Een origineel reisverslag over het langste spoor ter wereld
Literatuurwetenschapper, essayist, recensent en journaliste Denise van Dalen maakte samen met haar vriend Arend een bijzondere reis door Rusland, Mongolië en China. De ervaringen van de reis heeft ze beschreven in het reisboek: Het spoor van de tsaar (2020).
Met 9289 kilometer spoor is de Trans-Siberische spoorlijn de langste spoorlijn ter wereld en gaat vanaf Moskou via Novosibirsk naar Irkoetsk (Baikalmeer). Het spoor van de tsaar gaat over die reis (in combinatie met de Trans-Mongolië expres) en is een reisverhaal verdeeld in vijf delen: 'Moskou', 'Novosibirsk', 'Irkoetsk', 'Mongolië' en 'Peking'). Deze zijn weer zijn onderverdeeld in korte hoofdstukken met ervaringen en anekdotes opgedaan tijdens de reis per trein en de stops in die grote plaatsen.
Diana en Arend starten hun reis in Moskou op het Rode Plein en nemen de lezer mee in hun belevenissen en ervaringen. Wat opvalt aan dit reisverhaal is de combinatie van persoonlijk verslag en geschiedenis. In Moskou bezoeken ze bijvoorbeeld het Kremlin en de SInt-Basiliuskathedraal en dat beleven we als lezer mee, om vervolgens ook de achtergrondinformatie te krijgen over de geschiedenis van de gebouwen, de tijd van de tsaren en de revolutie.
'We gaan op zoek naar de verhalen en personen achter het raadselachtige Rusland, Mongolië en China: Drie landen, die zich in ongeveer dezelfde periode van hun keizers hebben ontdaan.'
De reis in de trein duurt lang en er gebeurt niet zoveel. Ze slapen veel, lezen, tekenen en spelen kaartspelletjes om de tijd door te komen. Van Dalen beschrijft de reis, de kennismakingen met reisgenoten en het gedoe tijdens de grensovergangen en dat is toch leuk en interessant om te lezen en mee te beleven. Maar het zijn de treinstewardessen ('provodnista’s') die voer leveren voor anekdotes. Deze dames zijn keurig en gedisciplineerd, maar wat ze doen is niet altijd logisch en de situaties zijn dan ook af en toe verbijsterend. Geld kan op elk moment van waarde veranderen en kaartspelletjes kunnen zomaar verboden worden in de restauratiewagen. Een pak sap dat ze kopen blijkt al aangebroken en gebruikt, en dat is kennelijk normaal.
Het meest interessant om te lezen zijn de verhalen over de stopplekken waar Denise en Arend rondlopen en ze zich verwonderen over het moois dat er is (of juist totaal ontbreekt). Van Dalen combineert beschrijvingen van hun bezoeken aan grote luxe huizen die nu musea zijn met achtergrondinformatie en geschiedenis. In Irkoetsk hebben ze een stop die een paar dagen duurt en waar ze met een gids een meerdaagse wandelroute doen. En ook in Mongolië nemen ze een paar dagen om rond te reizen met een gids, om te beleven hoe het echte leven van de nomaden is. De combinatie van de treinreis, het stadsbezoek en ook deze uitstapjes maken het tot een afwisselend geheel.
Het derde deel van de reis gaat van Ulaanbaatar naar Peking, het eindpunt. Hoewel ze daar naar hadden uitgekeken, overvalt het massale van de stad hen na de rust van de voorgaande dagen. Het grote 'Big Brother'-gebeuren van China is beklemmend en dat helpt niet bepaald om te kunnen ontspannen en te genieten van deze stad.
Van Dalen heeft het boek is in een prettige stijl geschreven, door de afwisseling van ervaring en geschiedenis blijft het constant boeiend om te lezen en is het ook leerzaam zonder belerend te zijn. Met quotes tussendoor en een serie foto’s als afsluiting is het een heel compleet reisverhaal. Het mee kunnen reizen als lezer op deze bijzondere reis geeft een gevoel van toch weggeweest te zijn, als is het alleen maar in het hoofd. Een mooi alternatief voor als reizen even onmogelijk is.
Het spoor van de tsaar is een origineel reisverslag over het langste spoor ter wereld in combinatie met geschiedenis over de tsaren van Rusland en de leiders van Mongolië en China van lang geleden, en hun invloed op het leven van nu.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marieke Scheers
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
