Aanrader voor de beginnende lezer

Tijger-in-de-war van gerenommeerd kinderboekenschrijver Jacques Vriens is geen nieuw verhaal, maar wel in een fris, nieuw jasje gegoten. In dit leesboekje voor beginnende lezers staat het thema dementie centraal. Een pittig thema voor deze doelgroep, maar op een heel toegankelijke en begrijpelijke manier gebracht, met humor en een voor kinderen aansprekende vergelijking.

Tijger-in-de-war — voorheen Tinus-in-de-war — heeft in 1991 een Zilveren Griffel gewonnen en is al meerdere keren opnieuw uitgeven. De huidige versie bevat speelse illustraties van Saskia Halfmouw en is qua uitstraling diverser dan eerdere uitgaves. Ook het AVI niveau is in de loop der tijd aangepast. Dit boekje is aan te raden voor beginnende lezers die het niveau van eind groep drie hebben (E3). Vanwege de thema’s is het ook aan te raden om het verhaal eens samen te lezen, zodat kinderen vragen kunnen stellen en ze beter begrijpen waar het over gaat.

In Tijger-in-de-war speelt de dikke, rode kater Tijger de hoofdrol. Tijger is al oud en niet meer zo snel van begrip. Hij weet soms ook niet zo goed wat hij wil. Wil hij naar buiten of naar binnen? Wil hij naar boven op beneden? Wil hij eerst eten of eerst een slaapje? Tijger is ook even vergeten wie Isa ook alweer is. Maar bij opa, die vaak slaapt in zijn luie stoel, zit hij graag.

Isa komt een paar dagen bij opa en oma logeren. Terwijl ze daar is, gedraagt opa zich soms een beetje vreemd. Hij herkent haar eerst niet, drinkt zijn soep slordig met zijn bord aan zijn mond, eet zijn eten niet op en wil tijdens een wandelingetje plots weer naar school. Maar de school is weg, en als ze na een verdwaalde zoektocht weer thuis zijn, is ook de vijver weg. Hoe kan dat nu? Het is wel duidelijk dat er iets met opa aan de hand is. Maar wat dan, want hij lijkt niet echt ziek. Of wel?

‘Het is af en toe net een kind.’ Dat is hoe oma opa omschrijft als hij zijn boosheid en verwarring op haar afreageert. Isa begrijpt dat opa niet meer helemaal zichzelf is. En toch is opa is nog steeds haar opa. Áls hij en oma maar géén ruzie maken – want dan zijn ze allebei net kinderen.

Tijger-in-de-war is geen dik leesboek, maar eentje voor beginnende lezers. Kan je een complex thema als ‘dementie’ daar dan wel goed in verwerken, zou je je af kunnen vragen? Nou, Jacques Vriens kan dit naar mijn mening als geen ander! Sterker nog, de manier waarop hij het thema zo eenvoudig, maar zó pakkend weet neer te zetten, geeft het verhaal een extra en waardevolle laag.

Af en toe springt er zelfs even kippenvel op je armen bij het (voor)lezen. Het verdriet dat oma met zich meedraagt, omdat ze haar man aan het verliezen is, is duidelijk voelbaar. Zelfs in opa kan je je als lezer enigszins verplaatsen: hoe schrijnend is het, als alles wat zo vertrouwd voor je voelt, langzaam maar zeker aan het verdwijnen is? Ondanks dat blijft het aan de oppervlakte luchtig genoeg en is het voor kinderen niet alleen een triest, maar ook een hartverwarmend verhaal om te lezen. Daarnaast wordt het thema ook begrijpelijk voor deze jonge doelgroep, doordat Tijger dezelfde problemen ervaart als opa. Dieren spreken kinderen natuurlijk als geen ander aan!

Persoonlijk zou ik nog wel aanraden om dit boekje ook eens samen met je kind te lezen. Op die manier kan je met je kinderen in gesprek gaan over dementie en sommige acties nog net even toelichten. De scène waarin opa erg boos op oma wordt, leverde bij mijn dochter bijvoorbeeld een frons op: waarom is opa zo gemeen tegen oma? Helemaal helder wordt dat niet uitgelegd.

Gelukkig maakt opa het wel weer goed met oma. Je ziet uiteindelijk ook heel mooi hoe Isa met een kinderlijke, onvoorwaardelijke liefde naar haar verwarde opa kijkt. Zij ziet hem zoals hij altijd was. Voor haar is opa nog steeds opa! En dat is dan tot slot een ontroerende conclusie van een heel fijn leesboekje dat het leesplezier van de beginnende lezer een absolute boost geeft.