Rouw, een plek om in te verdwalen…
In ‘Voor altijd geleden’, de debuutroman van Stephan De Winter, zijn de hoofdrollen weggelegd voor Tristan en Emma. Op jonge leeftijd wordt Tristan verliefd op Emma, een echt boekenmeisje. Jaren later zijn ze intens met elkaar verbonden door afscheid en rouw.
“Als ik dood ben, strooi me hier dan maar uit, bij de treurwilg, en kerf mijn naam erbij!”
Deze belofte wil Tristan nakomen. Maar de scheidingslijn tussen de werkelijkheid en het trauma door het verlies van Emma wordt heel broos. De Zandbergen, waar de treurwilgen ooit voor beschutting en bescherming zorgden, wordt nu overschaduwd door de harde confrontatie met haar dood. De wilgen zijn steeds aanwezig, soms zacht wiegend en dan weer verstikkend.
“De wilgen ritselen zachtjes verder, alsof ze elkaar onderling een verhaal toefluisteren.”
Heden en verleden wisselen elkaar af in dit bijzondere verhaal. Gevoelig, kwetsbaar, spannend, liefdevol en mysterieus. Ik kon vooral de ‘donkere kant’ van het verhaal enorm waarderen. De grens in tijd en beleving is hier overlappend, werkelijk hallucinant, zodat de gevoelswereld van Tristan intens tot uiting komt. Een portie verbeeldingskracht is misschien wel nodig bij deze fragmenten over de traumaverwerking, maar de donkerte wordt prachtig beschreven, is zo voelbaar. Ook de gevoelswereld van Emma wordt goed in beeld gebracht. Haar verhaal maakt het, ondanks haar naderende dood, toch wat minder zwaar en toegankelijker.
“‘Ik wist het wel’, fluisterde ze. ‘Dat je banger moet zijn van het licht dan van het donker…’”
Geen eenvoudig boek, maar ik hou wel van buitenbeentjes. De verwijzingen naar andere auteurs en muziek is prominent aanwezig. Ik was bijvoorbeeld al bekend met het werk van Elisabeth Kübler-Ross over de fasen van rouw en de dood. De namen van de hoofdstukken verwijzen naar deze fasen. Haar leerling David Kessler voegde er een zesde aan toe, ‘zingeving’, maar er is geen hoofdstuk dat naar die zingeving verwijst. Een detail misschien, maar dat maakt het boek voor mij juist zo sterk. En dan het donkere randje verwijzend naar de gothic novels van H.P. Lovecraft (waar ik een knappe graphic novel van bezit) en Algernon Blackwood (een fijne nieuwe ontdekking). Hun verbeelding heeft Stephan De Winter pakkend naar zijn hand weten te zetten! En luister vooral naar de twee belangrijkste muziekfragmenten van The Antlers en Bon Iver!
Enfin, er valt nog veel meer vertellen over ‘Voor altijd geleden’, laat je dus gewoon onderdompelen in dit bijzonder verhaal. En let dan ook op de verzorgde vormgeving, het mooie taalgebruik, de vele verwijzingen naar literatuur en muziek én de wilgen natuurlijk. Ach, misschien een beetje overdaad, maar het is allemaal wel zeer toepasselijk, zeer mooi.
Rouw een plek kunnen geven, een plek waar je altijd heen kan gaan, maar ook in vast kunt zitten. Een plek waaruit je kan ontsnappen door verhalen… het verhaal moet je wel zelf kiezen.
“En dus verdwaalde en doolde ik, verloren, in het bos van dode treurwilgen en overleden zielen. Het bos had geen einde. De dood ook niet.”
(‘Voor altijd geleden’ deed me soms denken aan Meneer L en het meisje van Wouter Godijn, een verhaal dat zich volledig buiten de werkelijkheid afspeelt, maar waar je toch middenin zit.)
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Saskia I.
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
