Meer dan 6,2 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Flitsfictie waar je ‘warm’ van wordt

Jan Stoel 05 januari 2025
Ik verwonder me iedere keer weer over de onbevangen manier waarop kinderen met taal omgaan. Ze kijken op hun eigen wijze naar de wereld en zetten hun ervaringen om in de taal die het dichtst bij hen staat. Die taal is creatief en verrast. Het is zo jammer dat ik al die mooie uitspraken van mijn kinderen te weinig genoteerd heb. Ik probeer dat nu wel te doen bij mij kleinkinderen. Auteur Mieke Vandromme laat zich continue inspireren door haar zeven kleinkinderen, die ze ‘mijn kleine vlinders’ noemt. In Vlindervleugels volgt ze haar kleinkinderen vanaf de melding van dat de zwangerschap begonnen is tot aan het moment dat ze wegvlinderen, de wijde wereld in. Ze gebruikt daarvoor ‘flitsfictie’, ultrakorte verhalen die uit precies honderd woorden bestaan.

Vroeger geluk
Vandromme slaagt er in om in honderd woorden een hele wereld op te roepen. De verhalen in Vlindervleugels zitten perfect in elkaar. Het zijn in feite korte scenes die geraffineerd opgebouwd zijn. Ze hebben een kop en een staart én hebben allemaal een plot. Wat ontzettend knap is dat de personages in de verhalen meteen een karakter hebben. Doe dat maar eens in honderd woorden. Een ultrakort verhaal moet een oorspronkelijke gedachte bevatten.

De auteur bouwt steeds een originele invalshoek in, komt met een oorspronkelijke gedachte, zet humor in om met een brede glimlach te snellen naar het volgende verhaal. Maar ze laat je ook nadenken. “Toch plooit de tijd verder. De toekomst jaagt ons met korte rukjes luchtverplaatsing vooruit. Zelfs je geboorte is al geschiedenis.” Of wanneer kinderen op zolder oud speelgoed ontdekken: “Vergeelde boeken en spelletjes met ezeloren en kreukels gaan begerig door de kinderhandjes. Rond alles hangt de geur van vroeger geluk.”

Honderd
In tien hoofdstukken van ieder tien verhalen – samen dus honderd verhalen van honderd woorden – beschouwt de auteur het opgroeien van haar kleinkinderen. Ze doet dat rondom tien thema’s waarin je de groei/ontwikkeling van de kinderen kunt volgen. Dat zorgt voor coherentie in de bundel verhalen, maakt het overzichtelijk. Van het allereerste begin, het aan zee zijn, babysitten, het opgroeien, tot het aanbreken van ‘nieuwe tijden’.

De afwisseling zorgt ervoor dat je blijft doorlezen. Nu eens gaat het over gevoelens en emoties, dan volgt weer een spannend sprookje. Knutselen met oma, het overlijden van grootopa, logeren en – iedereen kent dit – de waaromvragen die kinderen stellen, het komt allemaal voorbij. De observerende en met volle teugen genietende oma is de rode draad in de verhalen. Zij wil maar niet dat de kinderen ‘groter groeien’: “Gelukkig delen we het heerlijke heden. Dat wil ik vasthouden, zo lang mogelijk. Het middelpunt wordt stilaan mijn verdwijnpunt en daarna kan ik enkel nog onzichtbaar naar hen wuiven van ginder.”

Herkenbaar/diepgang
De verhalen bevatten zeker ook diepgang. Zo komt grootopa te overlijden. Hoe kan een kind van vijf het begrip dood vatten. “Toch snapt hij het idee van een andere plek. Het woord hemel valt. Maar hoe kan grootoma nu naar hem toe? Hij bouwt van kartonnen doosjes een ‘hemeltoren.’ “ Dat doet mij denken aan het moment dat grootoma van onze kleinzoon overleed. “Ze is gewoon in haar rolstoel weggereden naar een andere plek,” zei hij.

De vormgeving van Vlindervleugels is net zo speels, mooi en smaakvol als de teksten. Marjolein Schurmans heeft tekeningen gemaakt die wat toevoegen aan het verhaal en de verbeelding van de lezer verder stimuleren. Het kleurgebruik is zacht, nergens opdringerig. Illustraties lopen soms door op de volgende pagina en verbinden zo meerdere verhalen die over hetzelfde thema gedaan.

Creatief met taal
Mieke Vandromme schrijft in een stijl die zo helder als kristal is. Ze heeft de gave om met een eenvoudig metafoor iets duidelijk te maken. Wanneer kinderen door de poort van de school naar buiten gaan staat er: “Als kleurige confetti dwarrelen ze rond over het grasveld.” Het is vooral smullen van de kinderlogica en hoe kinderen dat onder woorden brengen. Als oma aan het kleinkind vraagt of Sinterklaas al die cadeautjes allemaal kan betalen volgt het nuchtere antwoord: “Met een bankkaart.” En spaghetti zijn “kale draadjes.” Op de laatste pagina wordt duidelijk waarom het boek de titel Vlindervleugels draagt.

Extraatje
Wil je zelf flitsfictie schrijven? Lees dan de tips die de auteur achterin het boek geeft. Je (klein)kinderen zullen blij zijn met die teksten. Deze tips maken het boek compleet. Mijn recensie-exemplaar is gesigneerd door Vandromme en Schurmans. Ze schreven erbij: “Een koesterboek om het leven door de zachtste ogen te zien…” Ik had het niet beter kunnen formuleren. Dit is een boek waar je warm van wordt.



Voor het eerst verschenen op Boekenkrant.com

Leesadvies voor jongeren
Flitsfictie staat voor ultrakorte verhalen. Deze krachtige en compacte verhalen omvatten honderd woorden. Er is een uitgebreide handleiding toegevoegd hoe je zelf flitsfictie kunt schrijven.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Jan Stoel

Gesponsord

Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.

Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.

Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.

In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips

Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips

Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips

Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips

Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.

De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips

Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips

Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips

Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips

Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips

Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips

Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips

Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips

In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips

Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips

Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.

Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips

Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips

Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.

In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips

Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.

Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips