Meer dan 6,2 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

EEN CONTROVERSIEEL VERHAAL DAT NIET IEDEREEN TEVREDEN STEMT

Cees van Rhienen 05 januari 2025
[RECENSIE] Kastanje a/d Zee van A.F.Th. van der Heijden

EEN CONTROVERSIEEL VERHAAL DAT NIET IEDEREEN TEVREDEN STEMT

++ ‘Het veren van haar buik was als dat van een deinende, doorgelegen matras in een goedkoop Parijs hotel, maar het gehoon van de innerlijke stem hielp hem aan zijn gerief’ ++

Oorspronkelijke titel: Kastanje a/d Zee
ISBN: 978 90 253 1856 7
Uitgegeven door: Uitgeverij Querido
Pagina’s: 231
Vertaling:
Beoordeling: ⭐️⭐️

De in Geldrop (Noord-Brabant) geboren auteur A.F.Th. van der Heijden heeft zijn verhalen die zijn ondergebracht in de reeks ‘De tandeloze tijd’ deels gebaseerd op zijn eigen leven. Maar tevens voelt hij zich daar zeker niet aangebonden en laat daarnaast zijn fantasie de vrije loop. Je zou vermoeden als het deel autobiografisch is dat de delen ook een bepaalde chronologie vormen met elkaar. Maar niets is minder waar. Het onlangs verschenen zevende deel, Kastanje a/d Zee (2024), kun je volgens de auteur, het beste zien als aftakking van het tweede deel, De gevarendriehoek (1985).
Van der Heijden mocht een flink aantal prijzen in ontvangst nemen waaronder driemaal een oeuvreprijs.

Het verhaal in Kastanje a/d Zee kent feitelijk drie hoofdpersonen om wie alles draait. Dat zijn Albert Egberts, Marike de Swart en Hans Krop. Albert en Hans zijn bevriend maar er zijn geen twee grotere tegenpolen als dit duo. Is Hans een knappe extraverte man waar de vrouwen graag omheen zwerven, het tegengestelde daarvan is Albert. Beide wonen ze aan het riviertje De Dommel dat door hun woonplaats slingert maar Hans aan de ‘goede kant’ en blijft er voor Albert niets anders over als de overkant, die een andere titel heeft meegekregen van de bewoners aan de ‘goede kant’.
Als Albert denkt met Marike een relatie te hebben, haar appartement in Nijmegen betreedt, ziet hij zijn vriend vertrekken en denkt daar het zijne van. Albert kan veel hebben van zijn vriend maar Marike beschouwt hij als zijn eigendom en tegelijk met de ontmoeting komt zijn jaloezie als een bittere oprisping naar boven…

++ ‘Hij vlocht zijn vingers door haar tenen, omcirkelde met zijn duim de enkel, en streek dan opwaarts met zijn handpalm langs de warme binnenkant van haar been. De tong had weer zijn eigen routes, niet per se parallel’ ++

In de plot van Kastanje a/d Zee spelen twee thema’s een bijna overheersende rol. Alles wat de klok slaat is seks en daarin laten beide partners Albert en Marike zich niet onbetuigd. Het gaat zelfs zover dat beide een lezing bijwonen van de NVSH die als ondubbelzinnige titel meekreeg ‘Onder het topje van de ijsberg of: kunnen vrouwen ejaculeren?’ Het was voor beide een eyeopener en dus moest er daarna hevig worden geëxperimenteerd. Op de achtergrond speelt de jaloezie van Albert ten aanzien van Hans een steeds belangrijkere rol…

De schrijfstijl van Van der Heijden is zeer expliciet en soms zelfs plat te noemen. Met personages die nauwelijks ontwikkelen, anders dan hun seksuele ontwikkeling, gaat ruim negentig procent van het verhaal over seks en de daaraan verwante zaken. Het thema jaloezie komt op een goede tweede plaats maar wordt makkelijk verdrongen door een volgende seksuele escapade. De al eerdergenoemde expliciete schrijfstijl schuurt in die vele momenten zelfs tegen pornografie aan. Zoals het drietal ongenuanceerd over seks praat en er mee bezig is zou je af en toe zelfs kunnen spreken van grensoverschrijdend gedrag. Maar dat was in de periode dat dit alles speelde, jaren zestig en zeventig, zeker niet het geval.

Samengevat is Kastanje a/d Zee een roman die zeker in deze tijd controversieel te noemen is. Er zullen lezers zijn die het boek de hemel inprijzen maar ook die het met de grond gelijk willen maken. De beoordelingen per onderdeel hieronder spreken voor zich…

Eindoordeel: 2,0 sterren

Karakterontwikkeling: 2 sterren
Plot: 2 sterren
Leesplezier: 2 sterren
Schrijfstijl: 3 sterren
Originaliteit: 2 sterren
Psychologie: 2 sterren

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Cees van Rhienen

Gesponsord

Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.

Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.

Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.

In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips

Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips

Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips

Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips

Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.

De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips

Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips

Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips

Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips

Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips

Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips

Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips

Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips

In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips

Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips

Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.

Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips

Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips

Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.

In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips

Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.

Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips