Hebban recensie

Een veelheid aan oneindige werelden

Name: Een veelheid aan oneindige werelden
Item: Planetenjagers
Rating: 4
Author: Nieke

Nieke 05 januari 2015

Op zondagochtend luister ik vaak naar Vroege Vogels op NPO Radio 1. Naast het gekwetter van Janine is er gelukkig ook Govert Schilling, een wetenschapsjournalist die de gave heeft om ingewikkelde materie op een begrijpelijke manier uit te leggen. De geestdriftige manier waarop hij vertelt over de landing van de ruimtesonde Philae (12 november 2014) maakt me nieuwsgierig. Nieuwsgierig naar de ruimte, die grote zwarte materie waar ik ‘s avonds vaak naar kijk. Zou er leven zijn daar? Zijn wij als planeet uniek? Kán er leven bestaan ‘daarbuiten’?

In dezelfde periode is Planetenjagers. Op zoek naar buitenaards leven uitgebracht. Auteur Lucas Ellerbroek beschrijft daarin de geschiedenis van de zoektocht naar buitenaards leven. Ellerbroek is sterrenkundige en tijdens zijn promotieonderzoek (hij promoveerde op 14 maart 2014) kwam hij regelmatig in contact met onderzoekers die antwoord zochten op de vraag of er (al) leven is op exoplaneten (een planeet die rond een zon, een andere dan de onze, draait). Zijn boek lijkt een ode aan al die mannen en vrouwen die tegen de stroom in roeiden (onderzoek naar buitenaards leven was namelijk niet heel erg wetenschappelijk) en nu vaak werken aan de meest prestigieuze onderzoeksinstituten ter wereld.

Met zijn toegankelijke schrijfstijl laat Ellerbroek ons kennis maken met de planetenjagers en de omgeving waarin zij leefden. Hij start met Bruno Giordano in de 16e eeuw, stapt af en toe richting de Klassieke Oudheid en neemt ons verder mee op reis in een wereld die in eerste instantie niets moet hebben van denkbeelden dat er daarbuiten leven zou zijn. Echt enthousiast word ik van hoofdstuk 11, De planetenkermis. Daarin beschrijft Ellerbroek de zesde editie van Protostars and Planets. Dé conferentie voor sterrenkundigen die onderzoek doen naar het ontstaan van sterren en planeten. In 2013 vond die plaats in Heidelberg. Eens in de 6 jaar komen een kleine duizend sterrenkundigen samen om de resultaten van hun onderzoek te presenteren. Die presentaties worden samengevat op posters en hangen door het hele gebouw. Hij weet het zo beeldend te beschrijven dat ik hem door het gebouw zie lopen, aandachtig de posters in zich opnemend, hier en daar een praatje makend met de poster-eigenaar.

‘Een Princeton-studente staat trots voor haar eigen poster
over exomanen: manen rond exoplaneten. Een maan die draait
om een planeet, die weer draait om een verre ster. Ze zijn nog
niet ontdekt, maar niemand twijfelt aan hun bestaan – de meeste
planeten in ons zonnestelsel hebben immers ook manen. Ze
heeft een enthousiast woordje klaar als ik haar vraag waarom
we naar exomanen op zoek moeten gaan: ‘Als we één ding hebben
geleerd, is het dat we nooit op onze intuïtie moeten afgaan
als het om nieuwe ontdekkingen gaat. We weten niet wat de
zoektocht naar nieuwe manen ons gaat opleveren. Misschien is
het wel veel fijner om op een maan te leven dan op een planeet.’

Daarna legt hij uit dat die gedachte nog niet eens zo gek is, ook al is het op manen erg koud. En vertelt vervolgens over het Vostokmeer, een ondergronds meer bij de Zuidpool. Het is al miljoenen jaren bedekt met een kilometers dikke laag ijs. De onderkant van de ijslaag is gesmolten, wellicht door de hitte van vulkanisch materiaal onder de aardkorst en de bovenlaag is ijzig koud; negentig graden onder nul. Russische onderzoekers voeren sinds 2012 boringen uit en halen kleine hoeveelheden water uit het meer naar boven. En ... het krioelt van het leven. Conclusie: het leven op aarde kan overleven onder extreme omstandigheden. Als lezer raak je steeds enthousiaster, want misschien is iets soortgelijks ook voorgekomen op planeten in andere zonnestelsels! Maar dan komt Manuel Güdel op het toneel, een Oostenrijkse professor. Hij is de laatste spreker van de conferentie in Heidelberg en in een uurtje geeft hij een overzicht van de voorwaarden die het leven op aarde mogelijk maken. Het gaat Güdel niet om het ontstaan van het leven maar om de begincondities die bewoonbaarheid van de planeet bepalen. Ellerbroek relativeert zijn eigen optimisme tijdens de conferentie en beseft dat terugkijkend op de geschiedenis van de aarde ‘een hoop schakelaartjes toevallig de goede kant’ uitstonden. En dat heeft wellicht de ontwikkeling van het leven hier mogelijk gemaakt.

Een positief antwoord op de vraag of er leven is ‘daarbuiten’ geeft Ellerbroek niet. Wel laat hij ons kennis maken met de wereld van planetenjagers en slaagt hij er op grandioze wijze in om de nieuwsgierigheid van de lezer te prikkelen.

Als ik een berichtje lees dat op 19 november 2014 de landingsmodule Philae organische moleculen heeft gevonden, een vondst die mogelijk de theorie ondersteunt dat kometen bezorgers van de bouwstenen voor het leven op aarde zijn, miljarden jaren geleden, dan denk ik even aan een aantal mensen uit Ellerbroeks boek ... de planetenjagers.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Nieke

Het huis aan het einde

Hollend voor je stress uit

Suzan Kuijsten

De uitvinders

Walter Isaacson

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!