Toch wel een kanjer, die James Joyce
"Dublinezen", Joyce's debuut, is een verhalenbundel gevuld met scenes uit het Dublin van begin vorige eeuw. De verhalen hebben geen kop, staart en duidelijk middenstuk, en moeten het dus niet hebben van spanning, plot of intrige: het zijn allemaal sfeerbeelden vol treffende maar terloopse details, en alles wat de verhalen ons zeggen wordt gezegd tussen de regels door. En dat ook in een opmerkelijk karige en uitgebeende stijl, die enorm verrassend is voor iemand die het zo uitbundige en veelstemmige "Ulysses" kent. Dat Joyce niet alleen "Ulysses" maar ook het uitgebeende "Dublinezen" in huis had voedt dus mijn toch al grote bewondering voor de geniale Joyce. Bovendien past die karige stijl werkelijk enorm goed bij de ongelofelijk karige levens die Joyce beschrijft. Ongearticuleerde treurnis wordt gevat in ongearticuleerd treurige zinnen, levens die elke franje ontberen worden opgevoerd in franjeloze zinnen, momenten van snikkend maar ook half verdrongen verlangen worden voelbaar gemaakt met zinnen die alleen glimpjes van verlangen laten zien en meer niet. En op de een of andere manier vormt de bundel als geheel, ondanks de plotloosheid van elk verhaal, een hechte eenheid: elk verhaal is sterk als afzonderlijk sfeerbeeld, maar het geheel is meer dan de som der delen en dus nog sterker als sfeerbeeld. Dat sfeerbeeld is allesbehalve vrolijk: het staat stijf van verlamming, verloren of verdrongen illusies, vaag besefte gierende wanhoop, teleurstelling en onvermijdelijke versmoring van het leven in grauwheid en dood. Maar de stijl van Joyce is in zijn karigheid ongelofelijk raak en briljant, en dat is dan weer verzoenend, troostend, voor mij zelfs inspirerend. Want Joyce veroordeelt niet, lamenteert niet, oordeelt niet, klaagt niet aan: Joyce toont. En dat in een stijl die door zijn karigheid tot aandacht dwingt, aandacht voor karige levens die we normaal geen aandacht geven. Terwijl die karigheid (die teleurstelling, die wanhoop, die desillusie) toch ook de onze is, als het ons even tegenzit.
Kortom: ik ben blij met deze nieuwe vertaling van Joyce. Henkes en Bindervoet hebben nu zo'n beetje alles van Joyce vertaald, en dat geeft een feestelijk gevoel. Binnen nu en een paar jaar moet ik ook hun vertaling van "Ulysses" maar eens gaan proberen!
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Nico van der Sijde
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
