Plezante kronkels zorgen voor dynamiek
God is klein geschapen van de Vlaming Tim Foncke (1978) is bizar, humoristisch en zit boordevol absurdistische aannamen. De tekstschrijver en komiek heeft een prachtpen en kan betoverende humor toevoegen aan iedere regel wanneer dat nodig is. Want zijn roman, die de bijzondere geest van protagonist Zaman van Mansbrugge omschrijft, is een pageturner. Foncke is een geboren kunstenaar op papier. Zijn grote voorbeeld is Herman Brusselsmans, met wie hij op 17-jarige leeftijd kennismaakte. Nog steeds is zijn landgenoot belangrijk voor hem. Andersom adoreert Brusselmans deze Vlaamse tekstschrijver van onder andere televisieprogramma’s.
De hoofdpersoon in deze roman is niet bepaald een saaie, kleurloze man. Het lijkt erop dat de ironische afdeling ‘literaire kneuzen’ door schrijver Zaman van Mansbrugge zelf is opgericht. De heerlijkheid van deze volstrekt versnipperde geestige, moedeloze, verwerpelijke en gefrustreerde man, is opmerkelijk te noemen. De lezer gaat genieten van een roes aan onhebbelijkheden. Want die bezit de naargeestige en soms te overmoedige protagonist Zaman van Mansbrugge.
God is klein geschapen is een roman waarin Van Mansbrugge, een voor hemzelf mislukte schrijver, geheel onbedoeld, een roes van eentonigheid portretteert. De lezer maakt kennis met de literaire wereld, immers de letterkundige agent van Zaman van Mansbrugge probeert zijn schrijfpupil te overtuigen dat dat voor hem verstandig is en dat hij in navolging van zijn eerste succesvolle roman Van de kloten koers moet zetten naar een nieuwe bestseller. En juist deze literair agent krijgt dat niet voor elkaar. Zaman van Mansbrugge zet een laatste, definitieve punt achter zijn schrijverschap. Voor hem is het over en uit. In een vertraagd werktempo, bijgestaan door zijn weinig inspirerende vriend Fons, slijt hij zijn dagen vervolgens in een kiosk waar drank meer aandacht krijgt dan de verkoop van kranten en tijdschriften.
Fons, ex-dakdekker, heeft na zijn val duidelijk niet alleen problemen met het formuleren van zijn gedachten, maar ook met alcohol. Samen met Van Mansbrugge acteert hij op een kleine oppervlakte, de krantenkiosk, die iedere dag veelal dezelfde ingrediënten bevat: hoofdzakelijk saaiheid, gecombineerd met veel bier. Zijn frustratie over het leven had hij al in zijn eerste boek Van de kloten van zich afgeschreven, waarin hij mensen om hem heen als personages belachelijk had gemaakt.
Dat Van Mansbrugge met zijn literaire gedachtenkronkels zich na zijn debuutroman heeft omringd met veel tegenstanders, bewijst een citaat uit zijn fanmail. “Ik weet niet wat ik het meeste moet betreuren: dat er uitgeverijen bestaan die boeken uitgeven van mensen die schaamteloos schrijven over drank en seks, of dat mijn zoon zo enthousiast is over zulke boeken. Ik hoorde dat sommige van uw personages een klacht tegen u hebben ingediend. Dat verwondert mij niet. Ik hoop dat uw boek uit de handel wordt gehaald…”
En zo geschiedde dat Tom Foncke, het leven van het hoofdpersonage telkens in een literaire spanningsboog etaleert. Schoppen, schreeuwen, slaan, ja eigenlijk alles ontdekt de lezer in het hoofd van Van Mansbrugge. Stofjes endorfine lijken niet bij opwinding en vrolijkheid van de ex-schrijver los te komen. Zijn leven verandert drastisch wanneer hij volledig in de ban raakt van zangeres Melanie. Terwijl hij balanceert op een dunne draad boven een diepe afgrond, lijkt zij de redding te zijn. En juist met haar ontstaan filosofische gesprekken die nog maar weinig te maken hebben met de dialogen waarin hij met zijn maatje Fons weinig opzocht.
Het bijzondere van Foncke is dat zijn schrijfstijl wonderlijk mooi in elkaar wordt gesleuteld, alsof de lezer gefascineerd naar een bouwsel van legostenen kijkt. De humoristische zinnen worden gevoed met de spinsels die hij wellicht al geruime tijd in zijn hoofd heeft zitten. Want de toonzetting, denkrichting en energieke manier van schrijven, verlossen de lezer van saaiheid. Met een vleugje geestigheid worden veel dialogen opeengestapeld. De roman is de moeite waard voor liefhebbers van ontwapende humor.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Harrie Nijen Twilhaar
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
