'Kom verder!' Een fantastisch historisch vader-zoonverhaal

Freek de Jonge begint zijn memoires met de worsteling van zijn vader te voldoen aan de verwachting van diens vader. Een liefdevol verhaal over de onverenigbaarheid van theologie, schaken en voetbal.

Dat Freek de Jonge de zoon is van een dominee kan weinigen ontgaan. In 1968 gaf hij met Neerlands Hoop het Nederlandse cabaret een vurig en radicaal nieuw elan. Terwijl Bram Vermeulen zorgde voor de passende muzikale onderbouwing met een vaak schurende toon, vuurde De Jonge in een ongehoord tempo zijn provocaties af op het publiek. Dat werd overdonderd door vlijmscherpe satire verparkt in absurde verhalen. Ernst en humor duikelden over elkaar heen in absurde verhalen doorspekt met pakkende one-liners. Elk monument van de burgerlijke maatschappij ging aan gruzelementen.
De taak om maatschappijkritisch theater te maken, is De Jonge blijven zien als zijn roeping. Zijn gedrevenheid om altijd weer een tegengeluid te laten horen, is ook wel ervaren als gedram. Maar is het gepreek van de dominee elke zondag weer, dat ook niet? Of je nu fan van De Jonge bent of niet, feit is dat hij in zijn loopbaan steeds weer nieuwe wegen koos om zijn boodschap te verkondigen.
Inmiddels 77 jaar is hij aangekomen bij het schrijven van zijn memoires. En trouw aan zichzelf geeft De Jonge daaraan een heel eigen draai, zowel in kwantiteit als kwaliteit. Maar liefst vier kloeke delen gaan die levensherinneringen omvatten. 'Kom verder!', het eerste deel telt al ruim 330 pagina's. Het biedt een vooral protestants theologisch ingevulde historische schets van de twintigste eeuw. En dat aan de hand van het levenspad van de vader van Freek de Jonge. Die werd door grootvader De Jonge voorbestemd om dominee te worden.
Een zwaar, om niet te zeggen saai, onderwerp. Maar de grote verdienste van De Jonge is dat hij er een verhaal van weet te maken dat je ín één keer wil uitlezen. Historische feiten kleurt hij in met zijn fantasie. Daardoor zie je als lezer zijn opa als veertien jarige jongen zitten op een hekje in het lege Zeeuwse land waar het altijd waait. En waar die de ervaring kreeg dat God hem riep om zijn bestaan als landarbeider in te ruilen voor dat van een predikant.
De Jonge weet als geen ander waar de humor schuil gaat in de gebeurtenissen, of dat de meest vreemde zijn, dan wel de alledaagse gebeurtenissen. Maar hij is niet uit op de lach alleen. De man die genadeloos elk heilig huisje neerhaalde, schrijft met respect en ik zou bijna zeggen tederheid, over de twijfels van zijn vader hoe te voldoen aan de verwachting van zijn vader. Over hoe de theologie samen te laten gaan met zijn liefde voor schaken en voetbal.
Kom verder! geeft een liefdevol beeld van de altijd complexe verhouding tussen vaders en zonen. En daarmee ligt er een gedegen fundament voor de volgende delen waarin De Jonge zelf gaat figureren als hoofdpersoon.