Even kaas halen: over verdriet gemis en onmacht
De Groen heeft met subtiliteit en gevoel dit verhaal geschreven. Het wordt verteld vanuit het perspectief van de drie vrouwelijke hoofdpersonages. Dat brengt deze vrouwen dichtbij. Maar door niet te kiezen voor het ik-perspectief creeërt de schrijver ook een ‘veilige’ afstand. De auteur zoomt in op hun gevoelens en het psychologisch proces dat ze doormaken. Het verhaal verspringt steeds van de ene vrouw naar de andere. Verdriet, gemis en onmacht zijn drie belangrijke thema’s in deze novelle.
Kostbare foto
Even kaas halen begint bij Femke. Ze mist iets/iemand. In de speeltuin in het park ontmoet ze een wat oudere mevrouw, Anne. Die woont tijdelijk in de buurt omdat haar huis aan de kust verbouwd wordt. Anne is haar hond in de speeltuin kwijt en Femke helpt mee zoeken, zonder resultaat. Ze krijgt op haar kop als ze thuiskomt. Als het donker is het namelijk niet pluis in het park, vinden haar ouders. ’s Avonds in haar bed denkt ze aan de hond. Het stormt en regent. “Waar moest hij in vredesnaam schuilen?” De verdwijning van de hond Tommie houdt haar de volgende dag bezig. Het is nog steeds slecht weer. De Groen schrijft dan: “Daarna kroop de somberheid van buiten naar binnen.” Een zin die alles over het gevoel van Femke zegt, maar meteen ook lading aan het verhaal geeft.
Anne voelt zich eenzaam: “Ze praatte al jaren in zichzelf. Toen Manuel (haar man) was gestorven was die gewoonte hardnekkiger en manifester geworden.” Wanneer Anne en Femke elkaar een aantal dagen later weer zien en naast elkaar op de bank in het park zitten blijkt dat de hond Tommie gevonden is, maar dat hij lijdt aan de gevolgen van vergiftiging. Er gebeurt vervolgens weer iets kleins, dat vol betekenis is. Femke vond “dat de vrouw de (plastic) zakken wel erg dicht naast elkaar had gelegd en ging heimelijk verzitten. […] Ze rook de klamme jas die zowat haar eigen jas raakte.”
Er ontstaat een band tussen Anne en Femke. Dan doet Femke thuis een ontdekking. Ze vindt een foto met gescheurde randen, waarop ze te zien is met iemand die lijkt op Anne. Ze betrekt haar broertje Stan in het verhaal en samen gaan ze op zoek naar de waarheid. Ze willen thuis vertellen wat ze te weten komen, maar iets weerhoudt hen daarvan. Femke wordt onhandelbaar en brutaal, ze zondert zich af op school. Dat betekent dat Emma en haar man Rolf in actie moeten komen. Uiteindelijk blijkt de foto die Femke in bezit had de sleutel tot de oplossing. Mooi dat die foto bij Femke in haar ‘schatkist’ met allerlei dingen die ze belangrijk vindt om te bewaren zat.
Afstand en nabijheid
Afstand en nabijheid zijn twee elementen die in het verhaal terugkeren. Wat in het verleden is gebeurd kan zich vastzetten in je hoofd, maar vergeten doe je het niet. Hoe kun je het negatieve omzetten in iets positiefs. Doe je dat dan ook echt? Els de Groen beschrijft nauwkeurig wat de drie vrouwen doormaken en zet de verbeeldingskracht van de lezer aan het werk. De vorm van de novelle, de vertelde tijd is zes weken, maakt dat helder: inleiding, eerste kennismaking tussen Femke en Anne, eerste verdieping en opbouwen van de spanning, uitwerking van de intrige, climax van het verhaal en inzicht/ontknoping.
De Groen bouwt de personages zorgvuldig op en zorgt ervoor dat de spanning opgevoerd wordt. Ze formuleert precies en weet emoties prachtig te verwoorden. Als Femke naar Anne kijkt ziet ze op haar gezicht “verdrietige lijnen. Haar oude handen speelden met een dicht pistachenootje dat weigerde open te gaan, hoe hard ze er ook op drukte.” Of in deze zin wanneer Anne aan Stan denkt: “Ze beroerde de wang waar Stan haar een kusje had gegeven. Overrompeld had ze hem nagestaard.” Zinnen waar een wereld achter verborgen gaat.
Je voelt aan alles dat Even kaas halen meer dan een novelle is en een diepere laag heeft. Die laag heeft ongetwijfeld te maken heeft met een gemis dat de auteur zelf ervaart. Het is een gesublimeerd verhaal van wat haar zelf is overkomen. Het houdt ons een spiegel voor. Dit is een pakkend boek dat je raakt, inzicht geeft en laat zien dat praten kan helpen om een oplossing te vinden voor iets dat diep zit.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Jan Stoel
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
