met lezenvoordelijst.nl - het is een beetje alsof het gevolg de oorzaak wil vormen.

Naar topics

D-boeken (15+) op lezen voor de lijst 12-15 jaar

Arjette

Reacties op: D-boeken (15+) op lezen voor de lijst 12-15 jaar

De populairste topics

Wat lees je nu ? (week 13)

Wat lees jij deze week (#12)?

Met welk boek vierde jij de boekenweek?

De nieuwe Grote 3 der Nederlandse letteren

Taalfouten in boeken.

Privé-domein

D-boeken (15+) op lezen voor de lijst 12-15 jaar