The immortal King Rao – Vauhini Vara – een dappere poging
De duiker neemt een aanloop en zet zich af tegen de plank. Ze is getraind, gespierd en maakt een gracieuze draai om over te gaan in een dubbele schroef, of misschien wel een driedubbele – en klapt dan op de plank. Dat was de indruk die The immortal King Rao bij mij achterliet.
King Rao is een Dalit, een lid van de laagste Indiase kaste, en zoon van een kokosboer. Dit boek is het verhaal van hoe hij opklimt tot de machtigste man ter wereld, als CEO van een techbedrijf dat het algoritme beheert dat de hele maatschappij bestuurt en werk en inkomen verdeelt. Het is ook het verhaal van zijn dochter Athena die vanuit een gevangenis het verhaal van haar vader vertelt – maar ook haar eigen verhaal, hoe ze alleen opgroeide met haar later verbannen vader, en hem verliet om bij de Exen te gaan wonen, anarchisten die niet onder de welwillende tirannie van het algoritme wilden leven en zijn uitgeweken naar vrije eilanden.
Als Nederlandse lezer met weinig ervaring met Indiase literatuur (Vauhini Vara is een Canadese tech-journalist met Indiase wortels) vond ik vooral de delen over de jeugd van King Rao interessant. Het verhaal over de Dalit-familie die een kokospalmen-plantage overneemt van de Brahmin voor wie ze werken, en hoe ze zich ondanks interne spanningen met een tikje absurdisme staande houden, raakte af en toe aan Marquez’ Honderd jaar eenzaamheid. Het beeldende proza en de fysieke omschrijvingen brachten de omgeving voor mij echt tot leven. Dat is soms mooi, en soms erg confronterend, zoals wanneer de moeder van King Rao niet alleen slachtoffer wordt van seksueel geweld, maar daarom ook wordt uitgehuwelijkt aan de dader. Ook werpt het boek allerlei urgente vragen op: in hoeverre kan een algoritme de problemen oplossen die onze politiek niet aankan? Is onsterfelijkheid te bereiken door via een computer herinneringen te delen? Hoe moeten we leven onder catastrofale klimaatverandering?
Op deze vragen moet de lezer helaas zelf antwoorden verzinnen, want Vara heeft het zo druk met ze opwerpen, dat ze niet toekomt aan bevredigende antwoorden. Daardoor blijft het boek in hoge mate abstract: we leren dat de nieuwe wereld een ‘aandeelhoudersmaatschappij’ is, bestuurd door een algoritme, maar we leren niet hoe mensen dat ervaren, wat ze eraan waarderen en op welke manieren ze zich ertegen verzetten. In tegenstelling tot de Walkaways uit Cory Doctorow’s gelijknamige boek, hebben de Exen weinig te schaften met de aandeelhoudersmaatschappij, maar het wordt ook niet echt duidelijk hoe zij hun samenleving dan hebben ingericht.
Erger vond ik dat King Rao en Athena als karakters nauwelijks uit de verf komen. We leren nooit echt wat ze willen, wat ze liefhebben of wat ze vrezen. King Rao en zijn dochter lijken in hoge mate een speelbal te zijn van de omstandigheden – ironisch voor iemand die het grootste persoonlijke succesverhaal aller tijden doorleeft, maar ook moreel zeer dubieuze experimenten onderneemt met brein-computer interfaces. Het hele boek gaat over het verhaal van deze twee, maar ik heb nog steeds niet het gevoel dat ik ze nu écht ken. Dat maakt dat voor mij King Rao uiteindelijk niet onsterfelijk is, niet omdat zijn technologie niet zou werken, maar omdat het boek hem nooit echt tot leven heeft kunnen brengen.
Met dank aan de ‘¿baetter futures’ leesgroep.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Auke Pols
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
