Meer dan 6,2 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

In Op alles wat ik ben van Peter W.J. Brouwer staat de vraag centraal welke rol anderen spelen in de vorming van iemands eigen identiteit.

Anna Husson 05 mei 2024 Hebban Team
Peter W.J. Brouwer (1965) is een veelzijdig schrijver. Hij is actief op diverse creatieve gebieden, zoals vertalen, theater, muziek, poëzie en filosofie. Hoewel Brouwer eerder dichtbundels publiceerde, debuteerde hij in 2017 als romanschrijver met Het Siamees moment. In 2021 volgde zijn tweede roman, getiteld Het oog van de kraanvogel.

Dit jaar heeft de auteur zijn nieuwste roman Op alles wat ik ben uitgebracht. Het verhaal volgt het personage Ellen van haar jeugd tot het moment waarop zij zelf getrouwd is en kinderen heeft. Tijdens deze periode worstelt Ellen voortdurend met haar identiteit. Ze groeit op in de jaren tachtig en bevindt zich in een positie tussen twee werelden: de religieuze overtuigingen waarin haar moeder haar tracht op te voeden, en haar eigen nieuwsgierigheid naar de vrije wereld. Wanneer Ellen een jongeman ontmoet die een geheel ander leven leidt, blijft zij worstelen met haar wereldbeeld. Als volwassene verdiept Ellen zich in haar werk als journalist in de relatie tussen maatschappij en geloof, wat uiteindelijk leidt tot een innerlijke crisis in haar leven doordat zaken uit het verleden toch weer van belang blijken te zijn.

‘Je kon wel een periode afsluiten, maar dat gaf geen garantie dat er inzicht was ontstaan. Uiteindelijk was ze met het gevoel blijven zitten dat er iets voor haar verborgen was gehouden. Ondanks de scheuring die was ontstaan toen Julian zijn intrede deed, de maskers die waren afgevallen. Wat een tijdje openlag sloot zich als bij stilzwijgende afspraak, de scheuren werden gedicht en over de gebeurtenissen werd niet nagekaart. Onder het katholieke tapijt van haar jeugd lag een humuslaag waarvan ze de voedingsstoffen nog altijd niet kende. ‘Devotie’, wat was dat? Wanneer je het dacht de doorgronden, zakte je erin weg.’

In het verhaal over Ellen worden vier sleutelmomenten in haar leven centraal gesteld, die de structuur van het verhaal vormen. Deze gebeurtenissen onderzoeken op subtiele wijze hoe Ellen haar identiteit vorm geeft, bezien vanuit de invloed van anderen in haar leven. De impact van Ellens moeder, de vergelijking met haar broer, en de invloed van de kerk op haar ontwikkeling worden verkend. Het is een complex thema hoe de dynamiek tussen het individu en diens omgeving in elkaar steekt. Bovendien schetst de auteur de tijdscontext, zoals de krakersrellen en angst voor kruisraketten, aangezien de periode waarin iemand leeft eveneens een deel uitmaakt van de identiteitsvorming. Het verhaal presenteert dus een genuanceerde verkenning van de identiteitsvorming van de hoofdpersoon Ellen, waarbij de invloed van haar sociale omgeving en historische context een belangrijke rol spelen.

De subtiele nuances in het werk van Brouwer kunnen over het hoofd worden gezien door een onervaren of haastige lezer. De roman bevat namelijk talrijke thema's en verwijzingen die aanleiding kunnen geven tot discussie. De auteur verwijst bijvoorbeeld op subtiele wijze naar prominente schrijvers als Jorge Luis Borges, die hun kracht vonden in gelaagde verhalende structuren. Ook het thema van tijd, een centraal element in het oeuvre van grote auteurs, is op unieke wijze verwerkt door Brouwer. Door middel van Mariaverschijningen biedt de schrijver de lezer een ervaring van het mythische. De realiteit in Brouwers verhalen wordt gepresenteerd als een raadsel, een doolhof met vele wegen, waardoor de lezer een zoektocht moet ondernemen om de onderliggende structuur te ontwaren. Dit maakt het werk van Brouwer tot een boeiende leeservaring voor de geïnteresseerde lezer.

Het verhaal schetst op overtuigende wijze de toenemende gevoelens van beperking en afhankelijkheid die het hoofdpersonage Ellen ervaart. Gaandeweg verliest zij haar houvast in traditionele instituties zoals de kerk, familie en sociale verbanden. Dit resulteert in een sterk gevoel van onvrijheid en ontworteling, wat de auteur op succesvolle wijze heeft weten te verwoorden. Het verhaal raakt daarmee niet enkel op intellectueel niveau, maar weet ook de emoties van de lezer aan te spreken. De geschetste thematiek wordt op een dusdanige manier behandeld dat het de lezer raakt op een dieper, gevoelsmatig niveau.

In het laatste deel van de roman weet de auteur Brouwer de verschillende thema's op een coherente wijze met elkaar te verbinden. Hoewel de thematiek veelomvattend is, blijft de centrale vraag naar de realiteit van vrijheid in de omgang met anderen de drijvende kracht achter Brouwers literaire exploratie. Hierdoor is Op alles wat ik ben een intellectueel en relevant werk dat bijdraagt aan de hedendaagse maatschappelijke en filosofische discussie.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Anna Husson

Gesponsord

Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.

Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.

Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.

In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips

Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips

Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips

Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips

Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.

De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips

Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips

Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips

Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips

Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips

Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips

Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips

Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips

In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips

Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips

Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.

Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips

Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips

Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.

In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips

Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.

Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips