Tegen de stroom in
Pjotr van Wijk, een oer-Hollandse jongen uit Nieuwegein, komt er tijdens zijn pubertijd achter dat hij zich wil bekeren tot de islam. Zijn transformatie wordt bekroond met de toetreding tot de kring van zijn nieuwe levensgenoten op het Utrechtse Kanaleneiland en een bijpassende nieuwe voornaam: Bilal. Hoewel zij eerst trouw naar de moskee gaan, vervalt de groep al snel in ‘huiskamergesprekken’ waarin de leden hun levensfilosofie bespreken.
Tegelijkertijd loopt Mohammed El Amrani (hoewel hij liever Mo wordt genoemd) zijn ronde in de buurt waar hij is opgegroeid. Na zijn studie Literatuur in Manchester is hij gerekruteerd als AIVD’er, waar hij zich binnen de dienst bezighoudt met het volgen van potentiële doelwitten voor de Nederlandse staat. Zijn nieuwe opdracht zorgt voor een confrontatie met zijn status als moslim, hoewel hij al lang geleden afscheid heeft genomen van dit etiket dat als een vervelende sticker aan hem blijft plakken. Tien jaar na de moordaanslag op Theo van Gogh staan radicaliserende moslims hoog op de agenda van de veiligheidsdienst. Mo komt op het spoor van een netwerk waardoor hij dichter bij zijn eigen verleden komt dan hij ooit voor ogen had kunnen hebben.
Patrick Pouw slaat spijkers met koppen in zijn debuutroman De terugkeerling door radicaliserende moslims lijnrecht tegenover de veiligheidsdienst AIVD te zetten en daarmee de actualiteit op te zoeken. Eerder schreef hij het non-fictie boek Salaam! waarvoor hij een jaar onder orthodoxe moslims verkeerde door zich als student aan te melden bij een islamitisch instituut voor Educatie & Opvoeding.
De auteur voorziet zijn verhaal van veel Arabische termen, waardoor in eerste instantie een spoedcursus Arabisch nodig lijkt te zijn voor de lezer. Het geeft het verhaal echter wel kleur in de hoofdstukken waarin de verborgen cultuur van radicaliserende moslims op een fascinerende manier wordt beschreven.
Ze dachten allemaal dat ze continu in het vizier werden gehouden, in zekere zin hoopten ze daar zelfs op, want dat gaf glans aan hun doffe aardse bestaan dat één groot toelatingsexamen was voor het heerlijke hiernamaals dat ze – insjallah – ooit mochten betreden.
De roman zoekt tevens de confrontatie tussen twee werelden op die regelmatig wordt beschreven in de krantenkoppen. De wereld van Mo die wordt getekend door een onverwerkt verleden, waardoor de hang naar de fles eerder een noodzaak dan een voorwaarde is. Daarnaast de wereld van Bilal, die daarin op zoek is naar een nieuwe identiteit en bijval vindt bij zijn nieuwe moslimbroeders. De botsing tussen deze twee werelden is daardoor des te heviger.
De terugkeerling is een roman die de nuances aangeeft van de tegenbeelden binnen onze huidige maatschappij. De rasechte Nederlander die vervalt in meeloopgedrag van radicaliserende moslims en de allochtoon die zich distantieert van zijn status. Een grimmige roman die de stigmatisering over fundamentalistische moslims doorbreekt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Soraya Vink
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
