Metaforisch gestamp en gekletter

De olifant van de bovenbuurman is een tekst van Roos van Rijswijk (1985) met afbeeldingen van Sylvia Weve (1954). Van Rijswijk debuteerde in 2016 met Onheilig en won met haar debuut de Anton Wachterprijs. Verhalen van haar hand verschenen eerder in onder andere De Gids en Das Magazin. Illustrator Sylvia Weve ontving diverse Zilveren Penselen en een Gouden Penseel en tekende onder andere voor Irundina van Hella S. Haasse en De Dageraad van Annejet van der Zijl. 

De avonturen van de bovenbuurman, de olifant en hun huisdier de kangoeroe zijn eindeloos en de ene activiteit is nog absurder dan de andere. De korte stukjes tekst afgewisseld met de heerlijk hysterische tekeningen van Weve, doen denken aan een prentenboek voor volwassenen, maar ondanks de humor die uit dit boekje springt is het allesbehalve kinderachtig.  

“De olifant van de bovenbuurman is met het verkeerde been uit bed gestampt. ‘Ik verveel me,’ zegt ze tegen de bovenbuurman, maar hij heeft het te druk met het legen van zakken knikkers op de laminaatvloer. Olifant schopt geïrriteerd een boekenkast om.”

Fenders stemmen, kozijnen vervangen, gaten boren, operette zingen, ontbijten met een draaiorgel of racen met een botsauto, niets is te gek voor bovenbuurman en de olifant. Eén groot feest is het telkens weer in hun huis en alles kan: 

 “[…]: bovenbuurman is nogal snel uitgekeken op zijn hobby’s, waardoor ze elkaar overlappen. Hoewel er nooit over gesproken wordt, herinnert iedereen zich nog die keer dat bovenbuurman van bowlen overging op jongleren.”

De beelden die Van Rijswijk met haar tekst oproept zijn absurd en humoristisch, iedereen die ooit een luidruchtige (boven)buurman heeft gehad zal het herkennen; wát zijn die mensen in hemelsnaam aan het doen? Maar De olifant van de bovenbuurman is meer dan dat, voor wie tussen de regels door leest. De bovenbuurman, de olifant en kangoeroe zijn anders, ze leven in een omgekeerde wereld, maar bedoelen het zeker niet kwaad. Zij kunnen er niets aan doen dat ze om de haverklap zulke geniale ideeën krijgen. 

“Als de olifant bijna klaar is met lachen, nog een paar keer uithaalt, zet hij haar lievelingsmetal op zodat ze rustig kan worden.” 

Centraal staan daarmee thema’s als ‘de ander’, onbegrip en intolerantie. 

Ook duidelijk aanwezig zijn thema’s als eigenwaarde, mens- en vrouwbeeld, stereotypering en aanpassing aan wat ‘normaal’ is. Het verhaal laat zich dus prima als één grote metafoor lezen en is daarmee zoveel meer dan enkel een verhaal over beesten die lawaai maken met mooie tekeningen daarbij. Elk klein hoofdstukje stelt een eigen thema of kwestie aan de kaak en het is als lezer heerlijk om je daarin te verliezen.

Je hoeft natuurlijk niet per se op zoek naar al deze onderliggende lagen, ook als puur vermaak is dit fijne boekje zeer de moeite waard. Het is verfrissend en de unieke samenwerking tussen Van Rijswijk en Weve maakt dit boekje nog mooier! Een klein pareltje voor in de boekenkast en een genot voor het oog.