'Kom verder!' Een fantastisch historisch vader-zoonverhaal
Dat Freek de Jonge de zoon is van een dominee kan weinigen ontgaan. In 1968 gaf hij met Neerlands Hoop het Nederlandse cabaret een vurig en radicaal nieuw elan. Terwijl Bram Vermeulen zorgde voor de passende muzikale onderbouwing met een vaak schurende toon, vuurde De Jonge in een ongehoord tempo zijn provocaties af op het publiek. Dat werd overdonderd door vlijmscherpe satire verparkt in absurde verhalen. Ernst en humor duikelden over elkaar heen in absurde verhalen doorspekt met pakkende one-liners. Elk monument van de burgerlijke maatschappij ging aan gruzelementen.
De taak om maatschappijkritisch theater te maken, is De Jonge blijven zien als zijn roeping. Zijn gedrevenheid om altijd weer een tegengeluid te laten horen, is ook wel ervaren als gedram. Maar is het gepreek van de dominee elke zondag weer, dat ook niet? Of je nu fan van De Jonge bent of niet, feit is dat hij in zijn loopbaan steeds weer nieuwe wegen koos om zijn boodschap te verkondigen.
Inmiddels 77 jaar is hij aangekomen bij het schrijven van zijn memoires. En trouw aan zichzelf geeft De Jonge daaraan een heel eigen draai, zowel in kwantiteit als kwaliteit. Maar liefst vier kloeke delen gaan die levensherinneringen omvatten. 'Kom verder!', het eerste deel telt al ruim 330 pagina's. Het biedt een vooral protestants theologisch ingevulde historische schets van de twintigste eeuw. En dat aan de hand van het levenspad van de vader van Freek de Jonge. Die werd door grootvader De Jonge voorbestemd om dominee te worden.
Een zwaar, om niet te zeggen saai, onderwerp. Maar de grote verdienste van De Jonge is dat hij er een verhaal van weet te maken dat je ín één keer wil uitlezen. Historische feiten kleurt hij in met zijn fantasie. Daardoor zie je als lezer zijn opa als veertien jarige jongen zitten op een hekje in het lege Zeeuwse land waar het altijd waait. En waar die de ervaring kreeg dat God hem riep om zijn bestaan als landarbeider in te ruilen voor dat van een predikant.
De Jonge weet als geen ander waar de humor schuil gaat in de gebeurtenissen, of dat de meest vreemde zijn, dan wel de alledaagse gebeurtenissen. Maar hij is niet uit op de lach alleen. De man die genadeloos elk heilig huisje neerhaalde, schrijft met respect en ik zou bijna zeggen tederheid, over de twijfels van zijn vader hoe te voldoen aan de verwachting van zijn vader. Over hoe de theologie samen te laten gaan met zijn liefde voor schaken en voetbal.
Kom verder! geeft een liefdevol beeld van de altijd complexe verhouding tussen vaders en zonen. En daarmee ligt er een gedegen fundament voor de volgende delen waarin De Jonge zelf gaat figureren als hoofdpersoon.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marc Couwenbergh
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
