Het (stil)leven van een kunstenaar
Op een dag vindt de jonge Klingsor in het bos op een schuine sparrenstronk aan het Storvikstjärn een smaragdgroen drinkglas. Na het glas thuis te hebben schoongemaakt, bekijkt hij het aandachtig en merkt op dat het scheef staat. “Het had met zijn bovenstel naar de sterren gereikt, maar was met zijn basis aan de aarde gebonden geweest, een slaaf van de zwaartekracht,” zo omschrijft Torgny Lindgren (1938) hoe het glas zich door de jaren heen aan de stronk had aangepast en zich er tegelijkertijd tegen had afgezet. Deze gedachte vult Klingsor met de alchemistische overtuiging dat alle dode materie diep vanbinnen levend is. Bevangen door dit inzicht begint hij aan zijn scholing tot kunstenaar met als doel het perfecte stilleven van het drinkglas te creëren.
Klingsor start met een tekencursus en bouwt een hechte band op met zijn mentrix, Fanny A., van het correspondentie-instituut. Op aanraden van Fanny vertrekt Klingsor, na het volgen van diverse cursussen aan het instituut, vanuit zijn geboortestreek Västerbotten naar Stockholm om zich aan de schilderschool aan de Snickarbacken als kunstenaar nader te ontwikkelen. Hierna reist hij verder door Europa met als eindbestemming de kunststad bij uitstek: Parijs. Al die tijd volgen we Klingsors pogingen om het groene glas af te beelden. De grote vraag door de roman heen blijft dan ook: zal het Klingsor lukken om de ‘levende’ ziel van het glas te vangen op het doek?
Lindgren debuteerde in 1965 als dichter en heeft inmiddels vele werken op zijn naam staan. Hij groeide op in Västerbotten en werkte tot halverwege de jaren ’70 als docent. Het groene glas (oorspronkelijke titel: Klingsor ) is een psychologische roman waarin Lindgren de lezer meeneemt in de psyche van de stillevenschilder Klingsor (die overigens niet verwant is aan het gelijknamige hoofdpersonage in Klingsors letzter Sommer van Herman Hesse). De roman wordt verteld vanuit een verrassend wij-perspectief – een duo dat een biografie schrijft over Klingsor. Geleidelijk worden de gebeurtenissen en andere noemenswaardigheden uit het leven van de kunstenaar aan de lezer onthuld. Lindgren schrijft geconcentreerd en poëtisch – neemt de lezer zorgvuldig mee in de gedachten van Klingsor en vult de open plekken op met veronderstellingen van het schrijversduo waarbij de lezer af en toe direct wordt aangesproken.
Hoewel Klingsor door het verhaal heen de nodige stappen zet om zich in de kunst verder te ontwikkelen, lijkt het tegelijkertijd alsof hij niet vooruit komt. Zijn leven lang schildert hij niks anders dan stillevens en gaandeweg het verhaal wordt steeds duidelijker dat achter zijn ambitie ook een zekere faalangst schuilt. Hoewel de roman hier en daar tot stilstand lijkt te komen, is er zo nu en dan een plotwending te vinden die het verhaal toch enigszins versnelt. Stoïcijns ondergaat Klingsor, die enkel nog wordt belet door de kunst van het stilleven, de verrassende wendingen die het leven hem biedt, waarbij Lindgrens nuchtere gevoel voor humor voelbaar aanwezig is. Voor wie de tijd neemt – deze staat immers stil – zal tussen de regels door dikwijls slimme symboliek ontdekken. Net als Klingsor lijkt Lindgren met zijn roman een poging te doen om een ongrijpbaar leven te schetsen dat zo aan de muur kan. In tegenstelling tot de kunstenaar slaagt Lindgren er wel in om dit met verve te doen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Eline van der Boog
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
