Doeltreffende klap in je gezicht, maar met een hoopvol einde

Van WPG Media, oftewel Ploegsma, kreeg ik het boek 'Harde handen' opgestuurd een tijd geleden. Ik reageerde op hun mail naar aanleiding van een mailtje over dit boek, omdat ik meteen interesse had toen ik de kaft zag en de omslag las. Ploegsma was zo aardig om een recensie-exemplaar op te sturen, dankjewel daarvoor!

Sommige boeken zijn heel moeilijk om te lezen, sommige boeken slaan je in je gezicht en laten je stilstaan bij het leed waar sommige mensen doorheen gaan. Ze zijn confronterend en emotioneel, en vaak zwaar om door te komen. Ze laten je de andere kant zien in plaats van alleen de fantasierijke, mooie en romantische verhalen. Sommige verhalen komen zo dicht bij de realiteit dat je ze soms liever niet zou lezen.

Juist deze verhalen zijn de verhalen die ik aan ga, de verhalen die, naar mijn mening, meer mensen aan zouden moeten gaan. Dit zijn de verhalen die er toe doen, die de soms vergeten gezichten toch een plek op de wereld geven. De verhalen die je de realiteit van sommige mensen of kinderen laten zien. Ze laten je zien hoe verrot de wereld kan zijn, hoe zwaar het leven kan worden. Maar ze laten ook zien dat zelfs op de donkerste momenten, er hoop kan ontstaan. Dat zelfs als je denkt dat je helemaal alleen bent en ergens niet meer uit kan komen, er ergens iemand is die je in de gaten houdt, die er voor je is en voor je door vuur zou gaan, wat voor gevecht het ook zou opleveren.

En 'Harde Handen' is zo'n verhaal. Het verhaal gaat over Moxie, die samen met haar moeder, zusje en hondje Wapper in een situatie zitten waar zich huiselijk geweld afspeelt. Je leest het verhaal dan ook vanuit Moxie, in de derde persoonsvorm. Wat daar zo fijn aan is, is dat het verhaal echt van haar, maar ook van een ander kind in zo'n situatie zou kunnen zijn. Je leest het niet alsof het vanuit jezelf wordt verteld, wat het verhaal net iets minder zwaar maakt. En dat is maar goed ook, want mishandeling en huiselijk geweld zijn op zichzelf al zwaar genoeg. Het boek is bedoeld voor kinderen vanaf ongeveer 12 jaar. Ik moet eerlijk bekennen dat ik dit boek op die leeftijd niet had kunnen lezen, dat ik het waarschijnlijk weg had moeten leggen omdat het me emotioneel gezien zo raakte. De andere kant van de medaille is wel dat een kind van die leeftijd, die in zo'n situatie zit, herkenning kan vinden in dit boek en misschien ook hoop kan vinden in het verhaal. Ik ben in ieder geval blij dat ik het nu pas heb gelezen want zelfs op 27-jarige leeftijd komt dit boek enorm binnen.

Je leest hoe het thuis bij Moxie gaat, dat haar moeder niet ingrijpt vanwege haar eigen angst en hoop, je leest hoe het op school steeds moeilijker wordt. Niet alleen haar cijfers gaan omlaag, maar ook vrienden maken is moeilijk en de blauwe plekken en pijn verbergen is met de dag moeilijker. Je leest hoe Moxie dromen heeft, hoe ze nieuwe mensen ontmoet, maar ook dat haar zelfbeeld zo laag is dat elk complimentje ervoor zorgt dat ze snel wegvlucht, want ze is, aldus haar vader, niks waard en zal ook nooit iets kunnen of waard zijn.

Langzaam, door het boek heen, ontstaan voor Moxie opties om misschien hulp in te schakelen en kan ze steeds minder goed overweg met de situatie.

Wat ik zo krachtig, maar ook zo zorgelijk vond, is dat Moxie eigenlijk alle verantwoordelijkheid moet nemen om haarzelf en haar familie uit de situatie te redden. Dat een kind die verantwoordelijkheid draagt. Ik snap dat een moeder uit angst niets meer durft en al veel meer jaren vast zit in deze situatie, afgesloten van de buitenwereld en beangstigd door geldzorgen, bedreigingen en geweld. Ik snap het.. Maar een kind zou die verantwoordelijkheid nooit moeten dragen, nooit. Het is krachtig dat het Moxie lukt om te ontsnappen, maar het geeft mij wel de vraag of zij ooit nog gewoon kind kan zijn. Ze moest thuis alles doen, moest dingen verbergen, moest voor een oplossing zoeken. Het is niet normaal.. Ik denk ook dat dit mij het meest raakte van alles. Ze had gewoon kind moeten zijn, zorgeloos kunnen genieten, vrienden moeten maken, haar hobby moeten kunnen uitvoeren zonder zichzelf naar beneden te halen of naar beneden gehaald te worden door een ander.

Alles komt in dit verhaal voorbij. Het geweld, de schaamte, de angst, het schuldgevoel. Niet alleen voor haar vader, maar ook voor de mensen om zich heen en de mogelijke gevolgen van het vragen om hulp. Wat ik dan zo mooi vind, is dat er ondanks alles steeds mensen klaarstaan die haar willen helpen. Dat ze begrip krijgt, maar ook ruimte om het op haar eigen manier te doen.

Moxie betekent trouwens lef, talentvol.. En een betere naam had Caja niet kunnen verzinnen voor haar karakter.

Caja heeft een heel mooi verhaal doen ontstaan in samenwerking met Veilig Thuis, die natuurlijk meer dan zat afweten van dit soort (waargebeurde) verhalen. Het verhaal is sterk, confronterend, heeft hele mooie karakters (inclusief een hele leuke hond), en is gewoon steengoed opgezet. Wanhoop en hoop, ze gaan vaak hand in hand, en dat heeft Caja hier heel goed samen ingezet. Ze heeft een verhaal geschreven dat zo nauw aansluit op de werkelijkheid dat je je kan afvragen of het misschien ook echt gebeurd is. Heel knap gedaan.

'Harde handen' heeft mij volledig gegrepen, ondanks dat het een kinderboek is. Ik kan dan ook niks anders dan hem 5 sterren geven en me voornemen om meer van haar verhalen te gaan lezen, maar ook meer verhalen binnen het onderwerp van huiselijk geweld.

Dankjewel Caja, dat je hierover durft te schrijven en een opening kan geven naar een gesprek, of hulp, ook voor jongen mensen.

~ Live Your Life Reading