Meer dan 6,2 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Invoelende dichtbundel zoekt verbinding tussen rouw en maatschappij

Eline van der Boog 14 mei 2023 Hebban Team
Rouw bestaat uit een verzameling (complexe) emoties en gedachten. Hoewel het rouwproces theoretisch gezien uit diverse stadia bestaat, komt dit in de praktijk vaak niet overeen. Het verwerken van verlies is voor iedereen anders. Niet alleen in intensiteit, maar ook de gebeurtenis voorafgaand aan rouw kan per persoon verschillen. In Tot aan de dood en terug verkent Kay van der Vleuten haar eigen rouwbeleving na de plotselinge dood van haar broertje. De dichtbundel bevat een rouwbundel met ruim honderd korte gedichten, geschreven in de periode 2015-2022. Achterin vindt de lezer de gedachten van de auteur, een dag(lief)boek met een verhalende achtergrond van enkele gedichten. Gecombineerd geeft dit een beeld van de rouwervaring van Van der Vleuten waarbij (adem)ruimte is voor gevoelens die door elkaar heen lopen: ‘Want dat is wat we nodig hebben in een maatschappij waarin aan de dood en rouw zo’n kleine plek wordt gegeven’.

Voorafgaand aan de eerste vijftig gedichten in Tot aan de dood en terug is een zwart-wit foto te zien met daarop twee handen die elkaar net niet aan kunnen raken. Zinnen als: Nu jij niet hier bent / En ik niet mij (uit: Wij) en Wat nou als we / Beiden zijn heengegaan (uit: Bestaansrecht) versterken het gevoel van afstand. Afstand tot de overledene, maar ook afstand tot de mensen om je heen en de afstand tot de persoon die je was vóór het verlies. Tegelijkertijd sluimert er een gevoel van machteloosheid en wanhoop. Iemand die rouwt klampt zich (onbewust) vast aan wat is geweest: Hoe moet ik leren loslaten (uit: Grip) en Ik stop je niet weg / Maar soms drijf je omhoog (uit: Drijfkracht). Ook in het tweede deel komen deze gevoelens terug. De foto van een glooiende lichtbundel lijkt een baken van licht te suggereren in de donkere tunnel van rouw. Het besef dat er desondanks een onoverbrugbare afstand blijft bestaan, zorgt ervoor dat ontkenning, verdriet, onbegrip en eenzaamheid elkaar genadeloos afwisselen en de lezer raken. De gedichten zijn kort en bondig en lezen soms als quotes. Naast het verkennen van gevoelens, staan ze meermaals stil bij de wrijving tussen rouw en de maatschappij en de impact van rouw op de sociale kring.

Van der Vleuten verwierf met haar gedichten bekendheid op Instagram onder de naam @dagliefboek. Ze debuteerde in 2021 met dichtbundel Draft. Bij de jaarlijkse AMAI Awards won ze de publieksprijs voor Beste Gedicht en Favoriete Instagramaccount. Behalve een persoonlijk inkijkje in haar rouwbeleving, pleit Tot aan de dood en terug voor meer aandacht in de samenleving voor dood en rouw. Niemand leert immers hoe je om moet gaan met de dood, met rouw en met iemand die rouwt. Door het woordje ‘dood’ toe te voegen aan de titel wil Van der Vleuten haar rouw niet langer verbloemen. ‘De dood klinkt voor velen van ons angstaanjagend, iets waar we van weg willen blijven, iets waar we rillingen van krijgen’. Tegelijkertijd is rouw voor haar ‘echte liefde (…) Die gaat tot aan de dood en terug’. De dichtbundel krijgt een praktische inslag wanneer Van der Vleuten vanuit haar eigen ervaring tips geeft over wat je (niet) kunt zeggen tegen iemand die rouwt. Hierbij verliest ze thema’s als zelfzorg en persoonlijke ontwikkeling niet uit het oog. Door haar ervaring door te trekken naar een plek in de maatschappij en rouw meerdere gezichten te geven (ziekte, ontslag en miskraam), is Tot aan de dood en terug toegankelijk voor een breed lezerspubliek.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Eline van der Boog

Gesponsord

Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.

Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.

Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.

In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips

Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips

Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips

Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips

Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.

De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips

Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips

Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips

Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips

Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips

Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips

Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips

Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips

In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips

Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips

Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.

Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips

Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips

Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.

In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips

Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.

Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips