Vanuit de ogen van een kind

Jan Guillou (1944) is in Zweden een populaire schrijver en sinds zijn spionagereeks "Coq Rouge" scoort hij ook internationaal en zijn zijn boeken in meer dan twintig talen vertaald. Guillou is journalist en schrijver en richtte met Liza Marklund, ook een bekende schrijfster, en Ann-Marie Skarp een uitgeverij op die inmiddels belangrijk is in Zweden.

Dit is deel 6 in De grote eeuw-reeks, het meest ambitieuze project van de auteur. Het is de beurt aan de jaren vijftig en de verteller is Eric, kleinzoon van Oscar Lauritzen en Christa von Moltke en zoon van Hélène Lauritzen. Het verhaal begint in 1953 als Eric 9 jaar is en eindigt in 1959. Door zijn kinderlijke ogen krijgen we dus de Europese geschiedenis gepresenteerd. Dit is allemaal vóór mijn tijd maar ik kan me er wel iets bij voorstellen. Europa worstelt nog met zijn naoorlogse tijden maar Eric weet er zo goed als niets van, dit verleden wordt blijkbaar verborgen gehouden voor kinderen. Sociale klassen spelen nog een rol in het maatschappelijke leven en er is veel achterdocht, tegen de sossen, communisten en de russen. De nucleaire angst begon toen ook al een grote rol te spelen.

Onder de jeugd is er veel aandacht voor het Amerikaanse gebeuren, Elvis verschijnt en verovert de muziekwereld, Coca-Cola is aan een opmars maar is in Zweden verboden, spaghetti Bolognaise komt dan weer overgewaaid uit Italië, een culinaire nieuwigheid en dan is er de échte jeans. De bevolking moet zich echter behelpen met namaak-jeans maar die is absoluut er niet mee te vergelijken.

Omdat Eric nog zo jong is, lijkt het soms alsof je een kinderboek aan het lezen bent, verhalen over schoolbelevenissen, eerste liefjes en seksuele contacten, films en muziek en sportprestaties. Het boek las daardoor heel erg gemakkelijk maar tegelijk bleef je daardoor wat aan de zijlijn staan, de jaren vijftig door kinderogen is niet echt wat je verwacht van een historische roman en het boek viel dan ook wat tegen.

Er is nog een kleinere tijdslijn uit 1968 waarin dezelfde Eric verteld hoe het zo gekomen is dat hij zijn kindertijd verteld in dit boek, de meerwaarde hiervan ontgaat me echter.

Echte Amerikaanse jeans is een minder boek in deze serie en de historische betekenis van deze jaren lijkt minder betekenis te hebben doordat het verteld is door de ogen van een kind, maar misschien is het inderdaad een minder betekenisvolle periode in de geschiedenis. Het volgende boek in de serie is 1968 getiteld en dat is zeker een turbulente periode geweest. Ook hier zou Eric Letang de verteller zijn en dat lijkt me dan wel weer wat interessanter.