Opgewekte opera met interessante thema's
Wie het debuut Hotel Sacher van de Duitse auteur Rodica Doehnert (1960) leest, zal het niet verbazen dat het al is verfilmd. De verhaalopzet lijkt namelijk sterk op het script van een (korte) tv-serie. Doehnert is dan ook scenarioschrijfster, maar schreef in dit geval naast het script ook een roman. Het boek kwam in november 2016 uit, een maand voordat de tweedelige televisiefilm in première ging. Voor het scenario kreeg de auteur lovende kritieken en zelfs een internationale televisieprijs, hoewel sommige recensenten het maar een oppervlakkige, kitscherige suikerspin vonden. Op basis van het boek lijken vooral de loftuitingen terecht, al is het beslist een verhaal met twee gezichten.
Voor de Nederlandstalige wereld is nu de vertaling van de roman beschikbaar, gemaakt door Sander Hoving. Net als in series springen we in het boek van de ene naar de andere verhaallijn en wordt er regelmatig van locatie en personages gewisseld. Dit springerige karakter maakt het boek levendig, maar ook rommelig. Bovendien heeft het als nadeel dat geen van de personages zich ontpopt als een echte hoofdpersoon. Gelukkig went dat wel en stoort het niet erg.
Spin in het web van verhaallijnen is het vermaarde en luxe Hotel Sacher in Wenen, dat aanvankelijk om evidente redenen Hotel l’Opera heette. Het hotel werd (en wordt) druk bezocht door adellijke, beroemde en anderszins rijke personen. Tevens is het de bakermat van de beroemde Sachertaart, waarvan we ook een recept aantreffen.
Het verhaal begint in 1892 met het overlijden van eigenaar Eduard Sacher en eindigt in 1919 met de afwikkeling van de Eerste Wereldoorlog. Daarmee speelt het zich expliciet af tijdens de laatste decennia van het fameuze keizerrijk Oostenrijk-Hongarije. Hoewel dit een culturele bloeiperiode was voor Wenen als stad, hebben we politiek gezien te maken met een aftakelend wereldrijk, waarin adellijke geslachten krampachtig probeerden hun macht vast te houden. Een situatie die door de auteur net zo flamboyant als onverbloemd realistisch wordt neergezet.
Het eerste belangrijke personage is Anna Sacher, die het tegen de verdrukking in lukt om als vrouw het hotel over te nemen na de dood van haar echtgenoot. Een kans waar ze ambitieus mee aan de slag gaat. Dan zijn er de prins en prinses Von Traunstein, die tot de lokale adel behoren en Martha en Maximilian Aderhold uit Berlijn, een artistiek stel met een eigen uitgeverij. Deze vier personen raken verwikkeld in verschillende onderlinge perikelen. Hervormer Georg Von Traunstein heeft echter ook het nodige te stellen met zijn ultraconservatieve vader. Hiernaast is er nog het verhaal van Marie Stadler, een 11-jarige bediende uit het hotel, die slachtoffer wordt van een ontvoering en andere duistere zaken. Ten slotte zijn zowel de dood als de liefde lijfelijk aanwezig en leveren fris commentaar op de gebeurtenissen.
Het boek is opgedeeld in drie delen die elk een andere tijdsperiode beslaan, maar ook een andere insteek en sfeer hebben. Zo is het eerste deel (1892-1893) tamelijk luchtig en spannend wat de ontvoering van Marie betreft. Het tweede deel (1898 tot de jaarwisseling 1900) is al serieuzer en heeft vrouwenemancipatie als belangrijkste onderwerp. In het verhaal zijn de vrouwelijke personages duidelijk belangrijker dan de mannelijke en proberen ze ieder op hun eigen manier meer grip te krijgen op hun lot in een wereld die nieuwe mogelijkheden biedt.
Het derde deel (1914-1919) draait vervolgens om de Eerste Wereldoorlog. Belangrijk punt van aandacht is dat het besluit om deze oorlog te beginnen in Oostenrijk is genomen. En naar dat besluit en hoe het tot stand kwam, werkt Doehnert zorgvuldig toe om uit te komen bij verrassende maar overtuigende conclusies.
In het boek wordt herhaaldelijk gerefereerd aan de vrolijke opera De bruiloft van Figaro. En hoewel dat een ander verhaal vertelt, is de vergelijking toch op zijn plaats. De opzet van Hotel Sacher lijkt wel degelijk op die van een opgewekte opera; eentje met belangrijke thema’s, historisch inzicht en drama maar ook met kluchtige verwikkelingen, thrillerelementen en onverwachte wendingen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne-Claire Verham
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
