Ik denk dus ik besta... toch?
Vicky Loders is tien en woont met haar vader, moeder en twee oudere zussen in een boomrijke buurt. Op het eerste gezicht lijken ze een alledaags gezin, iets waar Vicky erg naar verlangt om te zijn: alledaags. Maar Vicky’s oudste zus Mitty, is geestelijk gehandicapt, tenminste, dat wordt door de mensen om haar heen gezegd. Vicky denkt hier zelf heel anders over. Mitty woont niet thuis, maar verblijft het grootste deel van de tijd in een opvang in Brabant. De familie Loders gaat regelmatig op bezoek, bezoekjes die in Vicky’s ogen nogal afbreuk doen aan haar definitie van alledaags. Naarmate de tijd verstrijkt, raakt ze er steeds meer van overtuigd dat Mitty niet echt gehandicapt is, maar gewoon doet alsof.
Aan de hand van een geheimzinnig onderzoek, dat ze baseert op het zogenoemde ‘twijfelexperiment’ van de zeventiende eeuwse Franse filosoof René Descartes, gaat Vicky op zoek naar de waarheid, waarbij ze haar zus tracht te ontmaskeren zodat ze weer met z’n vijven thuis kunnen wonen. Ze is ervan overtuigd dat haar zus niet ‘leeg’ is vanbinnen, maar een ziel heeft die de wereld in zich opneemt en begrijpt. Een ziel die nadenkt en dus bestaat, doch die simpelweg de woorden niet kan vinden om deze uiteenlopende impressies naar buiten te brengen. Maar begrijpt Vicky de wereld zelf eigenlijk wel zo goed? Kan ze haar onderzoek geheimhouden? En zal ze in staat zijn om de waarheid over haar zus te kunnen achterhalen?
Het twijfelexperiment is de debuutroman van Carly Wijs (1966). Wijs is actrice en theatermaakster en is vooral bekend door haar rol als Tamar Mendelbaum in de televisieserie Divorce. In haar debuut laat ze de lezer in aanraking komen met het grillige leven van een gezin waarvan één van de kinderen verstandelijk gehandicapt is. Begin dit jaar liet Wijs in een interview ontvallen dat haar oudste zus ook geestelijk gehandicapt is. In hoeverre haar boek (gedeeltelijk) autobiografisch is, valt niet met zekerheid te zeggen. Wel weet ze het leven van Vicky op zeer vertederende en vaak humoristische wijze over te brengen op de lezer.
Wijs laat de lezer opgaan in de belevingswereld van een tienjarig meisje, dat zich voor iemand van haar leeftijd met behoorlijk ingewikkelde vragen en theorieën bezighoudt. Door haar kinderogen aanschouwen we een wereld die zich ontvouwt, verbindt en vervormt, waarbij realiteit en fictie in de loop van de tijd door elkaar heen gaan lopen. Wijs heeft een toegankelijke schrijfstijl en het vermogen om de lezer subtiel op het verkeerde been te zetten. Vanuit kleine details lukt het haar om enkele relevante ‘bijverhalen’ uit te werken, waardoor het boek meerdere inzichten biedt en de personages nog meer tot leven komen.
Af en toe is het lastig voor te stellen dat de filosofische gedachtenspinsels van Vicky horen bij een tienjarig meisje, maar telkens plaatst Wijs haar net op tijd weer overtuigend terug in haar kinderrol. Wellicht brengt het besef dat dit verhaal pas later is geschreven, wanneer de hoofdpersoon zelf volwassen is, deze roman in een beter perspectief. Desalniettemin zet deze debuutroman de lezer aan het denken en is daarmee tegelijkertijd zowel een ode als elegie op het cartesiaanse twijfelexperiment van Descartes.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Eline van der Boog
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
