“Creëert het systeem monsters of creëeren monsters het systeem?”

Vorig jaar al, kwam via de samenlezenwe-club van Inge de vraag of er mensen interesse hadden om het boek SALOMON van Jacqueline Zirkzee te lezen. De auteur bood aan om iedereen die meelas in de leesclub een E-book op te sturen en nadat ik hoorde waar het boek over ging en dat het in het verlengde lag van de toeslagenaffaire, heb ik me meteen opgegeven om ook mee te lezen. Aangezien het een roman is in speculatieve of dystopische vorm, was mijn interesse meteen gewekt, des te meer, omdat het met een onderwerp te maken heeft waar ik en vele mensen met mij zich erg boos om maken en dus veel mee bezig zijn, al is het in ons hoofd.

De cover is mooi, niet heel bijzonder, maar wel passend bij het verhaal en had mijn interesse wel gewekt als ik het in de winkel had zien liggen. De schrijfstijl van Jacqueline is treffend en sleept je mee in het verhaal, al moet ik toegeven dat het me wel even kostte om in het verhaal te komen, maar meer omdat ik voor mijn gevoel heel langzaam las. Je leest het verhaal vanuit ‘haar’, de moeder van Juno en tevens medewerker bij SALOMON (Samenwerkingsorgaan Algemene Leefbaarheid, Orde en Maatschappelijke Ondersteuning Nederzone), een organisatie die moet beslissen over het lot van zowel ouders als kinderen als het jeugdzorg niet lukt om het gezin op de rit te krijgen. Je leest het verhaal vanuit de derde persoonsvorm. Tijdens het lezen sla je regelmatig een periode van tijd over om het verhaal op gang te houden en soms verwacht je deze sprong in de tijd totaal niet. Jacqueline schrijft wel vrij expliciet en direct, waardoor sommige onveilige situaties en gedachtes erg beeldend worden omschreven en hier moet je wel tegen kunnen.

Dan het verhaal. Dit verhaal is heftig. Het is goed in elkaar gezet, bevat nogal wat lagen en kanten die heel goed naar voren zijn gebracht als het gaat om jeugdzorg, de regels die (allicht iets uit groter gemaakt dan in onze realiteit) soms te belachelijk voor woorden zijn en de gevolgen die erachter schuilen als je in een wereld leeft waarin alles wat je doet gecontroleerd wordt en je in de problemen kan raken door de kleinste dingen. Dat is wat mij ook trekt aan een Dystopie. De regels en wetten die nu bestaan worden in de toekomst uitgebeeld, je ziet de gevolgen ervan als deze regels tot iets groots uitgroeien en de maatschappij gaan beheersen. Ik vind het interessant, maar ook confronterend om deze verhalen te lezen, want het laat je zien hoe de toekomst zou kunnen zijn als we doorgaan met de huidige manieren van handelen. Het zorgt niet alleen voor onterecht uit huis geplaatste dingen, maar ook voor zoveel onderdrukte psychische problemen dat het niet meer te overzien is. mensen in die slechte psychische staat kunnen hele rare dingen ondernemen en kunnen totaal onverwacht uit te hoek komen, om vervolgens de schuld te krijgen van iets wat hen min of meer aangedaan is of door iets wat buiten hun controle ligt. En laten we niet vergeten dat het kind hier ook de dupe van is.

Ik ben dingen in het boek tegengekomen waar ik van walgde, dingen die ik mooi vond, personages die ik mooi vond, voornamelijk Sybil, de beste vriendin van deze moeder en het boek heeft op bepaalde momenten mijn hart gebroken. Een systeem dat zo onrechtvaardig is.. Je vraagt je af of het gebouwd is om mensen pijn te doen en kapot te maken..

Mijn enige probleem met dit verhaal is, ik kon me niet verbinden met de moeder in dit verhaal, en dat terwijl ik een aantal aspecten best wel kan herkennen ook de psychische lasten heel goed ken. Ik voelde gewoon helemaal niks voor haar, vond haar vaak onredelijk haar handelen verbaasde me keer op keer. Ik kon met bijna iedereen meevoelen, Juno, de vader in het verhaal (al was het maar deels), Sybil, andere gebroken gezinnen.. maar ‘Zij’ kwam gewoon echt niet bij me binnen en ik irriteerde me meer dan dat ik het fijn vond of emotioneel om met haar mee te lezen. En ik kan er de vinger gewoon niet op leggen waar het voor mij aan lag, maar het is nu eenmaal zo.

Een goed verhaal, een mooie hoopvolle afronding, sterke opbouw, treffende gebeurtenissen, en goede schrijfstijl, maken SALOMON tot een belangrijk, goed en speculatief verhaal, dat deuren opent voor gesprekken en uitnodigt om eens goed naar onze manieren van handelen te kijken als het gaat om problemen in de thuissituatie, de oorzaken en de gevolgen hiervan en hoe we hiermee om moeten gaan. Het nodigt uit om je eigen verhaal te vertellen en opnieuw het gesprek aan te gaan met elkaar. Helaas valt of staat een verhaal voor mij ook met de hoofdpersonage, aangezien je, in dit geval, constant meeleest met deze hoofdpersoon. Dit was voor mij helaas het punt waarop ik me niet kon vinden in het boek, de verbinding was voor mij heel ver te zoeken.

Ik geef het boek 3,5 ster.

~ Live Your Life Reading

#samenlezenwe #samenlezenwejacquelinezirkzee