Lees hiervan wel een goede vertaling
Het is algemeen bekend dat het reisverslag van de paar maanden die George Sand met kinderen en Chopin op Majorca doorbracht, tamelijk gekleurd is. Sommigen noemen het zelfs het meest chagrijnige reisverslag dat ze ooit hebben gelezen. Nou ja, die lezers hebben het tenminste gelezen.
Ik vond het niet echt chagrijnig, hooguit af en toe chauvinistisch en duidelijk vanuit het perspectief van Sand geschreven. Wat de bevolking van haar dacht, komt niet aan bod. Het gaat puur om haar ervaringen en haar indrukken. Zoals wel vaker voorkomt bij reizigers, is ze af en toe volledig blind voor de indruk die zij maakt, op de plaatselijke bevolking. Dat komt natuurlijk ook nu nog voor, maar Sand werd er in haar tijd tot en met de vertaling die ik las, dus wel op afgerekend.
Sand publiceerde haar autobiografisch reisverslag voor het eerst in 1841. Ze verbleef met haar kinderen en Chopin op Majorca in 1838/1839. In haar reisverslag citeert ze uitgebreid uit andere bronnen die vóór haar verblijf door anderen zijn geschreven. Ze citeert ook uit publicaties van reizigers die na haar op het eiland verbleven. Hoewel ze af en toe aardig sarcastisch kan zijn, worden haar stekeligheden regelmatig gecompenseerd door de positieve ervaringen van anderen, die ze heeft opgenomen in haar verslag.
De vertaler van de versie die ik las, merkt vriendelijk om de haverklap op dat Georg Sand zich vergist in deze kerk of dat gebouw of die gebeurtenis en zo. Maar als ik in den vreemde verblijf, overkomt mij dat ook wel eens. De vertaler vond ook, dat Sand - net als sommige moderne toeristen - erg bot reageerde of er zich totaal onbewust van was hoe onbeschoft ze zich gedroeg naar leden van de bevolking. Alsof dat tegenwoordig bij toeristen niet het geval kan zijn.
Majorca was op het moment van Sands verblijf nog helemaal niet het hedendaagse toeristische eiland dat we nu kennen. Het was niet welvarend en Sand vermeld wel, wat naar haar idee de oorzaken zijn van de armoede. Bovendien speelden er in Spanje en op het eiland tijdens haar bezoek het nodige. Zij vertrekt met de haren, nadat de staat van beleg is uitgeroepen.
Misschien dat lezers onbekend met het werk, net als ik in eerste instantie denken dat Sand en Chopin de hele winter in het voormalig kartuizer klooster verbleven? Daar is het verslag namelijk om bekend. Dat blijkt bij het lezen van Sands verslag niet juist. Ze verbleven in eerste instantie in Palma.
Wat wel duidelijk wordt, is dat de periode die Sand en Chopin op het eiland verbleven een roman (en het reisverslag) en onder andere preludes opleverden. Het is dus niet zo, dat het verblijf zo'n hel was dat ze artistiek compleet lamgeslagen waren.
Blijkbaar wordt vaak ook gedacht dat het stel louter naar Majorca reisde vanwege Chopins ziekte. De vertaler van mijn ietwat gedateerd exemplaar en het verslag van Sand zelf, maken duidelijk dat de geliefden meerdere redenen hadden om Parijs een aantal maanden te verlaten. Dat vervolgens één van de geliefden zwaar ziek wordt en de ander en haar kinderen opgescheept zitten met een moeilijke patiënt, geen betrouwbare verpleging, geen medicatie en op een plek verblijven die ook nog eens moeilijk te bereiken is voor artsen, terwijl de bevolking als de dood is voor besmetting... Tja, zulke omstandigheden zullen elke verslag, geschreven een paar jaar na het daadwerkelijk verblijf ongetwijfeld kleuren.
Velen mogen dit een negatief en onsympathiek reisverslag vinden, maar het is zeker de moeite waard om te lezen. Maar dan wel liefst in het Frans, of in een degelijke vertaling met daarbij ook de response van José Quadrado.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Kate
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
