Klassieker A Clockwork Orange valt stiekem een beetje tegen..
Allereerst maakte het Nadsat (een Engelstalig dialect met Russische invloeden, die de straatjongeren in Burgess’ boek spreken) het voor mij lastig om in het verhaal te komen. Op een gegeven moment begreep ik de meeste woorden wel – en kwam ik beter in het verhaal – maar het vormde toch zeker tijdens het eerste hoofdstuk wel een struikelblok.
A Clockwork Orange is opgedeeld in drie delen van elk zeven hoofdstukken. Burgess heeft hiervoor gekozen, omdat het totale aantal van 21 hoofdstukken de volwassenheid symboliseert. In de Verenigde Staten werd het boek echter zonder het 21ste hoofdstuk gepubliceerd (en hierop is trouwens ook de verfilming van Stanley Kubrick gebaseerd).
Het eerste deel van het boek vond ik echt lastig om doorheen te komen en het verhaal trok me op dat moment totaal niet aan. Niet alleen vanwege de uitsluitend gewelddadige scènes, maar ook omdat ik het idee had dat er – naast al dat geweld – eigenlijk weinig gebeurde in deze zeven hoofdstukken. Het voelde als een veel te lange introductie.
Het tweede gedeelte van het boek neemt ons mee naar de gevangenis en hier kreeg Burgess mijn aandacht te pakken. Hoofdpersonage Alex doet zich voor als een brave gevangene, bekeert tot het geloof en al. Maar diep van binnen is hij nog steeds dezelfde, gewelddadige persoon. Dit roept verschillende vragen op bij de lezer: Is een mens van nature goed of slecht? Kan het kwade genezen worden? Hoe ver mag je gaan bij het straffen van criminelen? Bestaat de Vrije Wil? Allemaal filosofische vragen die tijdloos zijn en tot op de dag van vandaag onderdeel vormen van het filosofische en maatschappelijke debat.
In het derde deel is Alex terug in de ‘echte wereld’. In een wervelwind komen er vele gebeurtenissen op zijn pad. Op een gegeven moment voelde ik zelfs met hem mee – iets wat ik tijdens het lezen van het eerste deel nooit verwacht had..
Over het 21ste hoofdstuk van A Clockwork Orange bestaan veel verschillende meningen (zeker omdat het boek zowel met als zonder gepubliceerd is). Ik vond het eerlijk gezegd wel een interessante gedachtegang, maar tegelijkertijd had ik ook het idee alsof Anthony Burgess het gewelddadige gedrag van Alex wilde goedpraten. En daar ben ik het dan weer niet mee eens ;)
Al met al vond ik A Clockwork Orange een beetje tegenvallen. De introductie vond ik te lang, terwijl het middenstuk en het slot soms weer gehaast overkwamen. Het thema van het verhaal is echt interessant, maar op de één of andere manier vond ik het gewoon niet zo’n goed boek. Ik ben nu trouwens wel ontzettend benieuwd naar de verfilming van Kubrick, die ga ik zeker binnenkort eens kijken! Als je een klassieker wilt lezen op het gebied van dystopische literatuur, dan zou ik zelf eerder 1984 van George Orwell of Brave New World van Aldous Huxley aanraden..
Deze recensie verscheen ook op Oog op de Toekomst.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marcia
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
