Geuzen, de pest, het Leids Ontzet

Houd je van geschiedenis, dan ben je bij Marte Jongbloed opnieuw aan het goede adres. Eerder las ik ‘Gevaarlijk water’ over de watersnoodramp in 1953 en ‘Mijn vader in de mottenballen', een verhaal dat zich afspeelt in de Koude Oorlog.

‘Gevangen in de stad’ gaat over Leiden, 450 jaar geleden.
De elfjarige Bregje woont in een weeshuis. Ze is een eigenwijs meisje en krijgt van Dirkje Louwerijsdochter (Vrouw Louwe) de kans om bij haar te wonen en haar bij te staan in haar werkzaamheden als vroedvrouw.
Bregje is ook bevriend met Adriaan in het weeshuis. Hij wordt vlak voor het vertrek van Bregje uit het weeshuis geplaatst bij een familie waar hij wordt ingezet als rattenvanger.
Het is een zware periode voor Leiden. De pest breekt uit en de Spanjaarden staan opnieuw voor de deur.

Het verhaal gaat wel over de belegering van Leiden, maar de nadruk ligt toch meer op de bizarre leefomstandigheden in die tijd. Huizen worden gecontroleerd op hun voorraad aan levensmiddelen. De mensen hebben allemaal honger en zijn sterk vermagerd. Het kost veel mensen hun leven in die periode.
Bregje krijgt ook te maken met het overlijden van vrouw Louwe. De angst dat Bregje en Adriaan terug moeten naar het weeshuis is dan ook groot als het nieuws van het overlijden van vrouw Louwe bekend zal worden. Bregje en Adriaan proberen samen hun leven op de rit te krijgen. Ik vond het bijzonder om te lezen hoe dit in het karakter van Bregje terugkomt. De wilskracht van Bregje lees je terug in het verhaal.

Gevangen in de stad is geen dik boek. Het is zeer geschikt voor liefhebbers van geschiedenis. Persoonlijk vond ik het heerlijk om te lezen, te meer daar er raakvlakken waren met de geschiedenis van Brielle waar ik opgegroeid ben. De geuzen spelen daar ook een rol in de geschiedenis van Brielle.

In het boek tref je een plattegrond aan. Het verhaal heeft een korte inleiding. Aan het einde laat het de liefhebbers wat geschiedenisfeiten lezen en krijg je nog een recept voor hutspot. Hutspot is een van de etenswaar die op 3 oktober 1574 centraal staat bij het Leids Ontzet. De andere etenswaar die uitgedeeld worden zijn haring en wittebrood.

Het verhaal is toegankelijk geschreven. Het is daardoor makkelijk te begrijpen. De hoofdstukken zijn niet al te lang en voor de minder fanatieke lezers is het boek dan ook een echte aanrader. De belevenis van vooral de leefomstandigheden van die tijd komt wel binnen bij je als lezer. Zo vond ik het moment dat Bregje terug naar het huis van vrouw Louwe moet bij een bevalling en dan Adriaan tegenkomt in het holst van de nacht heel tastbaar beschreven.