Onderhoudend verhaal over historisch raadsel

De opgraving is gebaseerd op een daadwerkelijke vondst in 2020 van een mysterieus massagraf in Vianen. De gevonden skeletten bleken van Britse soldaten uit de 18de eeuw te zijn, omgekomen door hersenvliesontsteking. Marie-José Verweij, thrillerauteur en freelance copywriter, is opgegroeid in deze stad. Ze werkt ook in het basisonderwijs.

Archeoloog Anouk werkt aan de opgraving van een massagraf in Vianen, samen met haar collega en studiegenoot Cas. Hun zoektocht roept veel weerstand op bij enkele deskundigen en omwonenden. Na een bijzondere ontdekking beseft Anouk dat er op de plek van het massagraf vreemde dingen moeten zijn gebeurd.

Verweij vertelt De opgraving vanuit drie perspectieven. Archeoloog en fysisch antropoloog Anouk, met lippiercing en in felle kleuren geverfd haar, lijkt het hoofdpersonage te zijn, maar even belangrijk is Bert, gepensioneerd, weggestuurd als voorzitter van de historische vereniging. Met zijn opvliegende, wrokkige gedrag, slonzig en geobsedeerd presenteert hij zich als een onaangenaam karakter. Op jacht naar eeuwige roem heeft hij er alles voor over om dat te bereiken.
De derde verteller is wethouder Mieke, die een groot deel van het speurwerk op zich neemt, waarbij ze bedreigingen en tegenwerking halsstarrig blijft negeren.

Opnieuw toont Verweij aan hoe geraffineerd zij het prijsgeven van informatie kan doseren. Zo lijken personages aanvankelijk soms marginaal, maar ongemerkt sluipt hun rol naar de voorgrond. Daarna pas realiseert men zich hoe de auteur dit bijna ongemerkt heeft voorbereid, terwijl ze de aandacht steeds naar andere zaken had geleid. Zij blijkt ook heel deskundig in de geschiedenis van Vianen, ook over archeologisch werk weet ze heel veel. Thema’s als een slechte jeugd en vergelding spelen een rol en zijn de oorzaak van veel ellende. Verweij verweeft dit op een mooie manier in het verhaal.

De opgraving kent twee tijdlijnen. Via dagboeken en brieven leven de lezers mee met de Britse soldaten in een ijskoude winter tijdens een oorlog, daarnaast is er het gesteggel over de archeologische vondsten ruim twee eeuwen later. Maar de schakel tussen het historische verhaal en de moderne gebeurtenissen is teveel van toeval afhankelijk, wat het minder sterk maakt.

Door Verweij’s prettige, vertellende stijl leest De opgraving als een onderhoudend verhaal. Hoewel het een aantal raadselen bevat, heeft het niet heel erg veel spanning, maar genoeg om de lezer nieuwsgierig te maken en te houden. In het laatste kwart neemt de vaart en spanning toe als het gevaar oploopt en toenemende dreiging rond iedereen gaan dwarrelen.

Verweij sluit af met een wonderlijk samenkomen van alle personages, waarbij men zich blijft afvragen wanneer de grote klapper komt. Er zindert de verwachting op nog een wending, een dubbelspel, het moet gewoon nog ergens fout gaan. Dat blijft jammer genoeg uit, maar Verweij heeft nog wel een leuke verrassing in petto op laatste pagina.

Deze recensie staat ook op vrouwenthrillers. nl