Meer dan 6,2 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Achtervolgingswaan, verdriet en afgunst

Marcia 30 april 2020

Een vertaler die met moeite de eindjes bij elkaar weet te knopen kijkt met enige afgunst naar zijn ontzettend rijke zus. Nadat ze op jonge leeftijd hun ouders verloren zijn ze uit elkaar gegroeid. Beiden eenzaam, maar ieder op z’n eigen manier. Zij is eenzaam in haar poetsverlaving, haar liefde voor esthetiek en haar rijkdom. Hij is eenzaam in de strijd om zijn hoofd boven water te houden, met zwaar onderbetaald werk. Sinds de dood van hun ouders heeft zus Marianne bovendien moeilijke periodes. Ze leidt aan paranoia - ze ziet mannen die haar volgen en haar voortdurend in de gaten houden - en misschien zelfs een depressie. Hoewel prachtig geschreven, deed het verhaal van Coniferen me lange tijd weinig. Het plot kabbelde en leek nergens naartoe te gaan. Pas op de laatste vier pagina's bereikt het debuut van Max Temmerman een climax. Een ontknoping die me met woede en walging vervulde. Het is knap dat de auteur zulke sterke emoties bij me weet op te wekken, maar ik denk dat Coniferen niet echt een boek voor mij was.

Coniferen-1.jpg

In de schaduw van de coniferen

Ze toonden zich voor het eerst aan haar op het tuinmuurtje dat doorliep tot helemaal achteraan de coniferen. Daar hadden ze gestaan, ze hielden haar in de gaten. Op die manier kwamen ze in het leven van de verteller en zijn zus Marianne. De daaropvolgende jaren ziet Marianne ze steeds vaker. Ze jagen haar op, willen haar laten zien dat ze haar altijd weten te vinden. Ze doen haar in paniek ontvlammen, maar het is Marianne zelf die haar broer angst aanjaagt. In de schaduw van de coniferen ontbloot de verteller zijn familieverhaal, over het verlies van ouders, de komst van rijkdom, over de jaloezie, achterdocht en waanzin die daaruit ontsprongen.

'Eerlijk? Ze maken me bang. Alleen al door me aan te staren. Probeer je eens in te leven in mijn situatie: overal waar ik kom, staan mannen mij aan te gapen. Ze houden me con-ti-nu in te gaten.'

Max Temmerman kan schrijven, dat is zeker. Met poëtisch taalgebruik weet hij een ogenschijnlijk rustig, misschien zelfs kabbelend verhaal te vertellen. Lange tijd lijkt het plot flinterdun te zijn. Een onderhuidse sluimering werkt echter naar een harde en pijnlijke ontknoping toe.

"Op elke godverlaten plek begint een nieuwe dag hoopvol met honger en goede voornemens, om uit te lopen op tristesse en dorst."

De titel is bovendien op een mooie manier in het verhaal verweven. Het zijn de coniferen die toekijken, terwijl het verhaal van Max Temmerman zich langzaam ontvouwt.

Coniferen-2.jpg

Een drenkeling op de golven van paranoia

Hoewel Coniferen lijkt te gaan over de paranoia en de psychische problemen van zus Marianne, vond ik dit ergens toch te weinig uitgewerkt. Het leek maar één van de weinige dingen die omgaan in het hoofd van de verteller. Natuurlijk wel realistisch, maar dit geeft het boek weinig richting. De verteller blikt bijvoorbeeld kort terug op zijn episode in de Verenigde Staten. Het lijkt een willekeurige herinnering, al schetst het wel een belangrijk beeld van zijn karakter.

"Mijn lusteloosheid en mijn afgunst zijn communicerende vaten die elkaar mooi in evenwicht houden."

Het feit dat de hoofdpersoon als freelancer moeite heeft zijn hoofd boven water te houden, vond ik een realistische weergave van het leven als zelfstandige. Een onderwerp dat ik overigens nog helemaal niet vaak ben tegengekomen in de literatuur. Het is ook dit moeilijke financiële evenwicht dat een van de doorslaggevende factoren is in aanloop naar de ontknoping.

"Ik wil wel rijk zijn, maar ik heb er de moeite niet voor over om het te worden."

In haar moeilijke periodes grijpt Marianne vaak naar de fles. Haar broer, onze verteller, sleept haar er keer op keer doorheen. Tegelijkertijd schrijft hij heel denigrerend over zijn eigen zus. Hij schrijft bijvoorbeeld dat ze "nooit eens deftige boeken leest" en dat hij met haar geen "interessant gesprek kan voeren over een wezenlijk onderwerp". Hij voelt zich duidelijk beter dan zijn zus en dat zat mij tijdens het lezen niet lekker.

"Marianne was in die tijd een drenkeling die door de golven van haar paranoia heen en weer werd gedreven."

Door het prachtige poëtische taalgebruik zou ik een volgend boek van Max Temmerman zeker een kans geven, maar Coniferen was niet helemaal aan mij besteed. Ik vond de hoofdpersoon onsympathiek en erg denigrerend tegenover zijn zus. In plaats van respect op te brengen voor haar psychische problemen en met haar te zoeken naar professionele hulp denkt hij alleen aan zichzelf. Coniferen is een roman waarin jaloezie, achterdocht en geld primeren boven liefde, vriendschap en familie. Het verhaal kent bovendien een meer dan pijnlijke climax. Vier pagina's waren voldoende om mij boos te maken, maar niet om het complete boek te redden.

Uit-het-hoofd-3.jpg

Deze recensie verscheen ook op boekvinder.be.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Marcia

Gesponsord

Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.

Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.

Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.

In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips

Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips

Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips

Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips

Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.

De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips

Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips

Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips

Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips

Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips

Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips

Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips

Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips

In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips

Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips

Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.

Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips

Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips

Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.

In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips

Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.

Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips