Wat een wereld(verhalen)!

Kort na het verschijnen van de eerste Aardzee-bundel van Ursula Le Guin is ook Aardzee 2 verschenen. Het zijn de resterende boeken over Aardzee die in deze tweede bundel zijn verzameld waarmee de serie nu compleet is. Het bestaat uit de drie boeken Tehanu, een logisch vervolg op de eerdere verhalen, een aantal losse verhalen, eerder uitgebracht als Verhalen van Aardzee en het sluit af met De andere wind, dat ongeveer dertig jaar na het schrijven van het eerste boek de reeks afsluit.

De hoofdpersoon in het naar haar genoemde eerste boek van Aardzee 2 is Tehanu. Het meisje wordt op het nippertje van een gewelddadige verbrandingsdood gered, maar houdt daar wel de nodige verminkingen aan over. Ze blijkt wel heel bijzonder te zijn, zo bijzonder dat een van de belangrijkste magiërs, van wie het einde nadert, wil dat ze naar hem wordt gebracht. Hij wil dat het meisje onder de hoede komt van Tenar, de vrouw die, met behulp van Ged, in de vorige bundel is ontkomen aan de tomben van Atuan. Ged is uitgegroeid tot de Archimagus, de belangrijkste magiër van Aardzee. Deze magiër geeft vlak voor zijn dood een geheimzinnige opdracht aan Tenar die betrekking heeft op de toekomst van Tehanu.

Ged komt na enige tijd als een oude man terug naar zijn vroegere geliefde Tenar, van wie hij gescheiden is geweest. Zijn positie liet geen relatie toe. Ged is na een zware strijd, waarin hij Aardzee voor veel ellende heeft behoed, zijn macht kwijtgeraakt. Zijn hoeveelheid magie is op. Hij kan niet voorkomen dat in de ruimte die daardoor ontstaat krachten opstaan die het niet goed voor hebben met de bewoners. Uiteindelijk komt het leven van Ged, Tenar en hun beschermeling Tehanu in groot gevaar. Op het moment dat redding niet mogelijk lijkt manifesteert zich, op verrassende wijze, de ware aard van het meisje Tehanu.

Het tweede deel bestaat uit een aantal kortere verhalen, die allemaal betrekking hebben op Aardzee. Het zijn stuk voor stuk prachtige verhalen die de kennis over de bijzondere wereld die Aardzee is verbreden en verdiepen. Een van de belangrijkste verhalen gaat over de manier waarop het eiland Roke is geworden tot het magische centrum van Aardzee en over de magische vaardigheden die daar zijn ontwikkeld en geperfectioneerd.

De cyclus sluit af met De andere wind. De wereld is onrustig, de toekomst is onzeker. Er is geen Archimagus, er is geen eenstemmigheid over wie de nieuwe magische leider moet worden. Tegelijk hebben belangrijke mensen last van nachtmerries en visioenen die duidelijk maken dat er groot gevaar dreigt waarvan niemand weet hoe dat moet worden beteugeld. En dan is er ook nog eens een einde gekomen aan de status quo waarin de mensen, de magiërs vooral, en de draken elkaar met rust laten, een strijd met ongewisse afloop lijkt ophanden.

Ursula Le Guin heeft een prachtige serie boeken geschreven over een bijzondere wereld. Veel later succesvolle fantasyauteurs hebben inspiratie kunnen putten uit haar pionierswerk. De stijl van Ursula Le Guin is in de loop van de cyclus steeds rijper geworden. Was die aanvankelijk nog wat aarzelend en onwennig, vooral in de boeken Tehanu en Verhalen van Aardzee is haar schrijverschap tot volle wasdom gekomen. Deze twee boeken zijn bijzonder goed, mooi geschreven, afgeronde verhalen met de nodige diepgang. Stilistisch meesterschap.

De andere wind valt dan helaas een beetje tegen. Ondanks alle potentie blijft het verhaal vrij vlak, er gebeurt te weinig en er is weinig variatie in sfeertekening en toonzetting. Er zijn daardoor wel wat passages die zorgen voor enig gaapgevaar, mede in de hand gewerkt door een verstikkende deken van somberte en weemoed die over het verhaal hangt. Het is ook enigszins onevenwichtig. De aanloop is lang en (soms te) traag, de afloop daarentegen is dan weer vrij abrupt.

Toch is ook Aardzee 2 zeer aan te bevelen. Over het geheel genomen is het een ijzersterke bundel van een bijzondere serie boeken die de reeks over de fascinerende fictieve wereld genaamd Aardzee compleet maakt.

Nog twee opmerkingen: lees de reeks in volgorde, het is vrijwel ondoenlijk om de latere boeken te lezen zonder de voorafgaande te kennen. En: lees het nawoord, niet een obligaat dankwoord, zoals zo vaak, eerder wat persoonlijke noten en toelichtingen die het lezen absoluut waard zijn en die het respect voor deze auteur alleen maar vergroten.